Van Kelly Verbeem begreep ik aan de telefoon dat kunstenaar Rem
van den Bosch, van 2000 tot 2012 mijn buurman in de Willem 3
kazerne, ook meedeed. Tijdens de volgende emailwisseling ging
ik er vanzelfsprekend van uit dat we op gelijkwaardige wijze zouden
worden behandeld in een soort duo showcase. Miss Kelly Verbeem
liet me de keus toen ik haar tijdens Film-by-the-Sea 2014 sprak:
ik zou de Tobago ruimte kunnen gebruiken, een soort conference
room op de bovenste etage. Hoewel zeer geschikt voor audiovisuele
presentaties, leek me de heldere daglicht ruimte toch een brug te
ver. Zoiets Vermeerachtigs had ik immers in 2007 al gedaan.
Als alternatief bood Verbeem me een donkere ruimte aan op de
begane grond in de-gerestaureerde pakhuizen van Lampsins, waarin
ik meteen een Rembrandtachtige sfeer herkende. Zo kwam ik onder
de ruimte van Remco van den Bosch terecht, die op de eerste etage
van de pakhuizen zou exposeren. De beide pakhuizen bevinden zich
aan de achterkant van het MuZEEum, bijna recht tegenover het huis
dat de zeeheld had gekocht in 1630, nauwelijks 23 jaar oud. Ik kende
de eigenaar, die we Roodoog zullen noemen, omdat deze bescheiden
man anoniem wenst te blijven. Roodoog vertelde me dat hij het huis
van De Ruyter in 1975 voor een prikje had kunnen kopen omdat het
in totaal vervallen staat verkeerde. De Nieuwstraat was een achter
buurt. Collega's op een Christelijke school verklaarden hem voor
gek. Maar Roodoog begon aan de restauratie van het pand, die
30 jaar in beslag nam. Toen was het huis in de originele 17de eeuwse
staat hersteld. Toen ik dat hoorde, besloot ik een ander accent te
leggen op de show over De Ruyter. Minder oorlog, minder bloed,
maar vrede en huiselijke omstandigheden, meer persoonlijke
dingen in plaats van de publieke onverschrokken houwdegen naar
buiten toe. Het was tijd om van perspectief te wisselen. Niet meer
de man die ik was en zijn identificatieproblemen, maar Michiel
de paardendief voor vrouwen en meisjes verklaard. Dat moest het
worden. Het was tijd voor de 7th years itch. Irritatie, ergernis, iets
nieuws.
III
Het is al zeven jaar crisis. Wie heeft het nu nog over thee drinken?
Deze show moest niet zo gestructureerd overkomen als de vorige
versie in 2007, toen de economie booming was. Ongestructureerd,
losjes, maar wel perfect gebalanceerde materie in de ruimte.
Laten zien dat er iets was bijgeleerd. Er is koffie. Niemand wil God.
The Seven Year Itch was een pakkende filmtitel uit het repertoire
van actrice Marilyn Monroe, onder regie van Billy Wilder begin 1955.
Het was in de tijd dat Monroe een korte flirt had met acteur
zanger Yves Montand en ze op het rooster staat in de subway van
Times Square, NY, USA. Ze is dan in between haar ex de honkbal
speler Joe de Maggio en haar toekomstige echtgenoot Arthur Miller.
Toevallig was ik dezelfde titel: 7 years itch al eens tegenkomen in
de gelijknamige catalogus van kunstenaar Rob Scholte voor zijn
tentoonstelling in de Kunstverein Hannover, Duitsland, 15-02//31
maart 1991, toen we nog soulmates waren. Behalve Scholte en ik
was er de schrijver Dirk van Weelden om de opening te verrichten,
maart 1991- Het werd een dolle boel, toen Scholte een van zijn geld-
zeefdrukken van de muur haalde en ruilde voor de rode hak van een
dame, die onmiddellijk met het schilderij onder haar arm op de
andere rode hak de zaal verliet. Alsof ze bang was dat Scholte
zich op het laatste moment zou bedenken. Om geen verwarring
te zaaien, voegde ik een subtitel aan de expositie in het Zeeuws
Maritiem Museum toe: the exploded view oftewel de ontplofte blik.
Filmbythesea 20l4,Vlissingen Marion van Wijk
In hét jaarlijks terugkerende festival laat ik de films als golven over me heen komen.
Eenwerkwikkende ervaring.
Tocm heb ik - om niet te verdrinken - een houvast nodig.
Hetfbelangrijkste thema is 'literatuur en film', waarvoor een speciale jury is samengesteld. Ik bedenk zo mijn eigen themas.
Vorig jaar was dat'zoenen en film'.
Dit jaar luidt mijn thema:'geluid en film'.
NIzo'n 40 films, constateer ik dat door je te concentreren op het geluid, de kwaliteit van een film als vanzelf duidelijk wordt.
Delintroductiegeluiden van de meeste middelmatige films klinken als volgt:
'Ringtone van een mobiel, dichtslaan van een deur, voetstappen, verkeersgeluiden en dan stemmen, veel mensenstemmen. Wanneer het geen
acfefilm is, overheerst de dialoog, behalve dan bij grote klassiekers als Stalker (Andrei Tarkovksy, 1979). Onder begeleiding van diepzinnige
russische monologen, scheurende jeeps en alle mogelijke watergeluiden, zoals - regendruppels, druppels uit een kraan, kabbelend water, stilstaand
wÉer en een waterval wordt je meegevoerd naar een bijzondere 'zone' waar alleen Stalker de weg kent. Hulde aan Filmbythesea dat ik deze
'kosmologie' mocht meemaken. Pure kunst en een ode aan de zoekende mens.
De eigentijdse winnaar is echter de IJslandse film:'Of horses and men (Benedict Erlingson, 201 3) Luister mee.
Fluitende vogeltjes; gierende wind, hinnikend paard, IJslandse mannenstem, dravend paard, fluisterende mannenstem, hinniken,
accordeon en piano, zucht van een vrouw, strijkende hand over paardenhuid, sissen, voetstappen, klassieke muziek, klokken van
water in fles, hinniken, lachen van man, klassieke muziek, slurpen, tractormotor, schuren van kleding, hinniken, geruststellende
mannenstem, hoeven op stenen, hoeven op gras, hoeven op zand, jonge mannenstem, zingende man, motor, stilte, galopperend
paard, blaffende hond, commanderende mannen- en vrouwenstemmen, schurende kleding, tromgeroffel, dravend paard,
opspringende stenen, klappende handen, mannenstem, hinniken, lachen van vrouw, lachen van man, paard die piest, slurpen,
voetstappen, wind, fluisterende mannenstem
Met als toegift de beelden van het weidse IJslandse landschap waarin te zien: zwemmende paarden, neukende paarden, een dravende kudde
en zelfs een stervend paard, waarna een man zich verschuilt in de opengesneden buik om zich te beschermen tegen de kou. ledereen moet overle
den. Pijnlijker zijn de beelden van paarden opgesloten tussen hekken - met de reflectie van prikkeldraad in hun ogen - starend naar mensen.Toch
klinken ze niet als slachtoffers, hun snuiven en trappelen laat horen dat ze qua kracht onoverwinnelijk zijn.
©f Horses and men. Ga het horen.
