Proeven met nieuwe stortmaterialen in de Grevelingen
in Driemaandelijks Bericht nr. 24 blz. 179-183 werd een beschrijving gegeven van nieuwe
stortmaterialen voor dambouw. Het betrof hier zakken van daartoe speciaal vervaardigde
weefsels, gevuld met zand of met gestabiliseerd zand, kluiten van zandasfalt en zoge
naamde spanzandzakken.
Om de verwerkingsmogelijkheden van elk dezer materialen te beproeven werd in de
Grevelingen ten oosten van het nog niet voltooide gedeelte van de in aanbouw zijnde dam
een proefstuk in de vorm van een terp gebouwd. Voor de terp werd een plaats met zo
danige diepte gekozen, dat een dwarsprofiel werd verkregen overeenkomende met dat
van het nog te maken damgedeelte. Hierdoor wordt het mogelijk zich een beeld te vormen
van de gedragingen van het stortmateriaal in de te bouwen dam.
De voor de terp gekozen plaats is tevens gunstig om daarop te zijner tijd een controle- of
mogelijk een commandopost te vestigen, wanneer de voor de afsluiting te gebruiken
kabelbaan in bedrijf komt.
Teneinde te verhinderen, dat de door de terp gestoorde stroom ongewenste uitspoelingen
rond de teen veroorzaakt, werd de bodem ter plaatse vooraf bezonken. Deze bezinking
is gedeeltelijk uitgevoerd met een polytheen rolstuk en gedeeltelijk met een hydrofaan
rolstuk. Dit laatste behoort tot de categorie rolstukken, die zonder verankering aan de
grond kunnen worden gebracht. Zij worden op het ogenblik op hun bruikbaarheid in tech
nisch en financieel opzicht onderzocht.
Het hart van het aldus beschermde bodemgedeelte is door twee elkaar kruisende dam-
wanden in vier secties verdeeld. In elk daarvan werd een der nieuwe materialen gestort.
De installatie, nodig voor het vullen van zakken en het vervaardigen van zandasfaltkluiten,
die in hoofdzaak bestaat uit een silo en een stortbak, was geplaatst op twee, op enige
afstand van elkaar liggende, hecht aan elkaar gekoppelde zolderbakken. De installatie,
gebouwd op deze drijvende twee-eenheid, werd gevoed met zand uit een langszij liggend
zelflossend zandschip.
De Rijksbok Ursus werd gebruikt om het in de installatie vervaardigde materiaal, terwijl
het zich nog in de stortbak bevond, op te hijsen en boven de plaats van afstorten te bren
gen. De Ursus heeft een vast hijsblok en werd voor genoemde taak nog uitgerust met een
lange, snel beweegbare giek. De hulpwerktuigen werden, zoals uit de figuur blijkt, aan
weerszijden van de terp voor anker gelegd. De stortbak, waarin het materiaal werd ver
vaardigd en naar de plaats van bestemming gebracht, bestond uit een door een ringbalk
301