Het driedimensionale model in de Noord Oost Polder. Aantasting van de bodembescherming bij een vroegere
proef (M 505)
schot een wervelstraat opgewekt. De stroomsnelheid was bij de proef zodanig ingesteld
dat de stortsteen nog juist niet in beweging kwam. De ontworpen laagdikte aan stort
steen ca. 1 V2 maal de grootste steendiameter bleek voldoende te zijn. Een enkele laag
vrij van elkaar geplaatste stortsteen was voor beide typen stortebed onvoldoende.
De literatuur over dit onderwerp noemt filtereisen, volgens welke tussen het bodem
materiaal en de ontworpen laag maingrind met één overgangslaag zou kunnen worden
volstaan; de korrelverdeling van die laag moet binnen nauwe grenzen liggen. Zulk
materiaal echter is praktisch alleen te verkrijgen door het in de natuur gevonden produkt
uit te zeven en het benodigde materiaal kunstmatig samen te stellen. Door deze bewerking
wordt de kostprijs belangrijk hoger.
Teneinde na te gaan of het in de natuur gevonden griendzand mogelijk toch in de con
structie zou voldoen is een proef uitgevoerd in het hydrogeologisch laboratorium van de
Deltadienst.
In een doorzichtige plastic buis werden op een laag van het bodemmateriaal een laag
grindzand en een laag maingrind aangebracht. Door de opeenvolgende lagen werd een
waterstroom geleid waarbij al spoedig bleek dat op de grens tussen het grindzand en het
maingrind ontmenging optrad. Nadat op het grindzand nog een laag fijn grind was
aangebracht trad dit verschijnsel niet meer op. De filterconstructie zal op grond van deze
proeven bestaan uit 15 cm grindzand, 20 cm fijn grind 3-8 mm en 35 cm maingrind 3-8 cm.
Om extra veiligheid te verkrijgen wordt tussen de lagen grindzand en fijn grind een nylon
weefsel aangebracht. Voor de lichte stortebedconstructie zijn deze lagen afgedekt met ca.
80 cm stortsteen 60—300 kg. Bij het zware stortebed bestaat de afdekking uit 50 cm stort
steen 1040 kg en ca. 120 cm storsteen 300-1000 kg.
Een groot deel van de stortebedden aan rivier- en zeezijde van de sluis wordt in den
droge gemaakt. Na het wegbaggeren van de ringdijk zal het laatste deel van het stortebed
in den natte moeten worden aangebracht.
Constructie en uitvoeringswijze van dit deel van het stortebed zijn nog niet definitief vast
gesteld. In een volgende bijdrage zullen hierover nadere mededelingen worden gedaan.
465
