van bestemming. Daar gaat men, zonodig met een vletje, aan wal en verplaatst zich
verder op de wijze der Wadlopers naar het gewenste punt. Voor het werk worden zo
licht mogelijke instrumenten gebruikt, waarmee in een kort tijdsbestek zoveel mogelijk
waarnemingen kunnen worden verricht. Voor het waterpassen is bijvoorbeeld een zelf-
instellend toestel in gebruik. Plaatsbepaling geschiedt doorgaans met de sextant, waarmee
snel en voor dit doel meestal voldoende nauwkeurig kan worden gewerkt.
Voor niet te diepe boringen - tot vijf a zeven m onder het maaiveld - wordt gebruik ge
maakt van de zogenaamde dachnowskyboor, een licht instrument, met behulp waarvan
zonder mantelbuizen een aantal dunne boorkernen naar boven kunnen worden gehaald.
Toch zijn er uiteraard werkzaamheden waarbij zware werktuigen moeten worden ge
bruikt, die men niet lopend kan vervoeren. In dat geval is men op watertransport aange
wezen, dat natuurlijk bij hoogwater moet plaatsvinden. Een typisch voorbeeld hiervan is
het uitvoeren van boringen tot een diepte van 30 m. Voor dergelijke gevallen is een boor-
bak beschikbaar, een breed plat vaartuig met een diepgang van ongeveer 0,85 m, dat bij
hoog water boven de plaats van bestemming wordt gevaren, waar het vervolgens met
afgaand tij aan de grond wordt gezet en verder als boorplateau dienst doet. Met de
boorbak van de dienst Lauwerszeewerken zijn sinds 1955 ruim 700 boringen verricht.
Door de uitgestrektheid van de Lauwerszee is het lang niet altijd mogelijk zich voor de
plaatsbepaling in dit gebied te oriënteren op de kerktorens in de omgeving. In vele
gevallen is het zicht daarvoor onvoldoende. Maar zelfs wanneer het zicht wèl voldoende
is, wordt de plaatsbepaling op deze wijze onzuiver ten gevolge van de grote onderlinge
afstanden.
Met het oog daarop is door de Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat een driehoeks-
net in de Lauwerszee ingemeten. De ligging van de hoekpunten is tot ongeveer 10 cm
nauwkeurig bekend. De afstanden van deze hoekpunten onderling bedragen IV2—21/2 km,
waardoor een voldoende nauwkeurige plaatsbepaling mogelijk is, zelfs bij vrij weinig
zicht. Gezien de hoge kosten van aanschaf en exploitatie van een elektronisch meet
systeem, zoals ze worden geleverd door bijvoorbeeld Decca, durfde men deze apparatuur
tot dusver niet aanschaffen. Overwogen wordt in hoeverre de intensivering van de werk
zaamheden in de laatste jaren voor en tijdens de sluiting reden zou kunnen geven om een
dergelijk systeem toch ook voor de Lauwerszeewerken in te voeren. Op de nog veel
541
