D. De werken tot indijking van de Lauwerszee
Het werkplan voor de uitvoering van de Lauwerszeewerken
Bij de opstelling en de uitwerking van het werkplan voor de Lauwerszeewerken moest
onder meer rekening worden gehouden met een aantal elementaire gegevens van water
loopkundige en uitvoeringstechnische aard, die in hoge mate het tijdschema en de volg
orde bleken te beïnvloeden.
Door de aanleg van de werken wordt ingegrepen in de waterloopkundige toestand van
het gebied. Het in gedeelten blokkeren van het doorstromingsprofiel van 13 km veroor
zaakt voortdurend wijzigingen in de richting en de snelheid van de stromen; de daardoor
optredende veranderingen van het toch al beweeglijke bodemprofiel moeten zoveel
mogelijk worden voorzien en opgevangen. De uit fijn zand bestaande wadbodem past
zich aan bij het voortdurend veranderende stroombeeld. Kleine ontgrondingen nabij de
werken kunnen wel worden geduld, mits hun verloop met behulp van peilingen wordt
gevolgd; grotere uitschuringen echter moeten, desnoods met behulp van dure zinkwerken,
worden voorkomen. Het is dus zaak de meest ingrijpende veranderingen in de waterloop
kundige toestand zich zo laat mogelijk te laten voltrekken. Daarom moeten eerst die
dijkvakken worden aangelegd die een plaat tot ondergrond hebben, omdat daar de
geringste waterbewegingen voorkomen. Wanneer de werken zover zijn gevorderd dat
een felle stroom zich een weg moet banen door een sterk vernauwd geulprofiel, moet
de afsluiting met grote snelheid worden voltooid, om het water niet de kans te geven met
onaangename verrassingen tussenbeide te komen.
Binnen het totaal der werkzaamheden kunnen verschillende 'bedrijven' worden onder
scheiden
het natte grondbedrijf, voornamelijk baggerwerken,
het droge grondbedrijf, zoals grondwerken en taludbekledingen,
zinkwerken,
asfaltwerken en
het losbedrijf.
Daarbij komt dan nog, als geheel afzonderlijk bedrijf, de bouw der kunstwerken zoals
sluizen en bruggen.
De aannemer van de Lauwerszeewerken, de 'Kombinatie Lauwerszee', heeft behalve een
vaste staf personeel veel voor de duur van de werken gebouwde installaties, steigers en
gebouwen in bedrijf. Hij gebruikt veerboten, overslagkranen en vletten om de werken vlot
209
