Bij een caissonsluiting biedt het toepassen van een filterconstructie in een drempel in
verband met mogelijke onderloopsheid zekere voordelen boven het klassieke zinkstuk.
De asfaltmastiekmat
Astaltmastiek is een warm mengsel van zand, vulstof en bitumen. Ervaringen met dit
type bodembescherming in de Grevelingen opgedaan, wettigen de verwachting dat met
deze methode een aan hoge eisen beantwoordende bodembescherming kan worden ver
kregen.
Een asfaltmastiekmat wordt met een speciaal daarvoor geconstrueerde stortpijp op de
zandbodem aangebracht in stroken van bijvoorbeeld 5 m.
Door de stroken overlappend te leggen wordt een geheel gesloten bodemverdediging
verkregen, indien men er in slaagt de uitstroming van de asfaltmastiek ononderbroken
te doen plaatsvinden.
De materiaaleigenschappen en verwerkingsmogelijkheden van asfaltmastiek onder water
zijn bekend; op grond van theoretische beschouwingen kan voor een asfaltmastiekmat
de benodigde laagdikte worden berekend en kunnen uitspraken over het te verwachten
gedrag bij ontgrondingen worden gedaan.
Een asfaltmastiekmat mag niet door onder de mat optredende overdrukken worden op
gelicht; daar het volumegewicht onder water ongeveer gelijk is aan 1, moet de mat dus
een dikte hebben die tenminste gelijk is aan de waterhoogte waarin men deze overdruk
kan uitdrukken. Indien de benodigde mastieklaag in verband hiermee te dik en te duur
wordt, kan het aanbeveling verdienen op een andere wijze, bijvoorbeeld door een
steenbestorting op de mat, de overdruk op de onderzijde van de mat te compenseren.
Men spreekt dan van een verzwaarde mastiekmat.
Een gladde asfaltmastiekmat geeft in het algemeen aanleiding tot grotere ontgrondin
gen en een steilere aanzethelling van het bovenstroomse talud van de ontgrondings-
kuil. Een asfaltmastiekmat moet in het algemeen dan ook niet worden aangewend
langs de randen van het bezinkveld. Voor een algemene behandeling van deze kwestie
wordt verwezen naar het artikel 'Ontgrondingen in Sluitgaten', Driemaandelijks Bericht
nr. 38 (november 1966).
Indien men besluit bij de grote sluitgaten op grote schaal van deze vorm van bodem
bescherming gebruik te maken, verdient het aanbeveling een daartoe speciaal ingericht
en uitgerust asfaltschip te doen bouwen, waarmee een grote produktiecapaciteit kan
worden verkregen, zodat een rendabele en uit technisch oogpunt verantwoorde uit
voeringswijze mogelijk wordt.
Toepasbaarheid onder verschillende omstandigheden
Met de opmerking dat de drie beschreven types van bodembescherming 'geschikt' zijn,
is eigenlijk nog niet veel gezegd. In de praktijk is men pas gebaat bij een antwoord
op de meer concrete vraag: hoe geschikt is die bodemverdediging onder die en die om
standigheden? De commissie heeft haar vergelijkend oordeel daar dan ook op ge
baseerd.
Bij een sluiting wordt het stroombeeld in de eerste fase van de uitvoering bepaald
door de drempelopbouw. De grootste gemiddelde snelheid op de drempel bedraagt dan
ongeveer 2,5 m/sec. In de tweede fase van de sluiting kunnen de snelheden oplopen tot
een grootste gemiddelde over het hele profiel van 5 m/sec. Het is mogelijk een rijshouten
zinkstuk, en met name de steenbestorting erop, op deze stroomaanval te dimensioneren.
514
