De toekomst
van het mosselbedrijf
De aanleg van de Deltawerken in het zuid
westen van Nederland brengt een groot aan
tal veranderingen teweeg in de gehele struc
tuur van dat gebied. Het primaire doel van
de dammen, beveiliging van het land tegen
hoge stormvloeden, werd al bij de aanvang
gekoppeld aan een aantal secundaire doel
stellingen, zoals bestrijding van de verzilting
en betere beheersing van de waterhuishou
ding. Echter, de invloed van de werken reikt
verder en soms onberekenbaar ver in het
leven van de inwoners der betreffende ge
bieden. Ware het nu zo dat alleen in het zuid
westen van ons land grote culturele verande
ringen optraden, dan zou er reden zijn hier
te spreken van dramatische ontwikkelingen.
Het tegendeel is echter het geval. Om de
zaak in juiste proporties te zien is het nodig
allereerst vast te stellen dat thans in vrijwel
elk deel van Nederland en van West-Europa
soortgelijke veranderingen plaatsgrijpen.
Leefklimaten worden gewijzigd, vroeger ge
makkelijk geweerde invloeden dringen thans
in elke gemeenschap door, en niet zelden
gaan hele bedrijfstakken, die lang aan een
streek zijn kenmerkend gezicht gegeven heb
ben, spoorloos ten onder. Zuid-Limburg levert
van het laatste een recent en duidelijk voor
beeld. Er is een massaal, eerder dan een
regionaal gevaar voor identiteitsverlies.
Zeeland heeft sedert mensenheugenis nog
nooit zo'n ingrijpende verandering in primaire
omstandigheden beleefd als de provincie nu
te wachten staat. De zoute en brakke getij
stromen tussen de eilanden zullen op korte
termijn veranderen in verzoetende getijloze
meren - met alle gevolgen van dien voor het
aanzicht en de exploitatiemogelijkheden van
de oevers en van het water. De opheffing van
37