en één getijde voorafgaand aan de caisson
plaatsing. Ruim zes uur voor de plaatsing
werd een eerste verfijning aangebracht, en
twee en één uur ervoor nog twee nadere ver
fijningen. Een door toevallige omstandigheden
onbetrouwbare golfwaarneming werd ver
vangen door een reserve-waarneming. Dat
betekende een tijdverlies van 25 minuten. In
een aantal gevallen werd tijdverlies geleden
tengevolge van elektrische of mechanische
storingen. De computer is tweemaal uitge
vallen, wat eenmaal leidde tot een vertraging
van twee uur. Maar de zwakste schakel in het
hele proces bleek de ponser te zijn. Omdat
die veelvuldig vastliep was men genoodzaakt
er niet alleen een eerste, maar ook een
tweede reserve bij te zetten, om onaanvaard
bare vertragingen te voorkomen.
De modelproeven gaven aan dat bij niet al te
hoge en lange golven al golfklappen kunnen
worden verwacht met een kracht boven 20 ton.
Vóór de afsluiting kon men niet nagaan of dit
wel beantwoordde aan de werkelijkheid.
Tijdens de afsluiting heeft men getracht vast
te stellen of de modelproeven op een juiste
schematisering berustten. Er werd een sys
teem ontworpen om de bewegingen van de
caissons vlak voor het moment van afzinken
fotografisch vast te leggen. Voor deze proef-
op-de-som was het rustige weer tijdens de
plaatsingen een tegenvaller: men kreeg te
weinig informatie over de bewegingen van de
caissons om de modelproeven er aan te kun
nen toetsen. De caissonbewegingen ten
gevolge van de golfbeweging werden over
heerst door die ten gevolge van de sleepboot
krachten. Alleen bij de plaatsing van de land-
hoofdcaisson aan de Kabbelaarsbank was er
wat meer golfslag. Maar de modelproeven
hadden zich beperkt tot de doorlaatcaissons,
zodat ook bij deze gelegenheid geen toetsing
werd verkregen.
Uit visuele waarneming viel op te maken dat
twee van de schematiseringen in de model-
proef waarschijnlijk niet met de praktijk in
overeenstemming waren. In beide gevallen
leek het beeld in de werkelijkheid gunstiger.
Een reeds geplaatste caisson gedroeg zich
minder als een starre en vaste constructie
dan was aangenomen, en de botsing van een
drijvende tegen een geplaatste caisson ver
toonde meer plastische dan elastische trek
ken.
423
