belangen van grote groepen recreanten.
Vooral in de beginfase van de ontwikkeling
van het nieuwe gebied zal dit doorgaans niet
het geval zijn. De middelste plaats in de
reeks, die een dergelijke synthese zou moeten
weerspiegelen, zal dan ook vermoedelijk
onbezet blijven. De vraag komt dan op
waaraan bij het ontwerpen van de inrichtings
plannen in het nieuwe gebied de voorkeur
moet worden gegeven. Voor we deze vraag
trachten te beantwoorden, is het nuttig nu
iets meer in het algemeen enkele karakteris
tieken te bespreken van de beide groepen
projecten aan weerszijden van het midden van
de reeks natuurreservaat - attractiepunt.
De recreatieprojecten in het rechtergedeelte
van de reeks zijn afgestemd op het gebruik
door de recreant, d.w.z. de behoeften en
voorkeuren van grote groepen recreanten
voor zover die thans bekend zijn. Dergelijke
projecten zullen, ook wanneer ze in verschil
lende delen van ons land zijn gesitueerd, een
sterke gelijkenis vertonen. De doorsnee
recreant van de hoge zandgronden in het
oosten van het land en de recreant in het
laaggelegen westen stellen immers nagenoeg
dezelfde eisen aan een project, bijvoorbeeld
een strandbad. Een ontwerper die met zulke
uitgangspunten aan het werk gaat, staat voor
de opgave zich te ontworstelen aan de greep
van mode en cliché. Zijn ontwerp zal klein
schalig zijn, en blijk geven van een ge
varieerde structuur en van functionele
volledigheid. Alle elementen blijven vanaf de
eerste aanzet hun plaats en functie be
houden. De in het ontwerp gebrachte detail
lering berust in wezen op nabootsing van de
natuur. In welk landsdeel het project moet
Beneden: zeilen op het Veerse
Meer; op de uitgestrekte
wateren van het Deltagebied
kan men zich meten met de
natuur
Rechts: Het eiland Haringvreter
in het Veerse Meer; pony's zijn
hier de vaste bewoners
worden gesitueerd, is voor het ontwerp vrij
onverschillig.
Projecten die aan de linker zijde van het
schema liggen, worden primair bepaald door
de natuurlijke situatie waarin zij moeten
worden ingepast. De ontwerper zal trachten
aan zijn project enkele kenmerken mee te
geven van het in de streek bestaande land
schap, en het landschapsontwerp zo opzetten
dat het op den duur kan aansluiten bij wat in
de streek al is ontstaan, of wat er op
natuurlijke wijze had kunnen ontstaan. Ten
aanzien van het gedetailleerd nabootsen van
de natuur zal hij een grote terughoudendheid
betrachten, waardoor dat wat kunstmatig is
ook als zodanig in de eerste opzet van het
project tot uiting zal komen. In het nieuwe
gebied van de centrale Delta zullen deze
projecten worden gekenmerkt door wijdsheid
464
