5
Fig. 5. Verloop van het gehalte
aan orthofosfaat en ammonium
in de tweede helft van 1971
Momenteel staan nog te weinig gegevens ter
beschikking om een exact antwoord te
kunnen geven op de vraag in hoeverre een
regeneratie zal optreden in een zout, brak of
zoet milieu en wat de aard en het tempo van
een dergelijke regeneratie zal zijn. De evalu
atie van de gevolgen van de afsluiting der
zeegaten zal zich in hoofdzaak moeten
richten op de gevolgen op langere termijn.
De directe gevolgen van het schoksgewijs
ingrijpen in het milieu zullen ons reeds het
nodige kunnen leren, maar de resultaten van
voortgezet onderzoek naar te verwachten
herstel kunnen niet worden ontbeerd.
Het lijkt zinvol voorafgaand aan de toekom
stige afsluiting van de Oosterscheide veel
aandacht aan de geschetste problematiek te
besteden. Zo moet onder meer een zuurstof
balans worden opgesteld, om na te gaan
hoeveel zuurstof er voor de mineralisatie van
het vrijkomende organische materiaal be
schikbaar en nodig is. Voorts moet bestu
deerd worden onder welke omstandigheden
de mineralisatie het minst schade doet aan
de oorspronkelijke aanwezige levensgemeen
schap. Analyse van de donkere substantie op
de bodem van het Grevelingenmeer zal
wellicht de aard ervan kunnen ophelderen en
een antwoord geven op de vraag, of de
mogelijk schadelijke invloed ervan kan
worden beperkt. Het zal voorts nodig zijn het
proces van regeneratie nauwkeurig te volgen
om de biologische waarde ervan te kunnen
bepalen en om eventuele maatregelen ter
verbetering te kunnen voorstellen.
De interesse voor milieuproblemen is de
laatste jaren ongetwijfeld gestegen. Maar ook
neemt^het probleem zelf grotere vormen aan.
De instituten voor wetenschappelijk onder
zoek in het Deltagebied hebben reeds lang
van tevoren maatregelen getroffen om de
optredende veranderingen te bestuderen. Ze
deden dit allereerst uit wetenschappelijke
overwegingen, maar in toenemende mate ook
met het doel de afsluitingen met weten
schappelijke adviezen te kunnen begeleiden
en om een verantwoord beheer voor te
bereiden. De nieuwe afdeling Milieu-onder
zoek van de Deltadienst zal door coördinatie
van lopend en door aanvullend onderzoek
trachten antwoorden te formuleren op vragen,
die voor het beleid van essentieel belang
zouden kunnen zijn. Het is uit het hier
gegeven overzicht van de problemen wel
duidelijk dat er een zeer gecompliceerd
gebeuren aan de gang is, waarin naast
fysische, chemische en biologische processen
ook hydrodynamische en meteorologische
krachten hun invloed doen gelden. Slechts
een onderzoek op brede basis, waarin alle
genoemde facetten de aandacht krijgen, zal
meer inzicht kunnen verschaffen in het
complexe gebeuren.
482
