bovengronds afvloeit. Verdamping doet het
zoute grondwater capillair opstijgen waardoor
het zoutgehalte van de bovenste laag (tot
20 cm onder het maaiveld) thans soms hoger
ligt dan oorspronkelijk het geval was.
Op de hoger gelegen zwaardere gronden is
ook zonder menselijke ingreep wel vrij snel
ontzilting opgetreden. Vooral de hoge kwel
ders, boven N.A.P. -I- 1,00 m zijn voor wat
betreft de bovenlaag reeds binnen een jaar
vrijwel maximaal ontzilt. Doordat deze gron
den boven de normale vloedstanden lagen
en reeds voor de afsluiting begroeid waren,
was de aanvangssituatie aanmerkelijk gun
stiger. De scheurvorming bevordert in sterke
mate de ondergrondse afvoer van in het
regenwater opgelost zout. Ook in de lager
gelegen bezinkvelden is met behulp van een
begreppeling het zout in de bovenlaag groten
open watergangen. In gedeelten van het
geplande militaire oefenterrein waar open
watergangen de bewegingsvrijheid ontoelaat
baar zouden belemmeren, monden ze uit op
een ondergrondse verzameldrain. De open
watergangen bestaan in de bosgebieden uit
zogenaamde droge sloten, en overigens uit
sloten met een minimale waterdiepte
van 80 cm.
Omdat de ontwatering binnen de Lauwerszee
over grote oppervlakten moet worden toege
past en het ontwerpen van een optimaal sys
teem geen eenvoudige zaak was, werd in
1970 de 200 ha grote proefpolder Zuidwal in
gericht. Daarin zijn verschillende constructie;
voor zowel de hoofd- als de detailontwaterinc
toegepast. Onderzocht zijn vele typen drains
met bijbehorende omhullingsmaterialen.
Gekozen werd tenslotte voor de geribbelde
MAAIVELD
deels verdwenen. In de laagst gelegen delen
daarvan, waar nog kans bestaat op zout-
schade aan landbouwgewassen, moet deze
ontwikkeling door een kunstmatige verlaging
van de grondwaterstand worden versneld.
Voor het versnellen ofwel bereiken van ont
zilting is het dus nodig dat de betreffende
gronden worden ontwaterd. Begreppeling is
daarvoor meestal niet toereikend. Bovendien
raken greppels in de stuifgevoelige zand
gronden gauw vol. De detailontwatering vindt
dan ook veelal plaats door ondergrondse
drainage. Met het water voeren de drains
grote hoeveelheden metallisch zwavel af, dat
vrijkomt bij de reductie van de in de grond
aanwezige sulfaten. Het zwavel lost vrijwel
niet meer op en tast de betonconstructie van
duikers en andere kunstwerkjes nogal aan. Pig 4 Dwarsprofiel van een
De drains monden in het algemeen uit op hoofdwatergang
422
