p.v.c.-drain met een vooraf aangebrachte
omhulling van kunststofkrammat of turfvezel
en thans ook cocos.
De open watergangen zijn van een betrekke-
ijk groot profiel. De reden daarvan ligt vooral
n de diepe ontwatering die de geplande
militaire oefenterreinen vragen. Om de voer
tuigen in hun bewegingsvrijheid niet te be-
emmeren en 'keren op de plaats' toe te
staan, moest rekening worden gehouden met
een insporingsdiepte van 50 cm. De grond
waterstand moet daar ruim 50 cm beneden
olijven om piasvorming te voorkomen. Reke
ning houdend met de opbolling van de grond
waterstand tussen en het verhang in de
drains betekent dit dat het slootpeil op ca.
2,00 m beneden het maaiveld moet liggen.
Voor de open watergangen zijn een aantal
constructietypen onderling vergeleken. Aan
de ene kant solide profielen met verdedigin
gen in de teen en/of op de tussenbermen,
waaraan naderhand weinig onderhoud valt
ie verrichten; aan de andere kant in aanleg
eenvoudige profielen, die naar verhouding
meer onderhoud zullen vragen. Veelal is
gekozen voor een eenvoudig profiel dat in
aanleg voordelig is, en dat in de afgelopen
jaren toch een redelijke standzekerheid heeft
bewezen. Bij de keuze werd overwogen dat
de met het oog op stuifgevaar benodigde
overmaat van 1 a 2 m3 nat profiel tijdelijk
evens kan dienen als reserve in geval van
een taludval.
Bovendien worden de werken vooreerst niet
aan derden overgedragen, zodat iets meer
onderhoud kan worden geaccepteerd. Metter-
ijd zal de stabiliteit van het profiel sterk
oenemen door begroeiing. Een goedkope
oplossing had ook daarom de voorkeur, omdat
van een mager budget binnen enkele jaren
200 km watergang moet worden aangelegd.
Jitvoering van deze profielen bleek alleen
mogelijk in den droge, met behulp van een
bemaling, waarbij hier gekozen is voor een
systeem met horizontale bronbemalings-
eidingen. Deze worden ongeveer 75 cm
beneden de toekomstige slootbodem gelegd.
Door het bepompen van deze drains kan de
erreinwaterstand tijdens de uitvoering sterk
worden verlaagd. Bij de grotere profielen
worden tevens aan weerszijden taluddrains
aangebracht, die door uitmonding binnen het
profiel blijvend een hoeveelheid drangwater
van het talud afleiden.
Begroeiing en aanplant
Als de zandige gronden niet worden ont
waterd blijkt een gevarieerde natuurlijke be
groeiing slechts zeer langzaam op gang te
200 km watergang
komen. De zoutminnende zeekraal, hoewel
enigszins gedegenereerd, bedekt nog steeds
grote oppervlakten binnen de afgesloten
Lauwerszee. Met de ontwikkeling van de 2000
ha drooggevallen oevergebieden maakt de
natuur geen haast. Verwacht moet worden
dat het tempo van ontzilting in de loop der
jaren nog verder zal afnemen. Door extra
polatie van de ontwikkeling in de afgelopen
jaren na de afsluiting van de Lauwerszee kan
een prognose voor het zoutgehalte van de
buitenkaadse zandgronden in de toekomst
worden gemaakt. In 1970 - 10 jaar na deafslui-
ting - wordt in de bovenlaag een keukenzout
gehalte van het bodemvocht in de bovenlaag
verwacht van 15 g/l. Door de exponentiële
afname in deze ontwikkeling is voor 1994 -
25 jaar na de afsluiting - nog een zoutgehalte
van 10 mg/l te verwachten. De gegeven
423
