Afb. 10. Hompelvoet. Oever
verdediging bestaande uit een
grinddam op de oeverlijn
ligt ongeveer 50 cm boven de omgeving
(afbeelding 10).
Vrijwel geheel kunstmatig tenslotte zijn die
oevers die worden gevormd door de oude
dijken en de atsluitdammen. Zowel het ver
loop als de vorm van deze oevers als de
samenstelling van de 'bodem' ervan, zijn be
paald door de mens. De bodem bestaat uit
verschillende soorten natuursteen, zoals
bazalt, graniet, zandsteen of ook wel beton
en asfalt.
Het Grevelingenmeer wordt dus enerzijds
begrensd door stabiele, door de mens ge
maakte oevers, zoals zeedijken en atsluit
dammen; anderzijds echter wordt de oever
gevormd door zandige en soms wat kleiige
slikken en platen die in het voormalig getijde
systeem zijn ontstaan.
Deze oevers vormen een min of meer brede
overgangszone tussen land en water. Door de
spontane of natuurlijke ontwikkeling wordt in
deze oeverzone een grote verscheiden
heid aan vormen opgebouwd, die bijdraagt
tot de diversiteit van het landschap, zowel
actueel als potentieel. Vooral daar waar in de
bestemming van de drooggevallen gebieden
het accent op de natuurbescherming en de
spontane landschapsontwikkeling ligt, zal
men de natuurlijke processen zoveel moge
lijk een kans moeten geven. Wil men de ont
wikkeling echter bijsturen, dan zal dat dienen
te gebeuren op grond van kennis van het
systeem. De kennis van de processen die zich
in de oeverzone afspelen zal daarom moeten
worden uitgediept, opdat de actuele en vooral
potentiële natuurwaarde zo goed mogelijk
kan worden bepaald en eventuele bijsturende
maatregelen, indien nodig, een zo natuurlijk
mogelijk karakter kunnen hebben. Vedieping
van deze kennis kan ten slotte ook de moge
lijkheid openen om met meer zekerheid voor
spellingen te doen ten aanzien van ontwikke
lingen in overeenkomstige gebieden.
464
