van sommige veiligheidsmaatregelen een
grote invloed op het gezamenlijk effect heeft.
Zo lijkt bijvoorbeeld een telescopische stuur
stang meer levens te sparen wanneer hij
alleen zou worden gemonteerd in plaats van
in combinatie met veiligheidsriemen, die voor
komen dat de inzittende überhaupt met de
stuurstang in aanraking komt.
Het gebruik van modellen in de beleids
analyse vergemakkelijkt de communicatie
door een ondubbelzinnige terminologie, en
wat belangrijker is, het bevordert de objec
tiviteit doordat de gebruiker wordt gedwongen
tot het expliciet maken van zijn mogelijk in de
aanvang verborgen veronderstellingen. Ten
slotte staat het model de bestuurder toe om
alternatieven te bestuderen die vanwege ge
vaar of kosten onmogelijk in werkelijkheid
kunnen worden beproefd.
men thuis is en dat men naar het vliegveld
wil rijden. Er zijn drie verschillende wegen.
Route A is 7 km lang en vereist meestal een
rijtijd van 10 minuten ofschoon die kan
variëren van 5 tot 50 minuten; route B is 4 krr
lang en vraagt gemiddeld 17 minuten, hoewel
dit kan variëren van 8 tot 40 minuten, en route
C is 10 km lang en kost normaal 20 minuten,
met een variatie van 19 tot 21 minuten. Wat is
nu de beste weg naar het vliegveld? Het is
duidelijk dat er objectief gesproken geen
eenduidig antwoord op deze vraag kan wor
den gegeven; verschillende mensen nemen
gewoonlijk verschillende wegen. De indivi
duele keus hangt kennelijk samen met de
nadere interpretatie van het woord beste.
Bij de keuze voor route A betekent de 'beste'
de 'snelste'; wie route B prefereert interpre
teert 'de beste' als de 'kortste'; bij voorkeur
probleem
ontwerp nieuwe
alternatieven
kies
doelstellingen
ontwerp
onderzoek
doelstellingen
betwijfel
aannamen
test
gevoeligheid
gegevens
bou
model
weeg kosten
tegen effect
Het probleem van de probleemstelling
De probleemstelling houdt zich voornamelijk
bezig met het formuleren van de doelstellin
gen en het aangeven van de grenzen waar
binnen de analyse moet blijven. Het kiezen
van een dessert in een restaurant brengt voor
de meeste mensen maar een eenvoudige
probleemstelling mee; de analyse wordt be
grensd door de mogelijkheden die het menu
biedt en de doelstelling wordt grotendeels
bepaald door de vraag of men op dieet is of
niet, en indien niet, wat men het lekkerste
vindt. Bij complexe vraagstukken echter vormt
de probleemstelling een omvangrijk en kritiek
deel van het werk.
Fig. 1 illustreert hoe moeilijk het is doelstel- Fig. 4. Kringloop van activitei-
lingen te formuleren. Men stelle zich voor dat ten tijdens de analyse
170
