Beleidsanalyse in dienst van
de Oosterscheldesluiting
n de afgelopen jaren is mede door het werk
an de door het Rijk ingestelde Commissie
oor de Ontwikkeling van Beleids Analyse,
ortweg COBA genoemd, het inzicht gerijpt
at het beoordelen van beleidsalternatieven
p basis van een kosten-batenanalyse alleen
nvoldoende mogelijkheden biedt aan de
asiisser. Met name geeft de kosten-baten-
nalyse in het algemeen te weinig inzicht in
?t effect van vaak sterk persoonlijk ver
killende waardeoordelen met betrekking
at de niet-financiële aspecten van een
aslissingsprobleem.
e beslissing over de afsluiting van de
osterschelde kenmerkt zich nu juist, evenals
1 ele andere beslissingen in de infrastructurele
eer, door het grote belang van de niet in
aid uit te drukken factoren. Deze factoren
in niet alleen bepalend geweest voor de
geringsbeslissing van november 1974, maar
bepalen deels ook binnen de gegeven
.ndvoorwaarden de keuze uit de mogelijke
ernatieven. Om in het voorjaar van 1976 te
nnen beschikken over een zo compleet
agelijk beeld van de onderzochte alternatie-
n voor de afsluiting van de Oosterschelde
et een stormvloedkering, gezien in samen-
ng met de compartimenteringswerken en
et het toekomstig beheer van de Ooster-
helde, wordt een beleidsanalyse opgesteld,
e beleidsanalyse wordt uitgevoerd door de
and Corporation uit Santa Monica (Califor-
U.S.A.), in samenwerking met beleids-
.alisten van de Rijkswaterstaat. Een neven-
oel van deze samenwerking is het over-
smen van de door Rand gebruikte analyse-
chnieken.
i het volgende zal nader worden ingegaan
P vragen als: wat is beleidsanalyse? Hoe
erk je er mee en waarom werd de Rand
orporation gekozen voor het uitvoeren van
t onderzoek?
.Seleidsanalyse (Engels: policy analysis) is een
ystematische benadering voor het maken
an een keuze in complexe situaties. Met
;ucces is van deze techniek met name in
\merika gebruik gemaakt bij het bepalen van
Je beste gedragslijn inzake vraagstukken als
■et tegengaan van luchtverontreiniging in
grote steden, de verbetering van de educatie
ve en medische diensten voor geestelijk en
lichamelijk gehandicapte kinderen, de uitbrei
ding en inkrimping van de brandweer en
andere diensten die in noodgevallen moeten
optreden, het opvoeren van de kwaliteit en de
kwantiteit van behuizing, en het aanbrengen
van veranderingen in de constructie van
auto's met het oog op de energiebesparing.
Beleidsanalyse is geen eenduidige methode
of techniek en zelfs geen vaste reeks van
technieken. Aangezien het karakter van de
beleidsanalyse wordt bepaald door het pro
bleem dat wordt aangepakt, tonen de analyses
van de verschillende problemen vaak weinig
gelijkenis met elkaar. Het is dan ook moeilijk
om een korte definitie te geven van de be
leidsanalyse, die toch de kern raakt. Een
definitie die bij verdere uitwerking wellicht
een redelijk beeld geeft is de volgende:
Beleidsanalyse is een onderzoek dat als doel
heeft steun te geven bij het kiezen van de
meest gewenste gedragslijnen uit complexe
alternatieven onder onzekere randvoorwaar
den.
De cursief gedrukte woorden in deze definitie
behoeven enige toelichting. Met de woorden
steun te geven willen we goed tot uitdrukking
laten komen dat de beleidsanalyse het beslis
sen niet vervangt, net zo min als een röntgen
foto het oordeel van de dokter vervangt. Het
doel is echter de beslisser een betere basis
te geven voor zijn oordeel door het probleem
duidelijk te stellen, de alternatieven te be
schrijven en hun gevolgen te vergelijken. Het
woord complexe geeft aan dat de alternatie
ven gewoonlijk groot in aantal zijn, betrekking
hebben op een schakering van verschillende
technieken en beleidsmaatregelen en een
167