De stormvloedkering in zijn omgeving Bi de bouw van een waterbouwkundig kunst- we k zien we een wisselwerking optreden tu 5en het kunstwerk en de omgeving waarin he wordt geplaatst. De confrontatie van het ki stwerk met zijn omgeving vertoont twee ve schillende kanten. In de eerste plaats zijn de r de reacties van de omgeving op het ku stwerk. Uit deze reacties kunnen we de be 'jstingen afleiden, waarop de constructie di it te worden berekend. Bij een water- bc wkundig kunstwerk in een getijdegebied va bijvoorbeeld te denken aan de noodzaak he werk te beschermen tegen de uitschuren- de werking van de stroom, waardoor de basis zc kunnen worden ondermijnd. We kunnen oc denken aan de golfaanval waaraan de cc structie kan worden blootgesteld en waar- te- sn ze bestand moet zijn, of aan grote w erstandsverschillen als gevolg waarvan ec grote horizontale belasting op het kunst- wi k kan worden uitgeoefend. Wanneer het b oorbeeld gaat om een scheepvaart- of s; sluis, moeten we bovendien verdacht zijn o mogelijke verzanding van de toegangs- g len. Wanneer we verder van huis gaan k men we ook denken aan het opslibben van e reservoir achter een stuwdam, waardoor h op den duur aan bergingscapaciteit en dus o aan nut zal gaan inboeten. In het alge- rt en is het niet mogelijk een waterbouw- k dig kunstwerk te ontwerpen zonder reke- r g te houden met de reacties van de o geving. A terzijds oefent het kunstwerk zelf ook e eten uit op zijn omgeving; en dan hebben v meer in het bijzonder de omgeving in w dere zin op het oog; dat wat we tegenwoor- d 'het milieu' noemen. Sommige van deze e eten liggen in de doelstelling van het kunstwerk besloten. Een stuwdam heeft de bedoeling het afvoerregiem van een rivier zo te wijzigen, dat daaruit een zeker nut voor de mens kan worden verkregen. Er zijn echter ook effecten die onbedoeld optreden en die soms schadelijke gevolgen kunnen hebben; in zulke gevallen zal het milieu tegen het kunstwerk moeten worden beschermd. We kunnen hier denken aan erosie van op geruime afstand van het kunstwerk gelegen waardevolle natuurgebieden zoals schorren of slikken, of aan de aantasting van een aquatisch milieu waarin zich een belangrijke flora of fauna bevindt, als gevolg van over matige sedimentatie. Voorts kunnen we in aansluiting op een hier boven reeds genoemd buitenlands voorbeeld, denken aan de gevolgen die het onderschep pen van de sedimentafvoer van een rivier door een stuwdam kan hebben op het beneden stroomse deel van die rivier en misschien zelfs op zijn mondingsgebied in zee. Deze uitwerkingen kunnen zich soms over een zeer grote afstand uitstrekken; vaak open baren ze zich pas wanneer het kunstwerk is voltooid. Toen we bespraken welke reacties het kunst werk ondergaat van zijn omgeving ging het ons vooral om de standzekerheid van het kunstwerk, dat onder invloed van de reacties van de directe omgeving zijn evenwicht niet mag verliezen. Overzien we wat het kunstwerk zelf zijn omgeving aandoet, dan worden we bewogen door een zekere zorg om het evenwicht van het omringende milieu, dat niet zo sterk mag worden verstoord dat een herstel naar een aanvaardbare nieuwe even- wichtssituatie onmogelijk wordt. Vroeger letten de ontwerper en de bouwer van een kunst- 299

Tijdschriftenbank Zeeland

Driemaandelijks bericht Deltawerken | 1976 | | pagina 5