De stormvloedkering in zijn
omgeving
Bi de bouw van een waterbouwkundig kunst-
we k zien we een wisselwerking optreden
tu 5en het kunstwerk en de omgeving waarin
he wordt geplaatst. De confrontatie van het
ki stwerk met zijn omgeving vertoont twee
ve schillende kanten. In de eerste plaats zijn
de r de reacties van de omgeving op het
ku stwerk. Uit deze reacties kunnen we de
be 'jstingen afleiden, waarop de constructie
di it te worden berekend. Bij een water-
bc wkundig kunstwerk in een getijdegebied
va bijvoorbeeld te denken aan de noodzaak
he werk te beschermen tegen de uitschuren-
de werking van de stroom, waardoor de basis
zc kunnen worden ondermijnd. We kunnen
oc denken aan de golfaanval waaraan de
cc structie kan worden blootgesteld en waar-
te- sn ze bestand moet zijn, of aan grote
w erstandsverschillen als gevolg waarvan
ec grote horizontale belasting op het kunst-
wi k kan worden uitgeoefend. Wanneer het
b oorbeeld gaat om een scheepvaart- of
s; sluis, moeten we bovendien verdacht zijn
o mogelijke verzanding van de toegangs-
g len. Wanneer we verder van huis gaan
k men we ook denken aan het opslibben van
e reservoir achter een stuwdam, waardoor
h op den duur aan bergingscapaciteit en dus
o aan nut zal gaan inboeten. In het alge-
rt en is het niet mogelijk een waterbouw-
k dig kunstwerk te ontwerpen zonder reke-
r g te houden met de reacties van de
o geving.
A terzijds oefent het kunstwerk zelf ook
e eten uit op zijn omgeving; en dan hebben
v meer in het bijzonder de omgeving in
w dere zin op het oog; dat wat we tegenwoor-
d 'het milieu' noemen. Sommige van deze
e eten liggen in de doelstelling van het
kunstwerk besloten. Een stuwdam heeft de
bedoeling het afvoerregiem van een rivier zo
te wijzigen, dat daaruit een zeker nut voor de
mens kan worden verkregen. Er zijn echter
ook effecten die onbedoeld optreden en die
soms schadelijke gevolgen kunnen hebben;
in zulke gevallen zal het milieu tegen het
kunstwerk moeten worden beschermd. We
kunnen hier denken aan erosie van op
geruime afstand van het kunstwerk gelegen
waardevolle natuurgebieden zoals schorren of
slikken, of aan de aantasting van een
aquatisch milieu waarin zich een belangrijke
flora of fauna bevindt, als gevolg van over
matige sedimentatie.
Voorts kunnen we in aansluiting op een hier
boven reeds genoemd buitenlands voorbeeld,
denken aan de gevolgen die het onderschep
pen van de sedimentafvoer van een rivier door
een stuwdam kan hebben op het beneden
stroomse deel van die rivier en misschien
zelfs op zijn mondingsgebied in zee.
Deze uitwerkingen kunnen zich soms over een
zeer grote afstand uitstrekken; vaak open
baren ze zich pas wanneer het kunstwerk
is voltooid.
Toen we bespraken welke reacties het kunst
werk ondergaat van zijn omgeving ging het
ons vooral om de standzekerheid van het
kunstwerk, dat onder invloed van de reacties
van de directe omgeving zijn evenwicht niet
mag verliezen. Overzien we wat het kunstwerk
zelf zijn omgeving aandoet, dan worden we
bewogen door een zekere zorg om het
evenwicht van het omringende milieu, dat
niet zo sterk mag worden verstoord dat een
herstel naar een aanvaardbare nieuwe even-
wichtssituatie onmogelijk wordt. Vroeger letten
de ontwerper en de bouwer van een kunst-
299