Het ijsonderzoek voor de
Oosterschelde
De uitvoering der Deltawerken heeft onder
meer ook gevolgen voor de ijstoestanden op
de Zeeuwse stromen. De werken die al
uitgevoerd werden, hebben niet nagelaten
de situatie in dit opzicht te beïnvloeden en
de verdere uitvoering zal die effecten nog
merkbaarder maken. Als onderdeel van de
studie naar de afsluiting van de Ooster
schelde werd derhalve ook een onderzoek
ingesteld naar de ijsvorming en de ijsbewe-
ging op dit estuarium. De uitkomsten van dit
onderzoek onder andere dienen als rand
voorwaarden inzake de ijsbelasting voor het
ontwerp van de stormvloedkering.
Aanvankelijk waren het vrijwel uitsluitend
het ontwerp van de stormvloedkering in
de mond van de Oosterschelde en
de toekomstige bedrijfsvoering ermee
die het wenselijk maakten bijtijds te kunnen
beschikken over een redelijk gefundeerde
verwachting omtrent de kans op ijsvorming
en omtrent zowel de frequentie als de
omvang van het optreden van ijs en de
ijsbelasting, die daarvan dan het gevolg zou
zijn. Gefundeerde uitspraken over de
ijstoestand zijn daarnaast evenwel ook van
belang voor de scheepvaart en de visserij
in dit gebied. Tenslotte komt studie van de
ijsvorming ook te pas bij het onderzoek dat
wordt gedaan naar klimatologische en
hydronautische veranderingen en de daarbij
betrokken milieuaspecten, ten gevolge van
de uitvoering van het Deltaplan. De meeste
van de door het onderzoek verkregen
inzichten gelden niet alleen voor de
Oosterschelde en de stromen die er één
systeem mee uitmaken, maar ook voor de
Westerschelde.
Het is vanzelfsprekend dat de ijsbelasting op
de constructie in direct verband staat met
het mogelijk optreden van ijsvorming in het
beschouwde gebied. De constructie zelf of
de bedrijfsvoering ermee kunnen ijsbezwaar
ondervinden - onder andere als gevolg van
directe ijskrachten op de constructie
elementen, zoals thermische ijsuitzetting en ce
statische en dynamische druk van ijsschotse 1
of ijsvelden. Echter, de oorzaak van het
ijsbezwaar kan ook gelegen zijn in het
vastvriezen van beweegbare onderdelen of
in ijsaangroei ten gevolge van waterstand
variaties en golven.
Tenslotte kan ook de opeenstapeling van ijs
in de openingen de beweging van de
schuiven bemoeilijken en de afvoer van
water en ijs belemmeren.
Wanneer men nu wil bepalen met welke
ijstoestand rekening moet worden gehouden
bij het ontwerp dan dient men allereerst de
gewenste levensduur van de constructie vast
te stellen. Verder moet rekening worden
gehouden met eventuele wijzigingen in de
klimatologische en nautische omstandigheden
van het beschouwde gebied.
Voor een ontwerper van waterbouwkundige
constructies is het vaak zeer moeiijk de
relatie tussen de ijstoestanden en de daaruit
resulterende ijsbelasting vast te leggen. Dit i;
ook het geval bij de Oosterschelde.
De ijstoestand op de Oosterschelde is
namelijk onvoldoende bekend. Er zijn wel
waarnemingen gedaan, maar over een zeer
beperkte periode. Er bestaat ook geen
juist inzicht in de vraag hoe de ijstoestand
door waterbouwkundige ingrepen wordt
beïnvloed. De volgende belemmering bestaat
daarin dat er geen gegevens zijn omtrent de
dikte en eigenschappen van het ijs dat op de
396
