constructie van het landschap een voorname
plaats bij het herstelwerk innam. Daarbij bleek
dat de wederopbouw van het landschap van
Walcheren een goede leerschool was geweest
voor het landschapsherstel op Schouwen, Tho-
len, Noord- en Zuid-Beveland en in het Zuidhol
landse Deltagebied. Trouwens ook voor de
landschapsvernieuwing in de andere provincies
zijn de ervaringen in Zeeland van fundamentele
betekenis geweest. Zij hebben de ogen ge
opend en de weg gebaand voor landschapsop-
bouw in regionaal verband, in samenhang met
cultuurtechniek, stedebouw en wegenbouw.
Nog tot op de dag van vandaag wordt er binnen
het Deltagebied baanbrekend werk verricht op
het vakgebied van natuurbeheer en landschaps
bouw. De inrichting van het Veerse Meer - deel
van het Deltaplan - mag zeker gelden als een
voorbeeld, hoe door een breed samengesteld
team van deskundigen, een nieuw landschap
werd geschapen waarin het behoud van de na
tuur en de vorming van een geheel nieuw recre
atiegebied op gelukkige wijze gestalte kregen.
Voor het nog te verrichten werk elders in de Del
ta zal ook dit weer een goede leerschool kunnen
zijn.
Stedebouw - Landschapsbouw
Het door de eeuwen heen telkens gewijzigde
kaartbeeld van de Zeeuwse en Zuidhollandse ei
landen is wellicht het meest markante bewijs
van de dynamiek in ons landschap. De nieuwe
kustlijn, na de voltooiing van de Deltadammen,
zal ons dat opnieuw bewust maken. Geen enke
le generatie vóór ons is, voor wat het landschap
van Nederland betreft, zo sterk geconfronteerd
met het 'niets is hier blijvend' als de onze.
Toch hebben velen moeite met de erkenning
Bant in de Noordoostpolder;
bossen, erf- en wegbeplan-
tingen vormen onmisbare ele
menten voor de landschaps
bouw
Reconstructie van het land
schap op Walcheren; het bin
nenwatertje is ontstaan na he
bombardement van 1944
van die dynamiek. Dat komt misschien omdat
we gewend zijn de loop der dingen aan de duur
van het eigen mensenleven af te meten, en dan
lijkt dat land met zijn wegen en dijken, akkers en
weiden, met de bodem rond de oude hofsteden
en de met riet omzoomde stille kreken haast eei
eeuwigdurend gegeven. Maar die illusie wordt
thans ruw verstoord. Niet alleen de stad, óók
het land bevindt zich in een revolutionair procei
van vernieuwing. Naast de reeds genoemde re
constructie van de landbouwgebieden zijn we
getuige van de groei van een gigantisch nieuw
net van verkeerswegen. En de uitbreiding van
het stedelijk gebied slaat nog steeds benau
wend grote bressen in onze 'vrije' landelijke
ruimte.
Nu de grenzen tussen het agrarische en het ste
delijke milieu vervagen, wordt het nodig de plan
ning en de inrichting van de niet-stedelijke
248
