Samenvattingen
Het landschap van de Delta
Dit artikel geeft een inleiding op het sympo
sium 'Planning a Delta', dat de International Fe
deration of Landscape Architects van 4 tot 8
september 1978 belegt in de landbouwhoge
school te Wageningen. De geschiedenis van de
Delta van Maas en Rijn wordt kort besproken
vanuit het oogpunt van de landschapsarchitec
tuur.
Kijken naar een veranderend landschap
Onder invloed van de Deltawerken komen ook
in het landschap grote veranderingen tot stand.
Hoe die veranderingen worden gewaardeerd,
hangt af van de wijze waarop het landschap
door de mensen die erin vertoeven, wordt be
leefd. Onderzoek naar de menselijke reactie op
een landschappelijke omgeving is daarom
noodzakelijk als grondslag voor een beleid in
dezen. Achtereenvolgens worden besproken:
het landschap als plaatje, als natuur, als habitat,
als artefact, als bio-ecosysteem, als kapitaal
goed, als probleem, als cultuurhistorie en als
sociale ruimte. Deze pluriforme benadering
doet de werkelijkheid beter recht dan een schaal
waarop alleen meer en minder 'belevingswaar
de' kan worden aangegeven.
Landschap in ontwikkeling
Pas in 1924 is in ons land het besef gaan leven
dat landelijke omgevingen net zo nauwkeurig
moeten worden beheerd en ingericht als stede
lijke. Sindsdien is er in de betreffende wetge
ving heel wat veranderd. Bij een bestemmings
plan behoort tegenwoordig eigenlijk steeds een
landschapsplan; dikwijls hebben deze plannen
echter alleen een conserverende werking. In de
nieuwe Zuiderzee-polders en in het Deltagebied
konden voor het eerst landschapsplannen wor
den uitgevoerd op basis van een totaalconcep
tie. De inrichting van de grote merengebieden
in Z.W.-Nederland zal daarmee voort moeten
gaan.
Inrichtingsvraagstukken in een veranderende
Delta
De aanleg van dammen en bijkomende werken
moet van meet af aan gezien worden in samen
hang met de landschappelijke gevolgen. De
meeste aandacht dient daarbij uit te gaan naar
de natuurfunctie en de recreatiefunctie van de
betrokken gebieden. Waar mogelijk moet onge
rept natuurgebied bewaard worden of gescha
pen, omdat de historische ontwikkeling altijd
verloopt van extensief naar intensief grondge
bruik. De recreatie moet zich vooral concentre
ren aan de randen van het Deltagebied. Beheer
sing van de recreatieve groei is daarbij ten zeer
ste gewenst.
De probabilistische benadering van het ont
werp van de stormvloedkering.il
Veiligheidscoëfficiënten en foutenbomen
Het ontwerp van de stormvloedkering in de
Oosterschelde wordt opgezet volgens de semi-
probabilistische methode. De veiligheidsmar
ges die gehanteerd worden bij gangbare con
structies, zijn hier niet van toepassing. Om toch
een inzicht te krijgen in de samenhang van be
lastingen en materiaalkwaliteiten, wordt ge
bruik gemaakt van zogenaamde foutenbomen.
Dit zijn schema's waarin alle mogelijke oorza
ken van een ongewenste situatie met betrekking
tot de stormvloedkering worden opgesomd en
met elkaar in causale samenhang gebracht. De
opstelling van zulke foutenbomen noodzaakt er
toe, alle hoofd- en sub-onderdelen van de con
structie reeds in een vroeg stadium van het ont
werp grondig aan elkaar te toetsen, en mogelijk
daardoor de evenwichtigheid van het ontwerp
te vergroten. Ook ontstaat langs deze weg in
zicht in alle aspecten van het functioneren en
mogelijk dysfunctioneren van de stormvloedke
ring.
Verdere studie naar het drempelontwerp van
de stormvloedkering
Het onderzoek naar de drempel van de storm
vloedkering op hydraulisch en grondmecha-
nisch gebied wordt nog steeds voortgezet. De
aandacht ging in de afgelopen periode vooral
uit naar het grensvlak tussen de grondslag van
272