Berging van specie uit het
lozingsmiddel Zoommeer
Aan de zuidzijde van het Zoommeer zal een lo-
zingsmiddei worden gebouwd, dat het moge
lijk maakt water van het Zoommeer af te laten
op de Westerschelde. Het lozingsmiddel is ge
projecteerd onmiddellijk ten westen van de
Schelde-Rijnverbinding; het bestaat uit een
spuikanaal met spuisluis. De uitmonding is na
bij Bath in de Westerschelde. Bij het voorlopig
ontwerp is uitgegaan van een zogenaamd
groen kanaal zonder oeververdediging, een bo
dem op N A P. - 7 m en een natte doorsnede
van 650 m2. De totale lengte van het Kanaal be
draagt 8400 m.
Bij de aanleg van dit kanaal zal ongeveer 8 mil-
oen m3 specie vrijkomen. Hiervan is een deel
bruikbaar en een deel onbruikbaar. Het onbruik
bare deel bestaat in hoofdzaak uit zand dat van
wege de korrelgrootte en de mate van veront
reiniging niet geschikt is als materiaal voor dijk-
bouw, en verder uit veen en niet of moeilijk win
bare klei. Het bruikbare deel zal worden aange
wend voor het werk aan de Oesterdam. Het on
bruikbare deel van de specie zal geborgen moe
ten worden. Het betreft een hoeveelheid van on
geveer 5,5 miljoen m3, die vrijkomt vanaf 1982.
Omdat de specie vóór het ontgraven een kleiner
volume inneemt dan na het ontgraven en het
transport, moet er een bergingsruimte voor
worden gevonden van 6,5 miljoen m3 inhoud.
Een projectgroep heeft een groot aantal lokaties
op hun geschiktheid voor de specieberging on
derzocht. Ook minder traditionele methoden
om het probleem op te lossen zijn daarbij in be
schouwing genomen, zoals bijvoorbeeld indus
triële verwerking van het vrijkomende veen.
Door verbranding van veen kan koolstof gepro
duceerd worden ten behoeve van onder andere
filters voor de zuivering van lucht en water. He
laas bleek deze methode hier niet toepasbaar,
omdat het veen voor dat proces slechts een klein
percentage zand en helemaal geen zout mag
bevatten. Berging van de specie bleek het enige
dat er op zat.
Uitendelijk zijn negen alternatieven nader ge
analyseerd. Omdat voor de Oesterdam grote
hoeveelheden zand nodig zijn, is daarbij tevens
gekeken naar een mogelijke combinatie van
zandwinning en specieberging. Zandwinning
uit een speciebergingsdepot heeft als voordeel
dat daardoor minder zand uit de Oosterschelde
gewonnen hoeft te worden. Dit is uit een oog
punt van rivier- en stroombelang zeer gewenst.
We geven nu een overzicht van de negen alter
natieven. De eerste mogelijkheid is het Ramme-
gors, een voormalig buitendijks gebied nabij
St.-Philipsland, waar reeds enige specieberging
heeft plaatsgevonden. In combinatie met zand
winning kan hier 6,5 miljoen m3 worden gebor
gen. Ook verbreding van de Markiezaatsdam is
overwogen. Hier kan bergingscapaciteit worden
gecreëerd door het maken van een kade parallel
aan de omkading van het Markiezaat. Wanneer
de tussenliggende strook van 300 m wordt op
gevuld met specie, kan ongeveer 5,5 miljoen m3
geborgen worden. Dan is er gedacht aan uit
breiding van de Molenplaat in zuidelijke rich
ting. De Molenplaat, gelegen in de Oosterschel
de nabij Bergen op Zoom, is destijds met
specie uit de Schelde-Rijnverbinding opgespo
ten tot N.A.P. 5 m. Na het tot stand komen van
het Markiezaatsmeer zal ten zuiden ervan een
gebied van 75 ha droogvallen. Door omkading
zou hier, in combinatie met een beperkte zand
winning, ongeveer 3,5 miljoen m3 specie gebor
gen kunnen worden. Daarna zou dan tegelijk
een geleidelijke overgang van de Molenplaat
naar het Markiezaatsmeer gerealiseerd kunnen
worden. Het vijfde alternatief is een bestaande
put nabij de Kreekraksluizen. Deze put is reeds
gedeeltelijk opgevuld met specie uit de Schel
de-Rijnverbinding, maar het ligt in de bedoeling
hem nog verder op te vullen en ter bescherming
van het milieu af te dekken met een laag zand.
Vanwege de belangen van de beroeps- en
sportvisserij in het toekomstige Markiezaats
meer zal dit niet verder gaan dan tot 2 m onder
de waterspiegel. Op deze wijze kan nog onge
veer 1,6 miljoen m3 specie geborgen worden.
Ook is uitbreiding van de Molen plaat aan de
noordzijde overwogen. Het betreffende gebied
ligt noordelijk van de dam die de Molenplaat
467