De afregeling van het
wiskundig model Randdelta II
De bestudering van het hydraulische gedrag
van onze zeegaten en estuaria is tegenwoordig
ondenkbaar zonder de hulp van wiskundige mo
dellen en computers. Het begrip 'model' houdt
al in, dat de werkelijkheid er geschematiseerd in
wordt voorgesteld. Bij een één-dimensionaal
wiskundig model wordt het gebied waarop het
betrekking heeft, geschematiseerd tot een net
werk van geulen die in knooppunten samenko
men. In deze geulen en knooppunten kan men
dan stromen en waterstanden berekenen langs
numeriek-wiskundige weg. In principe zal zo'n
één-dimensionaal IMPLIC-model alleen ge
schikt zijn voor gebieden die een duidelijke geu
lenstructuur bezitten. Voor getijberekeningen in
bijvoorbeeld de Noordzee zijn ze niet bruikbaar.
Als men, voor wat betreft de Ooster- en Wester-
schelde, tevreden is met de waterstanden en
een beeld van de grootschalige waterbeweging
door de geulen, dan biedt een één-dimensio
naal model daarvoor een goede benaderings
methode. Vaak heeft men echter behoefte aan
meer gedetailleerde informatie; men wil bij
voorbeeld weten hoe een stroming dwars over
de geulen verdeeld is of hoe het water over de
platen stroomt. In zulke gevallen biedt een
twee-dimensionaal wiskundig model een betere
benadering.
Bij de Deltadienst is een systeem in gebruik
waarbij het te onderzoeken gebied overdekt
wordt gedacht door een netwerk van vierkan
ten. In ieder van deze vierkanten worden, met
tijdsintervallen die meestal tussen de 1 en 10
minuten liggen, bepaalde waarden berekend,
zoals de stroomsnelheid, de waterstand en de
concentraties van opgeloste stoffen.
Een van de eerste toepassingen van deze twee
dimensionale wiskundige modellen in Neder
land was het Randdelta-model (Bericht 54, no
vember 1970). Hoezeer dit model ook een ver
nieuwing betekende in de wiskundige model
techniek, voor het onderzoek ten behoeve van
de bouw van de stormvloedkering voldeed het
niet.
Weliswaar bestonden er naast het Randdelta-
model inmiddels ook al tweedimensionale mo
dellen van de Ooster- en Westerschelde, maar
een aantal belangrijke problemen leek met deze
drie losse modellen toch niet goed oplosbaar.
Er werd met name gezocht naar een model dat
betrouwbare informatie kon verschaffen met
betrekking tot de uitwisseling van water en
daarin opgeloste stoffen tussen de beide Schel-
de-estuaria onderling en met het aangrenzende
zeegebied.
De oplossing werd gevonden in de bouw van
nieuwe wiskundige modellen van tot dan toe
ongekende omvang: Randdelta II, met 15 000
roosterpunten en Scheldes met 23 000 rooster-
punten. Ter vergelijking: het oorspronkelijke
Randdelta-model had nog geen 3 000 rooster
punten. Bij beide modellen wordt het nieuwe re
kenprogramma Waqua toegepast dat, in tegen
stelling tot het bij Randdelta gebruikte program
ma, ook het droogvallen en onderlopen van on
diepten kan simuleren, alsmede de invloed van
de wind op de waterbeweging. Een nog belang
rijkervoordeel van Waqua, dat al in de naam
besloten ligt, is dit: behalve de waterbeweging
kan men er ook waterkwaliteitsparameters-
Water Quality - mee berekenen. Ook kan er het
effect van verschillen in zoutgehalte op de wa
terbeweging in worden onderzocht. Randdelta II
is een model met mazen van 800 meter, dat
voor wat betreft het zeegebied grotendeels sa
menvalt met het oorspronkelijke Randdelta-mo
del. Landinwaarts strekt het zich echter veel ver-
517