RIJWIELPAD RIJWEG
BROUWERSDAM
BEPLANTING
RECREATIEWEG
PARALLELWEG VOOR ALLE
VERKEER
dumpen van specie bestaat ook een meer
'actieve' vorm: specie kan namelijk worden
gebruikt als bouwmateriaal om een aanzet te
geven tot de ontwikkeling van schorvormende
processen. De combinatie van specieberging
en natuurbouw wordt vanuit landschappelijk
en natuurwetenschappelijk oogpunt be
schouwd als een zeer waardevolle mogelijkheid,
en wordt onder andere in de Verenigde Staten
al toegepast. De gevoeligheid van het Ooster-
schelde-systeem en ook het feit dat onze
kennis ervan nog zo beperkt is, heeft er
evenwel toe geleid dat deze vorm van specie
berging daar nog niet is toegepast. Ook
speelde daarbij het gevaar van de uitwaaiering
van slib in de omgeving van schelpdierpercelen
een rol. Wel wordt op het ogenblik onderzocht
of gebruik van specie op deze wijze wellicht op
experimentele schaal kan worden uitgevoerd
in de Westerschelde.
Om technische en financiële redenen worden
in het Deltagebied vele miljoenen kubieke
meters zand gewonnen op plaatsen die liefst
niet al te ver verwijderd moeten zijn van de
werken zelf. De milieukundige implicaties van
zandwinning zijn overigens, evenmin als die
van specieberging, gemakkelijk kwantitatief uit
te drukken. Uit onderzoek op dit gebied in het
Deltagebied, in de Waddenzee en op nog
andere overeenkomstige plaatsen in West-
Europa en Amerika zijn wel enkele richtlijnen
gewonnen ten aanzien van de gevaren van
zandwinning voor het milieu. Zandwinning
moet liefst zo geschieden dat er geen al te
grote oneffenheden ontstaan in de bodem. De
bodem wordt anders minder geschikt voor de
vangstmethoden die men bij ons in de visserij
toepast. Na de zandwinning mogen er bij
voorkeur geen diepe geïsoleerde putten
Fig. 2. Twee dwarsprofielen
van afsluitdammen, waar wei
nig (boven) en wat meer reke
ning is gehouden met secun
daire functies.
overblijven, waar zuurstofloosheid zou kunner
ontstaan.
De foto op blz. 244/245 toont een 'side scan sor ar'-
opname van de bodem in de Bocht van Sint
Jacob en de Plaat van Oude Tonge in de Greve
lingen. De opname is van oktober 1978. Aan de
bovenzijde toont de figuur een profiel met eer
maximale waterdiepte van 13 m, en daarop
aansluitend de bodemtopografie van een
gebied van 700 x 250 m. Duidelijk zichtbaar
zijn de cirkelvormige zuigkommen - door
hoekvertekening zien ze er ellipsvormig uit -
die in het zandgebied zijn achtergebleven. Dit
zandwingebied werd begin 1974 ontgraven. C e
bodem van het oostelijk deel van de geul in da I
Bocht van Sint Jacob vertoont sporen van ee i
oudere zandwinning. Op de Plaat van Oude
Tonge zijn de kamiijnen van een zandribbelve ld
zichtbaar.
Door het wegzuigen van een zadel, een ondie p 3
gedeelte in een geul, kan de watercirculatie
worden verbeterd, en de kans op stratificatie
van waterlagen met verschillend gewicht
246
