Voorheen waren de activiteiten sterk gericht op
het treffen van cultuurtechnische en recreatieve
voorzieningen. Thans is in de Oosterschelde de
inrichting een integraal onderdeel geworden
van de gehele planvorming, vanuit een
samenspel van functies opgezet. Veel meer
dan voorheen heerst daarbij de neiging om in
te spelen op de ecologische potenties die het
gebied zelf heeft voor de verschillende functies,
met name die op het gebied van de natuur, de
visserij en de recreatie.
Het is niet de bedoeling dat in dit themanummer
een overzicht wordt gegeven van wat de
afgelopen tien jaar aan onderzoeksresultaten
hebben opgeleverd. Evenmin zullen de
inrichtingsactiviteiten over die periode of van
nog verder terug worden geïnventariseerd.
Doel is, een indruk te geven van de tegenwoor
dige werkwijze, en te laten zien hoe op basis
van eigen onderzoek en dat van anderen
bijdragen worden geleverd tot de realisering
van de Deltawerken en ten behoeve van de
planvorming voor de inrichting en het beheer
van het door de werken beïnvloede gebied. De
Deltadienst heeft als veroorzaker van grote
veranderingen in het Deltagebied een duidelijke
betrokkenheid en verantwoordelijkheid in
genoemde problematiek, en wil zijn aanpak
gaarne aan de lezer voorleggen.
Onderzoek en advies
Er is al op gewezen dat de advisering van de
aanvang af gebaseerd is geweest op breed
opgezet onderzoek. Overigens, in het vervolg
van dit nummer zal blijken dat die advisering
niet moet worden gezien als een handvol
vrijblijvende milieu-overwegingen die kunnen
worden aanvaard of ter zijde gelegd. Het gaat
om een zeer feitelijke inbreng in de voorberei
ding van de werken en in de planvorming voor
inrichting en beheer van de nieuwe gebieden.
De taakvelden onderzoek en advies zijn dus
sterk op elkaar betrokken. In het werk wordt
niettemin een duidelijk onderscheid gemaakt.
Daarvoor kunnen twee redenen worden
opgegeven. In de eerste plaats moet het
onderzoek altijd voorlopen op de advisering;
bij natuurlijke systemen als die in het Deltage
bied kan het tijdsverschil wel enkele jaren
bedragen. Veelal zal de onderzoeker bij de
formulering van zijn probleemstelling moeten
anticiperen op vragen die nog niet gesteld zijn.
In de tweede plaats: de milieu- en inrichtings-
problematiek zal slechts zinvol kunnen worden
benaderd vanuit het integrale ecosysteem. Dit
houdt in dat alle facetten van een systeem in
hun onderlinge samenhang moeten worden
bestudeerd. Zoiets vergt een brede, multi-disci-
plinaire aanpak bij het onderzoek, waarvan de
resultaten naar behoefte kunnen worden
gebruikt voor de verschillende adviesvragen.
Een belangrijk voordeel van de tweedeling
tussen onderzoek en advies is ook dat op beide
terreinen vruchtbaar met anderen kan worden
samengewerkt. In de advisering en planvorming
moet men bij samenwerking vooral denken in
het vlak van de ambtelijke diensten, binnen de
Rijkswaterstaat, maar ook met andere departe
menten of met de provincies. Bij het onderzoek
wordt gebruik gemaakt van de expertise en de
werkkracht van universiteiten en hogescholen,
van andere wetenschappelijke instellingen en
ingenieursbureaus. Vooral vanwege het
multi-disciplinaire karakter van het milieu-on
derzoek is deze samenwerking - in de vorm
van contract-research - uitermate waardevol.
Hierdoor verkrijgt de kennis van waaruit
vragen over milieu en inrichting kunnen
worden beantwoord, een breed draagvlak in
de wetenschappelijke wereld. Milieu en
Inrichting in het Deltagebied zijn dus niet door
de Deltadienst gemonopoliseerd; er participe
ren vele anderen in. In de verschillende
hierachter volgende bijdragen zal bij gelegen
heid melding worden gemaakt van die instanties
waarmee voor de beschreven onderzoeken
intensief wordt samengewerkt. Dat zijn dan
voorbeelden van de externe relaties, niet een
totaalbeeld van de samenwerking met anderen.
Opbouw van dit nummer
Dit themanummer is bedoeld om inzicht te
geven in de probleemvelden waarvoor de
hoofdafdeling Milieu en Inrichting zich gesteld
ziet, en in de gevolgde werkwijze. Dit wordt
gedemonstreerd aan actuele onderwerpen.
Volgens de indeling die gemaakt wordt in het
artikel 'Het Deltaplan en de milieuzorg' betekent
dit dat aandacht moet worden geschonken aan
de milieukundige begeleiding in de uitvoerings
fase van de werken, en aan de inrichtings- en
beheersaspecten. Het daaropvolgende artikel
handelt over de begeleiding bij de uitvoering
van de werken; de landschappelijke inpassing
is daar een belangrijk facet van. Bijzondere
aandacht wordt verder gegeven aan specieber
ging en zandwinning, waarin werken en milieu
elkaar sterk raken.
Aan inrichting en beheer zijn vijf artikelen
gewijd. De Oosterschelde staat daarbij uiteraard
in het centrum van de belangstelling. Het
beleidsplan dat in 1982 vastgesteld zal worden,
is nu onderwerp van een inspraakronde. De
beleidsmogelijkheden in de planvorming
worden behandeld in het artikel 'Inrichting en
beheer van het Oosterscheldegebied'. De
234
