3 Krammer-schutsluizen in de Philipsdam
v orden uitgerust met een zout/zoetscheidings-
s steem. Daarmee wordt enerzijds voorkomen De besturing van de
t it een te grote hoeveelheid zout water via de Krammersluizen
s jizen op het Volkerak terechtkomt; anderzijds
t iperkt het systeem de zoetwaterstroom door
c e sluizen naar het Oosterscheldebekken.
owel in constructie als in bediening en instru-
i rentatie verschillen deze schutsluizen van an-
t ere, die niet met een zout/zoetscheidingssys-
taem zijn uitgerust; de mate waarin de Kram-
nersluizen zullen fungeren als zout/zoetschei-
c ingssysteem is namelijk niet alleen afhankelijk
v an de constructie, maar ook van de wijze waar-
c p ermee gewerkt wordt, van de instrumenten
waarmee de sluizen uitgerust zijn om het zoute
van het zoete water te scheiden, en van de be
sturing. Er zijn thans vier verschillende systemen
voor de besturing mogelijk, die we in het hier-
r avolgende kort zullen bespreken.
m het effect van deze besturingssystemen op
c'ezout/zoetscheiding duidelijkte maken dient
eerst iets gezegd te worden over die scheiding
z rIfKijkt u naarfiguur 1.
C p de verticale as van de figuur is de hoeveel
heid zout water afgezet die per schutcyclus op
het Volkerakterechtkomt, op de horizontale as de
hoeveelheid zoet water die per schutcyclus op
h et Oosterscheldebekken terechtkomt. Een schut-
c /clus wordt gedefinieerd als een opeenvolging
v en twee schutttingen, een naar en een van het
Volkerak. Zowel de bovengenoemde hoeveel-
h :id zout water, ook wel zoutbezwaar geheten,
a s de hoeveelheid zoet water, ook wel zoetwa-
t( rverlies genoemd, worden uitgedrukt in per-
c ntages van de schutkol kin houd. De lijn in deze
fi tuur geeft het verband weer tussen het zoet-
w aterverlies en het bijbehorende zoutbezwaar
ir een schutcyclus van de Krammersluizen. Ook
v or zout/zoetsluizen die uitgerust zijn met een
a der zout/zoetscheidingssysteem, zoals een
li 'htbellenscherm, een systeem a la sluis van
T rneuzen of een overtoom, kunnen punten of
lij ien in dezefiguurgegeven worden.
Er wordt nu gesproken van een verbetering van
dr kwaliteit van een zout/zoetscheidingssys-
teem naarmate de lijn die het verband aangeeft
tussen het zoutbezwaar en het zoetwaterverlies
dichter bij de assen ligt, of, in woorden: naar
mate het zoutbezwaar bij een bepaald zoetwa
terverlies kleiner is. Met behulp van een goed
besturingssysteem kan dit inderdaad in zekere
mate worden bereikt.
Besturing van de sluizen
Een besturingssysteem is een doelmatig geor
dend, samenhangend geheel van handelingen
met als doel het zoute en het zoete water van el
kaar te scheiden. Door middel van een goede
besturing is het mogelijk om, als de sluizen in
bedrijf zijn, de zout/zoet-scheiding adequaat te
laten werken, en naar gelang de wensen van de
beheerder eventueel te bewegen langs de lijn,
die in figuur 1 het verband aangeeft tussen het
zoutbezwaar en het zoetwaterverlies.
Uitgangspunten voor het ontwerp van een be
sturingssysteem is dat het volledig geautomati
seerd moet kunnen plaatsvinden. Dit houdt in
dat de bewegingen van de wand- en rioolschui-
ven zo op elkaar moeten zijn afgestemd, dat het
gedeelte van de schutcyclus dat van belang is
voor de zout/zoetscheiding, namelijk het uitwis
selen, wel vanaf de sluizen in werking wordt ge
zet, maar verderzonder menselijk ingrijpen ver
loopt.
Een belangrijk punt van verschil tussen de vier
verschillende besturingssystemen die bij de
Krammersluizen mogelijk zijn, is gelegen in de
informatie die nodig is om het systeem te doen
functioneren. Ook houdt het toepassen van het
ene of het andere besturingssysteem conse
quenties in voor de instrumentatie van de slui
zen en daarmee tot op zekere hoogte voor de
constructie, zodat reeds tijdens het ontwerp van
319