onder de daaronder liggende zandlagen te
erstoren. Wel werd daarmee de nieuwe
ichniek van het 'stofzuigen' of 'dustpannen'
eïntroduceerd.
a het verdichten is grondonderzoek van de
erdichtingskwaliteit onontbeerlijk. De daarvoor
ntwikkelde duikerklok is het derde stuk
oeciaal gereedschap dat bij de bouw van de
ormvloedkering gebruikt wordt. Nu verdich-
ng als kwaliteitsverbetering in het plan was
pgenomen kwam de vraag op of de putringen
og wel zo diep in de bodem ingegraven
oesten worden. Het ontkennende antwoord
aarop leidde tot reductie van de hoogte van
e putringen.
ezwaarlijk waren en bleven de tijdelijke
ouwkuipen bovenop de ringen. Allereerst
aren ze nogal gevaarlijk voor de mensen die
in moesten werken. Tijdens storm zouden de
olven over de kuiprand heen kunnen slaan,
aarvoor werden de kuipranden erg hoog
emaakt. Er zouden vijf kuipen gebruikt
orden, die steeds verplaatst werden, naarmate
et werk vorderde. Deze kuipen waren echter
o groot dat er door stroming en golven
norme krachten op zouden worden uitgeoe-
nd. Op zichzelf waren ze onvoldoende stabiel,
e koppelconstructies die ontworpen werden
m ze aan elkaar vast te maken, werden ook
oor golven en stroom aangevallen en moesten
aardoor zo zwaar worden uitgevoerd dat ze
/el tussen twee kuipen vast te maken waren,
aar na een storm, die de kuipen en ringen
its verplaatsen zou, niet meer losgemaakt
ouden kunnen worden.
e kosten om ook dit probleem te ondervangen
/erden zo exorbitant groot, dat van het idee
oest worden afgestapt. Dit kon ook, omdat de
.zichten over de verwachte kwaliteit van de
grondslag zo waren toegenomen dat met
vertrouwen gezegd kon worden: maak de
putringen en de pijler reeds van tevoren aan
elkaar vast en zet ze als een geheel met het
hefschip op hun plaats. Zo is het huidige
pijler-ontwerp ontstaan.
De mate van prefabricage nam weer toe, maar
het onderloopsheidprobleem, dat ook al
speelde bij de caissons, kwam weer terug. Het
was geheel in de lijn van de prefabricage-
gedachte om dit probleem op te lossen met
behulp van een filterconstructie, die gemaakt
zou worden op de wal en in zijn geheel op de
plaats van bestemming zou worden afgezonken.
De filtermat deed zijn intrede in het ontwerp.
Inzanding van dit essentiële funderingsdeel
was daarmee uitgesloten. Nu kan de vraag
worden gesteld of men, op dit punt gekomen,
het caissonontwerp niet weer uit de kast had
moeten halen. Deze vraag heeft de gemoederen
korte tijd bezig gehouden. Het was echter
allerminst zeker dat de problemen die aan
caissons kleefden, minder groot waren dan
waarmee het pijlerontwerp was behept.
Doorslaggevend was de overweging dat het
overgaan op een zo geheel andere ontwerpcon-
ceptie de voortgang van het lopende ontwerp
proces zou verstoren, met als gevolg ernstige
vertragingen in het gereedkomen van het
ontwerp. Bouwen is immers aan de ene kant
techniek, maar aan de andere kant management.
De gedachte om de onderste lagen van het
filter in matvorm te prefabriceren was ingegeven
door de bodemverdediging van blokkenmatten,
waarvan op dat moment reeds meer dan een
vierkante kilometer gelegd was. Dat deze
filtermatten netjes vlak neergelegd dienen te
worden, maakte het 'dustpanproces' tot de
aangewezen methode om de zandbodem met
