an de hand van een dicht net van meetpunten,
erdeeld over de drie sluitgaten - Roompot,
chaar van Roggenplaat en Hammen - vindt
oorlopend onderzoek in de natuur plaats, om
et getij en de stroom te meten. Deze metingen
enen om te beginnen om vanuit berekeningen
erkregen voorspellingen omtrent stroom en
etij, en wijzigingen daarin, te toetsen, te
ndersteunen en te verbeteren,
ovendien zijn ze van belang voor de operatio-
ele waterloopkundige begeleiding: via
'STOS, het Hydro-Meteo Informatie Systeem
oor de Oosterschelde, worden actuele
room- en kenteringsgegevens direct aan de
erkschepen die bij de uitvoering betrokken
n ter beschikking gesteld. Zonodig worden
eze gegevens ook op het werk zelf door een
daar gestationeerde meetvlet gemeten,
enslotte dragen de metingen bij tot de
gemene studie naar de veranderingen in het
oombeeld tijdens de verschillende bouw-
sen.
e metingen worden uitgevoerd door speciaal
'geruste meetvaartuigen; bovendien is er
roommeetapparatuur opgesteld aan boord
in de werkschepen 'Jan Heijmans' en 'Maco-
a', en aan enkele pijlers van de hulpbrug over
Hammen en de Schaar van Roggenplaat.
an andere belangrijke factor in de waterbewe-
ng is het optreden van golven: windgolven,
e lokaal worden opgewekt, en deiningsgolven,
anlopend van de Noordzee. Kennis van de
olfhoogten en de golflengtes die in het gebied
nnen optreden is van groot belang om uit
sersverwachtingen te kunnen voorspellen
alk golfbeeld te verwachten is. Daarnaast zijn
:tuele metingen noodzakelijk in verband met
werkbaarheidsgrenzen van de werkschepen.
3 golfgegevens worden verkregen uit golf-
eetboeien, die op bepaalde plaatsen gesitu-
rd zijn. Ook deze gegevens komen beschik-
lar via HISTOS.
aast de kennis van getij, stroom en golven,
n gegevens over erosie en sedimentatie van
oot belang: waar en in welke mate vinden
dens het bouwproces bodemverdieping en
ndafzetting plaats ten gevolge van de
itijstroom. Sinds kort is speciale meetappara-
ur beschikbaar, waarmee op akoestische
ze zandconcentraties gemeten kunnen
arden. Deze metingen worden gebruikt om
aanzanding of erosie tijdens de bouw te
orspellen.
orbereidende metingen
tdat definitief was vastgesteld dat de dam in
Oosterschelde een afsluitbare stormvloedke-
g zou worden, moesten vele landmeetkundi
ge taken worden vervuld. Om bouwplaatsen
voor de pijlers te creëren werden bouwdokken
aangelegd, waarin coördinatenstelsels en
hoogtepunten moesten worden aangebracht.
Dit laatste is geschied volgens een hydrostati
sche waterpassing, die zeer nauwkeurig het
niveau van N.A.P. van het vasteland naar het
werkeiland Neeltje Jans heeft overgebracht.
Om het werken in de sluitgaten nauwkeurig te
kunnen relateren aan de uiteindelijke plaats
van de kering is ieder sluitgat voorzien van een
coördinatenstelsel. In elk sluitgat werd dit
stelsel zo gekozen dat één van de assen
evenwijdig loopt aan de as van de kering in dat
sluitgat; de andere as staat er loodrecht op.
Raaien en sextantpunten zijn aangebracht om
werkschepen door middel van sextantmetingen
het grove werk uit te kunnen laten voeren.
Daarnaast zijn oriëntatiepunten aangebracht
om de geavanceerde apparatuur die bij het
plaatsen van de elementen betrokken is, te
kunnen inregelen.
Al dit voorbereidende werk is nu verricht, maar
men moet metingen blijven doen orp de
genoemde stelsels en raaien te confoleren. En,
zoals normaal bij werk in uitvoering, er is altijd
uitzet- en opneemwerk te verrichten ten
behoeve van de verrekening met de aannemer.
Het bouwen van de pijlers bracht ook veel
meetwerk met zich mee. Voor iedere pijler
afzonderlijk moesten de stelconstructies zoals
de bekisting worden gecontroleerd, zetting en
gewicht bepaald, en ook moest aan de hand
van een coördinatenstelsel binnen de pijler de
vorm ervan worden bepaald, en de referentie
punten vastgelegd die later bij het oppakken en
plaatsen zouden worden gebruikt.
Om een idee te geven van de nauwkeurigheids-
eisen geven we de volgende getallen: de
vlakheid van de onderkant van de pijler heeft
een tolerantie van 10 mm; de absolute nauw
keurigheid van de vormbepaling is 4 mm; de
bouw en de vormbepaling van de hijsnokken
hebben een tolerantie van 3 mm.
Om aan deze strenge eisen te kunnen voldoen
is gebruik gemaakt van speciale theodolieten,
elektronische afstandmeters, waterpassen en
optische loden.
Omdat bij het assembleren van de kering zeer
nauwkeurige metingen en berekeningen
moeten worden uitgevoerd, moeten niet alleen
van de te plaatsen onderdelen, maar ook van
de werkschepen die de plaatsing verrichten, de
vorm en de afmetingen nauwkeurig bekend
zijn. Ook hiervoor zijn en worden uitgebreide
metingen gedaan; verderop in dit artikel zal de
noodzaak ervan blijken. Niets kan hier op het
gevoel af worden gedaan, alles berust op
berekening.
155
