projectleiding gerapporteerd.
Grind en grind/zand-mengsels worden bij de
stormvloedkering eveneens in grote hoeveelhe
den toegepast: voor de afdekking van het
cunet, voor damaanzetten, de funderingsmat
en de opstorting van de ruimtes er tussen.
Voor dit soort materialen bestonden slechts
eisen in verband met verwerking in beton of
asfalt; ze sloten in het algemeen niet aan bij
wat op grond van ontwerpoverwegingen en
modelonderzoek nodig was, met name voor
wat betreft de korrelverdeling. Dit betekende
dat het gewenste materiaal met de bestaande
installaties niet zonder meer kon worden
geproduceerd, zodat ook hier veel geschiktheids-
onderzoek en proefproduktie nodig was. Aan
de gewenste zorgvuldigheid om binnen de
vaak nauwe zeefbanden te blijven was het wel
even wennen. Voor de meeste sorteringen in
deze groep vindt nu keuring per scheepslading
plaats bij de producent. De monsterneming
van de lopende band op een baggerinstallatie
maakt bij deze vaak ontmengingsgevoelige
materialen een betere beoordeling mogelijk.
Wordt er een afwijking van de eisen geconsta
teerd dan vindt onmiddellijk terugkoppeling
plaats naar de betreffende directie. Deze
werkwijze werd bijvoorbeeld gevolgd bij het
grind voor de cunetafdekking, het grindzand
voor de damaanzetten en de afstorting tussen
de funderingsmatten, en het zand en grind van
de funderingsmat. Voor het grind 2/8 mm van
de funderingsmat bleek een combinatie van
bedrijfscontrole en keuring bij aanvoer goed te
voldoen. Overigens is bij de verwerking nog
regelmatig onderzoek nodig, om de verwer
kingsprocessen waar mogelijk te verbeteren.
Zo voerde men bij het opstorten van de ruimte
tussen twee funderingsmatten een lange
stortpijp in voor zandgrond; ook bij de vervaar
diging van de funderingsmat werden verbete
ringen aangebracht in de verwerking; dit leidde
dan weer tot aanpassing van de gewenste
zeefbanden.
Voor de damaanzetten en het losse filter
tussen de funderingsmatten bleken enkele
sorteringen fijne breuksteen tot 250 mm
zeefmaat ontwikkeld te moeten worden. De
produktie daarvan vindt in de groeven in het
algemeen plaats via redelijk betrouwbare en
reproduceerbare breek/zeefprocessen, zodat de
kwaliteitszorg hier kon worden opgezet op
basis van een frequente, in de aanloopfase zo
nodig dagelijkse bedrijfscontrole door de
producent zelf die van directiewege regelmatig
werd gecontroleerd.
In de overeenkomsten is dan wel de mogelijk
heid opgenomen tot keuring bij aanvoer.
Afhankelijk van het belang van de sortering in
de constructie vindt wel samenstelling van de
uiteindelijke sortering uit verschillende fracties
plaats, onder toezicht van een keurmeester,
meestal voorafgaand aan de verlading; dit
geldt voor enkele typen slakken die worden
toegepast in het open filter.
Als laatste van deze voorbeelden een korte
indruk van de kwaliteitszorg voor materialen
voor algemene toepassing, zoals LD-slak,
mijnsteen en fosforslak. In het algemeen
worden hier lagere eisen gesteld, gezien de
wijze van gebruik. Fosforslak wordt geleverd
tout-venant, dus zonder sortering.
Voor mijnsteen zijn twee sorteringen ontwik
keld, te weten ongesorteerd en gesorteerd;
maar ook dan gelden ruime eisen ten aanzien
van de korrelverdeling. Er worden minimale
hoeveelheden of percentages gecontroleerd,
en soms gebeurt het alleen bij twijfel. Een
opmerkelijk gevolg was het veel gelijkmatiger
karakter van het produkt, waardoor bijvoorbeeld
verliezen beperkt bleven. LD-slak komt vrij bij
een bepaald staalprocédé, en is er een altijd
gelijkmatig bijprodukt van.
Periodieke controle enkele malen per jaar bij de
staalfabrieken en aandacht voor de aanvoer is
voldoende gebleken om aan de gestelde eisen
te voldoen. Behalve om de korrelverdeling en
de dichtheid gaat het bijvoorbeeld ook om de
zeewaterbestendigheid van het materiaal, die
wordt bepaald volgens een daartoe opgestelde
methode.
In het voorgaande is globaal een groot aantal
voorbeelden behandeld, om een indruk te
geven van de kwaliteitszorg voor specifieke
waterbouwmaterialen en de daarvoor nodig
gebleken ontwikkelingen in de Oosterschelde.
Behandeling in detail van het kwaliteitssysteem
voor bepaalde materialen zou in dit bestek te
ver gaan. Deze kwaliteitszorg speelt zich
begrijpelijkerwijze voor velen van de bij de
uitvoering betrokkenen af aan de rand van hun
gezichtsveld, of zelfs daarbuiten, en wordt
daardoor vaak niet of nauwelijks opgemerkt.
Wellicht ligt hier een oorzaak dat vooral in het
begin de invoering van kwaliteitszorg niet voor
alle materialen even soepel verliep. Toch is
door de inzet van deskundigen uit verscheidene
organisaties en van diverse herkomst nogal
wat bereikt. Kwaliteitszorg voor materialen is
dan ook een onmisbaar element bij de verant
woorde realisering van waterbouwkundige
werken.
De inmiddels opgedane ervaring zal zeer goed
bruikbaar zijn bij andere werken, zeker ook bij
kleinschalige.
238
