De studies zijn in de loop van 1984 in eerste
aanleg afgerond. Het totale beeld van de
effecten van de inzet van de Oosterscheldeke-
ring en het daarbij te volgen beleid in en buiten
stormsituaties wordt momenteel gecomple
teerd.
Hiervoor wordt gebruik gemaakt van thans
beschikbare informatie omtrent de aangroei en
erosie van schorren (zie ook Bericht 105,
augustus 1983). Tevens worden gegevens
verwerkt over de situatie in het G revelingenmeer
kort na de afsluiting, met name gegevens over
de sterfte bij bodemdieren zoals mossels en
kokkels en bij algenmatten op dijkglooiingen.
Kennis omtrent bodemdieren, zowel verkregen
uit onderzoek in het Grevelingenmeer als uit
lopend laboratoriumonderzoek, is essentieel
voor het meewegen van de milieu- en visserij-
belangen in de besluitvorming tot inzet van de
stormvloedkering in de Oosterschelde. De dan
nog eventueel resterende onzekerheden
omtrent de gevolgen kunnen voordat de kering
gereed is niet op wetenschappelijk zinvolle of
anderszins verantwoorde wijze ingevuld
worden. Evaluatie-studies na de voltooiing van
de kering zouden derhalve kunnen leiden tot
bijstelling van het beheer.
Maar voor de beoordeling van de verschillende
soorten van beheer van de Oosterscheldekering
zijn naast de veiligheids-, milieu- en visserij-as
pecten nog andere zaken van belang. Wat zal
bij voorbeeld de invloed zijn van het gebruik
van de kering op het functioneren van sluizen
en gemalen en op buitendijkse bedrijven, de
scheepvaart, en zo meer. Daarnaast rijst de
vraag: zullen we de kering ook kunnen gebruiken
ter bestrijding van calamiteiten? De studies
met betrekking tot deze aspecten zijn door de
deelprojectgroep Beheerszaken inmiddels
afgerond.
Het beslissysteem
Studies ten behoeve van het operationeel
beheer van de kering zijn al in een vroeg
stadium uitgevoerd, omdat mede aan deze
studies randvoorwaarden zijn ontleend voor
het ontwerp van de kering. Nadere invulling en
detaillering van deze studies, die moeten
leiden tot specificaties voor het beslissysteem,
heeft inmiddels plaatsgevonden en wel in de
vorm van een onderzoeksproject, dat is
uitbesteed aan TNO in samenwerking met het
Amerikaanse Stanford Research Institute,
onder begeleiding van de deelprojectgroep
BOTI. Dit onderzoeksproject is opgezet in drie
fasen, die zich kenmerken door een toenemende
mate van detaillering.
524
Op grond van de resultaten van de eerste fase
van het onderzoek is gekozen voor het zoge
naamde 'handboeksysteem'. Het te schrijven
handboek gaat er vanuit dat de kering zal
worden bediend door een oproepbare beman
ning, die te werk gaat volgens strikte vooraf te
bepalen regels; verder dat men zal gebruikma
ken van waterstandsvoorspellingen in plaats
van te reageren op aan de buitenzijde van de
kering werkelijk optredende waterstanden; en
tenslotte dat de operatiekeuze en de bediening
plaatsvinden vanuit het bedieningsgebouw op
de kering. Met mogelijkheden tot verfijning
en/of toekomstige uitbreiding wordt uitdrukke
lijk rekening gehouden. Daarnaast wordt een
noodsluitsysteem voorzien, dat zonder mense
lijke tussenkomst een sluiting van de kering
kan bewerkstelligen, indien een bepaalde
waterstand wordt overschreden. Deze voorzie
ning wordt noodzakelijk geacht om menselijk
falen bij de activiteiten die moeten worden
doorlopen alvorens de kering daadwerkelijk
wordt gesloten, uit te sluiten.
Bewust is niet gekozen voor de variant met een
onbemande kering waarbij alleen een sluit-
automaat zorg draagt voor een tijdige sluiting,
omdat dit een sterke beperking van de beheers-
vrijheid met zich meebrengt. Er zouden dan
maar beperkte mogelijkheden zijn om de
waterstanden op het Oosterscheldebekken te
regelen en de sluitfrequentie zou te hoog
uitvallen.
De tweede fase van het onderzoek is afgesloten
in september 1983. Het heeft geleid tot de
volgende opzet van het beslissysteem.
Er komt een waarschuwingssysteem, dat
automatisch een signaal geeft op basis van
voorspellingen van de waterstanden. Zonodig
kan de bemanning van de kering dan worden
opgeroepen.
Daarnaast is een oproepsysteem voorzien dat
na een waarschuwingssignaal of bij belang
rijke storingen de bemanning oproept, en een
informatiesysteem ten behoeve van de onder
steuning van de bemanning bij de besluitvor
ming en bij de inzet van de kering; dit systeem
bewaakt ook de uitvoering van de genomen
besluiten. Tenslotte is er een automatisch
werkend noodsluitsysteem.
Het sluitingsregiem van de
Oosterscheldekering heeft ook
verstrekkende consequenties
voor de vogelpopulatie.
