zo der correctie. Er is nog een groot aantal
an lere registraties mogelijk, die niet voor alle
metingen noodzakelijk zijn, maar desgewenst
ku nen worden bijgeschakeld. Enkele van die
sig talen zijn: barometerdruk, debiet van de
aai voerleidingen en druk in de systemen. De
meatcomputer kan met behulp van al deze
sig lalen een goed en snel werkend databe-
sta td opbouwen, dat flexibel te hanteren is.
De rest van de console wordt ingenomen door
om er andere een uitleesscherm van de
na\ gatiecomputer, een plotter en bedienings-
api aratuur voor de lieren.
De navigatie- en plaatsbepalingcomputer
bes chikt over gedigitaliseerde informatie van
alle Rijkswateren en grote watergebieden in
Ne erland, inclusief de kustwateren. Deze
infc rmatie kan ogenblikkelijk op de schermen
ziel tbaar worden gemaakt en geeft dan
tev ns instructie omtrent de wijze waarop
gevaren moet worden, in vergelijking met de
feitelijke koers.
Er v 'orden inlichtingen verstrekt omtrent de
hui ige koers en de koers naar een gegeven
meetpunt, de afstand tot dat meetpunt en de
drif er komt links/rechts-informatie op het
scharm, alsook de positie van de boeien op de
rou e. Het systeem geeft, middels een
pun :enwaardering, een indicatie omtrent zijn
eigen betrouwbaarheid.
Alle genoemde mogelijkheden en presentatie
van posities, koersen, snelheden, gehaltes en
zo neer zijn waardeloos als ze niet op de
goede plaatsen beschikbaar komen. De
nav gatiebrug is een van de belangrijke
plattsen waar deze informatie vertoond
wor dt. Ook het paneel op de brug is ergono-
mis h en technisch in eigen beheer ontworpen,
in n uwe samenwerking met de bemanning.
Het omsluit de gezagvoerder als een goed
zittend kostuum, zodat alles binnen handbereik
te bodienen is, zonder dat hij zich behoeft te
verp]aatsen.
Het systeem, dat DEPKAL wordt genoemd, zal
in d loop der jaren vermoedelijk bredere
toepassing vinden bij de Rijkswaterstaat, al
dan liet in vereenvoudigde vorm. De ervaringen
tot c.p heden hebben uitgewezen dat het een
goe: hulpmiddel vormt bij de navigatie en
andi re onderzoekingen.
Maa nu genoeg over signaal- en watertrans
port ystemen. Hoe meten we nu in dat grote
geb ed, bijna 20 procent van Nederland, dat
onder water ligt?
Als er niet wordt gemeten bevindt de meetvis
zich n een waterdichte afgesloten tank aan
dek. Die tank bevat 1200 liter schoon zoet
drin; water, dat door middel van schone
perslucht permanent wordt verzadigd tot 100
procent zuurstofgehalte. De buitenwatertem
peratuur wordt gevolgd tot een minimum van
10°C, en verder door verwarming op deze
temperatuur gehouden.
De meetvis is echter wel zeven dagen in de
week 24 uur in bedrijf. In de tank worden
ijkingen uitgevoerd, om aan de gebruikers van
de meetgegevens kwaliteit te kunnen garan
deren.
Na de dagelijkse ijkingsprocedure gaat de vis
overboord met behulp van een zware meetvis-
giek, en wordt de zogenaamde sleeplijn
gemonteerd. Deze lijn wordt bediend door een
hydraulisch aangedreven lier op het voorschip,
die de meetvis via een zogenaamde uithouder
in de zijde van het schip op ruime afstand
houdt van de scheepshuid en de schroeven.
Vanuit deze positie kan de meetvis door
manipulaties met beide hydraulische lieren
zowel in verticale als horizontale richting zo
worden bewogen als nodig is om hem continu
op dezelfde plaats over een verticaal naar de
bodem te brengen, of in de nabijheid daarvan.
De meetvis volgt de 'Argus' in al zijn bewegin
gen, en kan tot op zekere diepte met hoge
snelheid door het water gesleept worden. Als
er echter gemeten moet worden op grote
diepte, wordt het vaartuig praktisch stil
gelegd.
Na zo'n zogenaamde verticaalmeting wordt de
meetvis weer opgehesen tot de kruissnelheid-
diepte, en vertrekt het vaartuig al metende
naar zijn volgende positie. Dit slepend meten
- op het werk 'scannen' genoemd - levert in
korte tijd een enorm aantal gegevens op, die
zeer snel een overzicht geven van de water
kwaliteit van een rivier, een kanaal of een
meer. Maximaal kan een traject worden
afgelegd van 150 km per dag, waarbij om de
100 meter een volledig pakket gegevens of
monsters wordt geproduceerd. Ook bestaat
de mogelijkheid om naar bepaalde parameter-
grenzen te speuren, of via verklikkers zoals
Rhodamine lozingspatronen vast te leggen. Er
wordt dan een zig-zagpatroon gevaren
volgens een vooraf bepaalde route.
De opgesomde mogelijkheden vormen nog
maar een greep uit de verschillende onderzoe
ken die kunnen worden verricht. Wetenschap
pers, beheerders en onderzoekers tonen een
grote belangstelling in het gebruik van de
faciliteiten. De kans is reëel dat omstreeks
1990 het oude onderzoeksvaartuig 'Delta', dat
dan een diensttijd achter de rug zal hebben
van 45 jaren, vervangen wordt door een nieuw
vaartuig, dat ongetwijfeld een verbeterde
versie zal zijn van de 'Argus'.
417
