rrm
CELPROEVE
N
'5 r
OPHOGING (ZAND)
KLEI VEEN
worden meegenomen in de vorm van een
ti delijke extra overhoogte, werden drie
si hademechanismen uitgewerkt: cirkelvormige
g jvlakken, rechte glijvlakken, en een
rr achanisme waarbij werd nagegaan of de
sltppe kleilagen in de ondergrond er door de
a nleg van het damlichaam tussenuit zouden
I worden geperst.
Voor de eerste methode werden, uitgaande
v; n het ontwerpprofiel, berekeningen gemaakt
waarbij als belasting de ontwerpbelasting
werd ingevoeerd; dat is dus zoveel als de
waterstand. De resultaten van deze
b rekeningen leverden in de ondergrond een
zcne op waarbinnen glijcirkels voorkomen met
ei n stabiliteitsfactor kleiner dan 1Om deze
o twerpbelasting te vertalen naar de
ui voeringsfase werd op het ontwerpprofiel
etn zo grote extra belasting gezet, dat in de
ondergrond eenzelfde zone werd gevonden
met stabiliteitsfactoren kleiner dan 1 (figuur
2 boven).
De methode met de rechte glijvlakken wordt
afgebeeld in figuur 2 beneden. De volgens de
eerste methode bepaalde tijdelijke extra
overhoogte werd zo aangepast, dat de
belasting op vlak A zowel in de uitvoeringsfase
met de tijdelijke extra overhoogte als in de
gebruiksfase even groot zou zijn.
De belasting op de vlakken B en C gaf voor
beide bovengenoemde situaties slechts een
toename van de waterspanningen te zien. De
schuifspanningen in deze vlakken zouden dus
constant blijven.
Het als derde mechanisme genoemde effect
treedt op wanneer de totale belasting het
grensdraagvermogen van de ondergrond
overschrijdt.
Het resultaat van de berekeningen was dat de
belasting van de volgens de beide voorgaande
methoden bepaalde extra overhoogte over de
gehele breedte van de dam spanningen in de
ondergrond zou opleveren die overal groter
waren dan bij de ontwerpbelasting.
Op grond van bovengenoemde aanpak werd
besloten om op een deel van de te maken
damvakken een tijdelijke extra overhoogte aan
te brengen, als proefbelasting. Na het
aanbrengen van perskaden werd het
damlichaam op hoogte gebracht. Althans, dat
werd geprobeerd. De belastingen
veroorzaakten namelijk dat de perskaden over
ettelijke meters zijdelings werden weggeperst.
Er was zeer veel grondverzet nodig om het
vereiste profiel te realiseren. Behalve het niet
te voorspellen zettingsgedrag leverde deze
methode praktisch dan ook zoveel bezwaren
op, dat besloten werd om alsnog over te gaan
op de andere ontwerpvariant: men zou nu
gebruik maken van steunbermen. Op deze
wijze konden verdere instabiliteiten tijdens de
uitvoering worden voorkomen.
Tijdens de aanleg van het zuidelijk damvak van
de westelijke Markiezaatskade is een aantal
onverwachte instabiliteiten opgetreden. Gelet
op het reeds vergevorderde stadium van
aanleg zou een onderzoek naar de oorzaken
van deze instabiliteiten geen aanleiding meer
kunnen geven tot ingrijpende wijzigingen in
ontwerp en uitvoering. Wel zouden er conse
quenties uit kunnen volgen voor de bouw van
de Oesterdam. Er werd besloten om een
onderzoek uit te voeren naar de oorzaak van
de opgetreden instabiliteiten. De schade is
onderzocht volgens de methode van de
cirkelvormige glijvlakken, volgens de methode
gebaseerd op karakteristieken en volgens de
eindige-elementenmethode.
479
