grote inbreng heeft verkregen in het ontwerp.
Een zo verregaande vorm van samenwerking
vraagt van de zijde van de opdrachtgever een
scherp inzicht bij het beoordelen van de
bijdrage van de aannemer in het ontwerp en
de door hem voorgestelde uitvoeringsmetho
dieken. In het onderhavige geval is gebleken
dat bij de toegepaste verdeling van verantwoor
delijkheden de aannemer niet aangesproken
kon worden op een overschrijding van het
toegestane budget. Dit zou slechts mogelijk
zijn geweest indien het ontwerp bij de
aanvang reeds volledig bekend was geweest,
dan wel de aannemer verantwoordelijk was
gesteld voor het ontwerp.
De ervaringen met het raamcontract bij de
bouw van de stormvloedkering hebben
geleerd dat de spelregels eenduidig moeten
zijn, en dat de contractpartners over gelijkwaar
dige deskundigheid dienen te beschikken, op
ontwerptechnisch zowel als bedrijfsecono
misch gebied. Verder dient de aannemer
mede verantwoordelijk te worden gesteld voor
de realisering van het project binnen het
toegestane budget; dat legt de ontwerpverant-
woordelijkheid dus tevens bij de aannemer
- het contract dient prikkels te bevatten voor
efficiënte bedrijfsvoering. Een laatste belangrijk
punt - dat zich evenwel moeilijk in een
contract laat beschrijven - is dat de partners
de bereidheid moeten hebben om, met
behoud van de eigen verantwoordelijkheid,
optimaal samen te werken; de ervaringen bij
de stormvloedkering zijn in dit opzicht over
het algemeen bevredigend geweest.
Zoals eerder vermeld werden de compartimen-
teringswerken voornamelijk openbaar aanbe
steed. Deze keus is bewust gemaakt, vanwege
het feit dat het hier voornamelijk traditioneel
werk betrof, veelal met een korte uitvoerings
duur. Alleen in de eindfase van de comparti-
menteringswerken is gekozen voor een
bestedingsvorm met voorafgaande selectie.
Bij de zandsluitingen van Oesterdam en
Philipsdam was zekerheid geboden omtrent
de aanwezigheid van voldoende geschikt
materieel. Deze laatste bestedingsvorm heeft
echter wel geleid tot een hoger prijsniveau.
Ook raamcontracten vertonen doorgaans een
hoger prijsniveau dan de openbare aanbeste
ding. Zeker in een periode van economische
recessie, en als gevolg hiervan een steeds
afnemend werkenpakket, profiteert de
opdrachtgever bij openbare aanbesteding van
de concurrentie. Een raamovereenkomst biedt
de aannemer dan juist een behoorlijke
garantie van werk, maar ook van een acceptabel
prijsniveau. Binnen de mogelijkheden van het
raamcontract is hier door de opdrachtgever
op ingespeeld.
Zo bestond bijvoorbeeld de mogelijkheid om
onderdelen van het werk, zoals die waren
beschreven in de deelcontracten, voor de
aannemer in meerdere of mindere mate
risicodragend te doen zijn. Waar sprake was
van niet-geavanceerd werk is het risico van ce
uitvoering bij de aannemer gelegd. Langere
dan wel kortere uitvoeringsduur met bijbeho
rende inzet van personeel en materieel waren
daarbij bepalend voor de vraag of de aannem 3r
verlies maakte dan wel winst. Men denke aar
de aanleg van werkhavens, het opspuiten van
werkeilanden, de bouw van eenvoudige
kunstwerken, het aanbrengen van bezinkingen
en bestortingen, de aanleg van steendepots,
en de bouw van pijlers en overige betonele
menten, zoals verkeerskokers, hamerstukken
dorpel- en bovenbalken.
Bij een aantal van deze werkonderdelen zijn
de deelovereenkomsten voorzichtigheidshalve
zo opgesteld, dat beide partners aan de hanc
van een eerste wat kleinere deelovereenkom;t
een goed inzicht konden verkrijgen omtrent ce
haalbaarheid van de in de voorcalculatie
aangenomen prestaties. Dit beperkte het
risico voor beide partijen; bij aansluitende
overeenkomsten kon gebruik worden gemaal t
van de nacalculatiegegevens van de voorgaa 1-
de. Dit repetitie-effect heeft zowel bij de
betonwerken als de natte werken goed
gewerkt, zij het dat de opdrachtgever bij
hogere prestaties van de aannemer daar pas
in de vervolgovereenkomst van kon meeprofi
teren.
Wanneer de werkonderdelen meer nieuwe
elementen bevatten zonder dat kon worden
teruggegrepen op reeds eerder opgedane
ervaringen, is regelmatig gekozen voor een
regie-achtige opzet. Het risico van de uitvoe
ringsduur lag dan volledig bij de opdrachtgever.
Dergelijke werkonderdelen werden veelal
gekoppeld aan deelovereenkomsten waarin
een beproeving werd beschreven. Naarmate
ook hierbij weer ervaring was opgedaan, wer i
overgegaan naar een meer risicodragende
opzet. Voorbeelden hiervan zijn geweest het
verdichten van de ondergrond in de as van de
stormvloedkering en het maken en leggen va 1
filtermatten. Bij dit soort werkonderdelen is
het van belang dat de contractpartners het
eens worden over de duur van het beproeving:
proces. Bij gelijkwaardige deskundigheid lukt3
dat doorgaans wel.
Voor wat betreft het materieel is in het
contract onderscheid gemaakt tussen gang
baar materieel, dat normaal gesproken
aanwezig is binnen het bestand van de
aannemerscombinatie dan wel elders op de
516
