getoetst aan de definitieve criteria. Alle
grenstoestanden moeten dan worden gecon
troleerd.
Het blijkt dat met name bij gecompliceerde
constructies een systematische aanpak vereist
is. Een essentieel punt hierbij is het uitvoeren
van een risico-analyse. Aan de hand van
gebeurtenissen- en foutenbomen kunnen op
een heldere wijze de gevolgen van een zekere
ongewenste gebeurtenis zichtbaar gemaakt
worden, en ook de oorzaken van zo'n onge
wenste gebeurtenis.
De ernst van een bepaalde ongewenste
gebeurtenis is uit te drukken in het risico dat
ermee gepaard gaat. Risico's - dat zijn dus de
kansen op een ongewenste gebeurtenis
vermenigvuldigd met de daarbij te verwachten
schade - zijn nooit geheel uit te sluiten; dat is
niet nodig, niet mogelijk, en het is onaanvaard
baar duur het zelfs maar te proberen. Wel
moeten ze tot een aanvaardbaar minimum
worden teruggebracht. Wil men de risico's
analyseren, dan moet men in de eerste plaats
meer weten over de kans dat ze optreden. De
leer die dit beschouwt heet probabilistiek of
wel leer der waarschijnlijkheid.
Met de probabilistische aanpak wordt de kans
bepaald dat onderdelen van de constructie
bezwijken, en daarnaast de kans dat bepaalde
belastingen optreden. Het komt erop neer dat
men voor een eigenschap of belasting niet
één bepaalde discrete waarde kiest, maar die
waarde afleidt uit een verzameling van
waarden die ieder een kans van voorkomen
hebben (figuur 1In het ontwerp neemt men
dan die kanswaarden die bij die combinatie
een aanvaardbaar risico opleveren.
De probabilistiek is vooral van belang bij een
onzeker verschijnsel, zoals golfbeweging, en
bij een combinatie van verschijnselen. Bij
onzekere verschijnselen is het mogelijk op
basis van een aantal gegevens voorspellingen
te doen op lange termijn. Bij een combinatie
van belastingen valt in te zien dat de kans dat
ze alle tegelijk hun extreme waarde bereiken,
klein is. De som van belastingen komt bij een
probabilistische aanpak lager te liggen dan
wanneer men ontwerpt op een optelsom van
uitsluitend de allerongunstigste belastingen.
Gevolglijk kan er lichter en goedkoper
geconstrueerd worden. Deze methodiek dringt
in onze dagen door in de algemene bouwnor-
men; ook de nieuwe Eurocodes hebben dit
principe als achtergrond. Voor de Oostersche -
dekering werd de toepassing ontwikkeld door
de stafgroep 'Ontwerpmethodieken'.
Bij de uitvoering, waar men nogal eens voor
onverwachte situaties komt te staan, wordt
dikwijls teruggegrepen op beroepservaring.
De ontwerper van het werk heeft vooral
gekeken naar het eindstadium, het resultaat.
Maar voordat de bouw zover is, hebben er
eigenlijk zeer veel andere bouwwerken
Fig. 1. Materiaalbesparing
als gevolg van een probabilis
tisch ontwerp
n
NORMALE VERDELING
BELASTING CONSTRUCTIE
KANS OP
STERKTE GEKOZEN MATERIAAL
PROBABILISTISCH
DETERMI
FREQUENTIE
534
