I 0 tl qua risico's tot een evenwichtig geheel
g rstaan - stormvloedkeringen in verschillende
s aat van onvoltooidheid waarin de verdeling
v n de belastingen veelal sterk verschilde van
d uiteindelijke. Toch is daaraan veel minder
a ndacht besteed. De eigenschappen van het
\a jrkmaterieel hebben in de tussenstadia van
d bouw sterke invloed.
vi n ontwerp en uitvoering te komen, bleek
vi oral analyse van de uitvoering noodzakelijk,
te meer daar het onderhavige werk voor een
b langrijk deel ver buiten het ervaringsgebied
la 5. Voor deze bedoelde analyse werd als
te genhanger van de werkgroep 'Ontwerpme
thodieken' een groep 'Uitvoeringsmethodie-
ks n' ingezet.
B de uitvoering van een werk gaat het om
tij i, kosten en kwaliteit, de laatste te verdelen
in materiaalkwaliteit en vormkwaliteit.
V rmkwaliteit is de kwaliteit die bereikt wordt
b het vervaardigen van een element, en
v( -volgens bij het opeenstapelen of samenbou-
w m van elementen. Kosten en tijd zijn redelijk
I te beheersen, als men eenmaal weet hoe en
hi e snel een bepaalde vormkwaliteit kan
w >rden gerealiseerd. Maar dat is nu juist
d orgaans het meest onzekere, omdat men
I rr rt complexe situaties kan worden geconfron
teerd, niet aankan op het weer, en dikwijls
g remd wordt door tegenslagen op het werk.
H t analyse-systeem van de uitvoering moest
rc ld de drie bovengenoemde aspecten
w irden opgetrokken. Vanwege de goede
e: /aring met de probabilistische aanpak bij de
0 twerpmethodieken, wilde men deze
rr ithode ook bij de analyse van de uitvoering
g bruiken.
0 n die uitvoeringsaspecten te kunnen
a alyseren die van belang werden geacht, zijn
0 der de werkgroep 'Uitvoeringsmethodieken'
d e subgroepen ingesteld: TOLE, voor
k' /aliteitsrisico's en toleranties, RISKOS, voor
d risico's van planning en financiën, en
G :F0, die de technische risico's benaderde
d or het opstellen van een gebeurtenissen- en
fc utenboom.
G :F0 had als taak het opsporen van ongewen-
s 3 gebeurtenissen. Aanvankelijk dacht men
d arbij gebruik te maken van de technieken
v n de gebeurtenissen- en foutenboom,
v ndaar ook de naamgeving van deze groep,
li zo'n boom komen alle relaties van een
g ibeurtenis met andere gebeurtenissen naar
v ren en kan de kans van voorkomen ervan
v orden berekend. Al spoedig bleek dat men
c ;ze techniek alleen in zeer complexe of zeer
g :detailleerde aangelegenheden nodig had.
F at rendement van gedetailleerde uitwerking
v as gemiddeld klein en zou bovendien veel
mankracht vereisen. Dat komt doordat
detailinformatie over de samenhang van
gebeurtenissen vaak ontbreekt, en omdat het
grootste aantal fouten wordt veroorzaakt door
menselijk falen - waarvoor geen bruikbare
risicogetallen voorhanden zijn.
Uiteindelijk heeft men bij GEFO toch een
werkwijze gevonden die produktief was in
vergelijking met de geleverde inspanning. De
onafhankelijke instituten TNO en KEMA
maakten per onderdeel een werkbeschrijving
waarin alle handelingen werden opgesomd.
Vervolgens stelden zij een lijst op van mogelijke
ongewenste gebeurtenissen. Dit werd de
primaire analyse genoemd. In de secundaire
analyse werden de in het formulier genoemde
acties verder uitgewerkt. Het ging dan vooral
om ongewenste gebeurtenissen met een
relatief hoog risico-getal. Alle risico's wegne
men is namelijk, net als bij het ontwerp,
onevenredig duur. De secundaire analyse kan
het beste gebeuren door de ontwerpers zelf;
zij kennen immers als geen ander de details
die spelen, want ze zijn er doorgaans al jaren
mee bezig.
Men onderscheidde twee soorten acties bij
een ongewenste gebeurtenis: preventieve en
responsieve. Preventieve acties hielden in dat
het ontwerp werd aangepast, of dat de wijze
van werken werd veranderd. Bij responsieve
acties werd het risico van de ongewenste
gebeurtenis geaccepteerd, maar hield men
extra materiaal - een reservepijler bij voorbeeld
of reservematerieel - sleepboten, bestor-
tingsschepen - in reserve beschikbaar. De
responsieve acties werden opgenomen in een
afzonderlijk deel van het draaiboek voor de
uitvoering. Indien zich een ongewenste
gebeurtenis zou voordoen, kon men het
draaiboek erbij nemen en de daarin neerge
legde instructies opvolgen. Daarmee voldeed
de GEFO-groep aan een tweede taak: zij
moest zulke duidelijke scenario's schrijven dat
in de eerste plaats paniek en in de tweede
plaats wilde improvisatie kon worden voorko
men.
Blijkens het grote gewicht dat werd toegekend
aan het beperken van de risico's tijdens de
uitvoering, is onderkend dat een adequaat
systeem van gegevensverzameling en data-
analyse essentieel is voor het bewaken van de
kwaliteit van het eindprodukt. Anders dan bij
voorgaande projecten heeft dit geleid tot een
kwaliteitsbewakingsorganisatie die haar
werkzaamheden diende te verrichten parallel
aan de uitvoering. Dit vergde een éénduidige
beslisstructuur, maar bij juist gebruik leidde
het tot een optimaal evenwicht tussen de
hoofdcriteria: kwaliteit, tijd en geld.
535
