1 g. 3. Het IJsselmeer is
c nderverdeeld in dertien
compartimenten: de zuidwes-
t lijke Delta in twaalf.
c ende vis wordt bestudeerd, evenals
epassing van algengroeiremmende stoffen
t hogere waterplanten,
aarnaast wordt onderzoek gedaan naar
ogelijkheden van moeras- en veenvorming,
c n richting te geven aan de overmaat van
egevoerde nutriënten, om zo helder
I tlderwater te verkrijgen en het land te
v rhogen (Saeijs; 1986); voorts ook naar de
epassing van biotechnologieën in het
aterbeheer.
ableken is dat een zout meer als milieutype
arspectief biedt: het is nu een reëel
richtings- en beheersalternatief. De
.chnische beheersinstrumenten moeten in
ntwerp en uitvoering voldoen aan alle eisen
ie de uitvoerder van het transformatieproces
r daarna aan zal stellen. Inrichting en beheer
noeten dan ook op dit transformatieproces
worden afgestemd.
Als de milieurandvoorwaarden zodanig
veranderen dat de aard van het systeem
verandert, heeft het weinig zin de negatieve
effecten van die verandering koste wat kost te
willen voorkomen. Alle betrokken overheden
moeten aan een geharmoniseerde bestuurlijke
begeleiding deelnemen, en niet het Rijk alleen
(Saeijs, 1982, p.189-234).
Beheersing van een estuarium
De Oosterschelde zou volgens plan met een
dam worden afgesloten en het bekken zou
worden verzoet. Na hevige protesten vond
een heroverweging plaats (Rijkswaterstaat,
1974).
Met de keuze van een stormvloedkering in
plaats van een dam werd gekozen voor
veiligheid èn milieu in plaats van wat tot dan
toe gebruikelijk was: veiligheid óf milieu. Voor
de overwegingen die aan de keuze ten
grondslag lagen en voor de uitvoering en de
effecten ervan wordt verwezen naar Saeijs
(1982) en Knoester et al. (1983). De lessen
die hieruit te leren zijn worden beschreven in
Saeijs et al. (1983). Laat ik ze hier kort
herhalen.
Een grote waterstaatkundige ingreep moet
niet alleen op zijn technische merites worden
beoordeeld, maar de beoordeling moet alle
aspecten omvatten, dus multidisciplinair en
multifunctioneel zijn.
Grootschalige ingrepen met een uitvoe
ringsduur van enkele decennia vereisen perio
dieke heroverweging. Het plan moet daarom
gefaseerd worden uitgevoerd, zodat ingrij
pende wijzigingen in het ontwerp mogelijk
blijven.
701
