2
fig. 2. Zeeland in ruimer
verband; visie van het
ontwerp-streekplan Zeeland
van 1987.
enige compensatie te zorgen. Deze kwali
teiten worden vooral aan de Randstad
toegekend. Daar ligt volgens deze gedach-
tengang de kracht van Nederland, en dus
dient de nationale inspanning op de verdere
ontwikkeling daarvan te worden gericht.
Voor de Delta gaat men in grote lijnen uit van
het beleid dat spoort met het beeld dat
hiervoor is geschetst: verdere ontplooiing van
de landbouw, natuurbehoud en een recrea
tieve functie. Regio-specifieke kwaliteiten
kunnen overigens worden uitgebouwd. In
feite een conservatief toekomstbeeld, gericht
op behoud van datgene wat is ontstaan in een
periode die met de voltooiing van de Delta
werken als verleden tijd kan worden
beschouwd. De huidige ontwikkelingen lijken
ook die richting uit te wijzen.
De laatste jaren is er weer sprake van een
negatief migratiesaldo; de omvang van de
bevolking loopt weer terug. Er zijn nog geen
duidelijke tekenen van opbloei, hetgeen op
zich niet zo verwonderlijk is. Maatschappelijke
aanpassingen aan nieuwe situaties verlopen
niet snel.
Toch is de Zeeuwse situatie bijzonder. Het
beeld van Zeeland in het noorden geflankeerd
door de zuidvleugel van de Randstad is onvol
ledig. De ontwikkelingen bij onze zuiderburen
mogen niet buiten beschouwing blijven. Ook
hier is sprake van een grote agglomeratie:
Antwerpen - Gent - Brugge - Zeebrugge. Ook
hier wordt hard gewerkt aan een spectacu
laire uitbouw van de infrastructuur. Zuidwest-
Nederland ligt niet excentrisch, het ligt
centraal tussen twee sterk geürbaniseerde
gebieden. Dat daar nog ergens een grens ligt,
doet daar niets aan af. En waar het in het
verleden aan heeft ontbroken, daar wordt
thans in hoog tempo in voorzien. De verbin
dingen met de Randstad zijn tot stand
gekomen; het bestaande wegennet wordt
hieraan aangepast en waar nodig verbeterd.
De plannen voor een vaste oeververbinding
over de Westerschelde zijn in een gevorderd
stadium, al is het groene licht dan nog niet
gegeven. Deze verbinding is een onmisbare
schakel in het geheel, mede ook gezien de
bouw van de Kanaaltunnel tussen Frankrijk en
Engeland, die onlangs is gestart. 'Het gaat
immers in wezen om de verkeersligging van
Rotterdam, om de verbinding van Holland,
Zeeland en Vlaanderen, om de recreatie langs
de gehele Benelux-kust, om het einde van de
versplintering van Zeeland, om de kortste weg
van de Randstad naar Londen en Parijs' (6).
Een citaat waard om te herhalen, want
inmiddels zijn de verbindingen op één na
gerealiseerd. De versplintering is verleden
tijd, alleen de Westerschelde staat nog in de
weg. In deze optiek is het de vraag of een
conservatief beleid verstandig is. Het lijkt
verstandiger de nieuwe mogelijkheden van dit
gebied op hun merites te bekijken. Het zou
dan kunnen blijken, dat de voltooiing van de
Deltawerken het geloof in de mogelijkheden
van dit gebied doet herleven. Geloof in de
toekomst met behoud van de verworven
heden uit het recente verleden.
Hoe de toekomst er uit zou kunnen zien, laat
zich zonder nadere studies niet eenvoudig
schilderen. Angst voor de gevolgen van de
opbloei is in ieder geval een slechte
raadgever. Want het behoeft immers geen
keuze te zijn tussen een groene Delta of een
dichtslibbende verstedelijking. Het behoud
van grote ecologische en landschappelijke
waarden van de Deltawateren staat een
742
