loodvergiftiging
BADGASTEN p.p. v„
Kemphaan
Op 22 april 1rjf8 nam ik een kemphaan waar die neer
streek tussen een groepje tureluurs en groen-
po o truiters op het slik van de Zwarte Polder.
Na enige tijd daar zonder veel activiteit ge
staan te hebben vloog hij weg. Naar het zuidwesten.
Wi tgat.j e
Ofschoon "de Kist" (Peterson) aangeeft, dat wit-
gatjes nooit aan zout water komen, nam ik op 23
april '78 een fouragerend witgatje waar op het
PauiinaschorHij liep daar op het tamelijk zan
dige strandje van een plas.
Bauer (Handbuch der Yögel Mitteleuropaszegt dat
het witgatje het meest van alle steltlopers bij
heel kleine watertjes voorkomt en noemt dan in
een opsomming oa. ook brakke of zoute rest-
meertjes. Daarna zegt hij dat open slikken en
zandvlakten en daardoor ook het wad over het al
gemeen gemeden worden.
FENOLOGIE
In het vorige Duumpje werd een oproep gedaan mee
te werken aan het fenologie onderzoek van Bob Loos.
Het ging hier om de eerste waarnemingen van een
lijst van soorten (zie vorige Duumpje voor deze
lijst) met vermelding van het gebied, aantal en
of er sprake was van een zingend exemplaar of
een visuele waarneming.
Zou iedereen die dergelijke waarnemingen heeft
en deze beschikbaar wil stellen voor dit onder
zoek deze willen opsturen naar de redaktie
(liefst voor 1 augustus)?
Bij voorbaat dank namens Bob.
Eric Marteijn
-10-
Het is al lang bekend dat loodvergiftiging vele
slachtoffers maakt in de dierenwereld. Lood heeft
een stille, dodende kracht; Het kan, omdat het in
de natuur niet afbreekt, zijn latente onverwoest
bare eigenschap eindeloos voortzetten.
Vogels komen met het metaal in aanraking doordat
zij loodkorrels oppikken, die bij het uitoefenen
van de jacht zijn achtergelaten. Zij zien deze kor
rels aan voor voedsel of ze komen via de prooi in
het lichaam terecht. Zo worden elk jaar weer vele
vogels, zowel roofvogels als watervogels, het
slachtoffer van dit lood.
ZIEKTEKENMERKEN
Wat gebeurt er nu precies met zo'n loodkorrel
Wel, als de vogel geluk heeft verlaat de korrel
het lichaam via de darmen, maar meestal wordt de -
korrel door ritmische contracties van de maag
fijngemalen. Onder invloed van het door de maag
klieren afgescheiden maagzuur wordt een oplos
baar loodzout gevormd, dat langzaam in de bloed
baan terecht komt. Dan begint voor de vogel de
ellende: hij begint steeds minder voedsel tot zich
te nemen, hij gaat moeilijker vliegen (dit komt om
dat er spierdegeneratie op gang is gekomen) waar
door hij ook al weer een gemakkelijker prooi wordt
voor zowel andere dieren als jagers. Ook treden
dan vaak lichaamsparasieten op door deze ver
zwakking. Na enkele weken kan de vogel niet meer
vliegen en wordt erg mager doordat hij zijn vet-
reserves heeft moeten verbruiken. Gemiddeld gaat
het dier na 21 dagen dood en heeft in die tijd
40-30 °/o van zijn lichaamsgewicht verloren. Het is
gebleken dat 0.03 gram lood voldoende is om te
doden.
OPEENHOPING VAN LOOD IN HET MILIEU
Uit het oogpunt der economie en ook om gezondheids
redenen worden er tegenwoordig geen loden buizen
meer gebruikt. Alleen de jacht kent nog een aan-
-1 1-
