Ziekenhuizen
helft tegengesteld aan de werkelijk
heid vertolkt. Als dit boek fantasie
had bevat, had ik op deze omkering
der waarden niet gereageerd. Maar
mijn boek is een autobiografie, waarin
mijn moeder, de schrijfster Helma
Wolf-Catz (1900-1979) een rol speelt.
Zij is geboren in Zeeland en voor haar
werk bestaat in deze provincie be
langstelling. Mijn verplichting aan
haar nagedachtenis in haar geboorte
streek geeft de doorslag dat ik wel
reageer. Het hoofdthema van het ge
hele boek is: verzet tegen dwang van
buitenaf. De allergie waarover Warren
spreekt, is een subthema. Belangrij
ker dan het soort ziekte is in 'Kind in
de schaduw' het aan de kaak stellen
van wat een moeder en een dochter,
twee kunstenaressen, ziek of gezond,
in oorlog en verzet en in vredestijd,
kan overkomen, als ze niet aan de
sociaal gedefinieerde bekrompen nor
men voldoen. Hun ernstigste afwijkin
gen zijn: een groot gevoel voor humor
en zelfspot en het feit dat ze hierdoor
zo goed samen kunnen opschieten.
Hans Warren suggereert ten onrechte
dat ze ziek zijn van onderlinge span
ningen. In werkelijkheid was ernstige
lichamelijke ziekte en uitputting met
o. a. psychische symptomen de reden
van opname in zenuwinrichtingen.
Men noemt dit organische psychia
trie. (Een voorbeeld hiervan is ijlen bij
infectieziekten met hoge koorts.) Dan
noteert H. W.: „Hun intense strijd
tpcrpn rip meriir.i hptrnnr^M rinnr een
Bij het hespreken van Loeka Wolf
Catz'Kind in de schaduw' heb ik me,
zoals de schrijfster zelf al zegt, vrien
delijk opgesteld. Om andere dan lite
raire redenen en zoiets wreekt zich. Ik
had dit boek niet, danwel kritisch
moeten bespreken, maar niet met spe
ciaal 'vriendelijke bedoeling'. Ik acht
het zinloos hier op de argumenten van
LWC in te gaan. Zij legt mij dingen in
de mond die ik niet gezegd heb en
bovendien zijn psychiatrie en allergie
terreinen waarover ik als leek niet
durf te oordelen, zulks in tegenstelling
tot literatuur. Of de dames Wolf Catz
door de medische wereld goed of
slecht behandeld zijn gaat mij als
recensent niet aan, wat mij wel aan
gaat is dat Loeka Wolf Catz haar stof
met name in het tweede deel van haar
boek niet op een geslaagde literaire
wijze heeft verwerkt. Haar vlammend
protest is op geen enkele manier
literatuur geworden. Dat had ik dui
delijker moeten laten uitkomen ik liet
het om humane redenen achterwege.
Vandaar mijn raad: wie geïnteres
seerd is leze 'Kind in de schaduw' èn
mijn bespreking van het boek, en
oor dele.
HW
Naar aanleiding van hetgeen er in
Lezers Schrijven stond over de Oos-
terscheldeziekenhuizen heb ik de bes-
V9.snlt.aten 7elf heb ik van 1QR9 tot
