In veler ogen wil de natuurbescherming
alles houden zoals het is, of liever nog
terugkeren naar grootmoederstijd. Of
zijn natuurbeschermers vrijetijds hobby
isten, die in katzwijm vallen voor een
orchidee en niet rusten voordat de plant
achter prikkeldraad is verdwenen, om
daar stilletjes en ongestoord van te kun
nen genieten.
Als dit de bedoeling is van natuur
bescherming, dan zou het terecht zijn dat
landbouwers zich voelen gedwarsboomd
in hun streven de mensheid van voedsel
te voorzien. Dan zou het terecht zijn, dat
gemeentebestuurders zich ergeren aan het
verzet tegen j;ekreatieprojekten, die de
rekreatieondernemer en schooljeugd werk
verschaffen in de zomer en de streek
moet laten opstomen in de vaart der
volkeren.
Het gaat de natuurbescherming echter
om meer dan de laatste orchidee of
grutto. We gaan er van uit, dat een
landschappelijk aantrekkelijk en wat flo
ra en fauna betreft gevarieerde leefwereld
ook voor de mens een noodzaak is. We
kunnen niet leven in een kuituursteppe en
we dragen als mens de verantwoordelijk
heid voor het voortbestaan van bedreigde
diersoorten en natuurgebieden. Ook onze
nakomelingen hebben recht op een ge
zonde lucht, schoon water en een zuivere
bodem. Daarom maken we ons zorgen
om energie verslindende produktie syste
men en de immer doorrazende schaalver
groting. We vinden het riskant om de
milieuproblemen voor ons uit te schuiven
in de hoop dat de wetenschap er in de
toekomst wel een oplossing voor vindt.
We hebben nief de pretentie in WZVl een
antwoord gevonden te hebben op deze
grote vragen. Wel denken we er over na
en beoordelen de ontwikkelingen in onze
streek tegen het licht van de kort maar
krachtige konstatering: Natuurbehoud is
noodzaak!
NATUURSTUDIE
Eén van de belangrijkste aktiviteiten van
het Duumpje was en is nog steeds
natuurstudie. Het is buitengewoon boe
iend de vogels en planten te bestuderen
en de onderlinge samenhang te ontdek
ken. Het is voor velen een plezier om in
het veld rond te struinen, te genieten,
maar ook om gegevens te verzamelen. De
laatste 10 jaar is er wat dat betreft veel
werk verzet en hebben we epn uistekend
beeld, zij het nooit volledig, van de spe
cifieke natuurwaarden van onze streek.
Basisgegevens, die we kunnen gebruiken
in het natuurbeschermingswerk en die
duidelijk maken dat WZVl ondanks alle
negatieve ontwikkelingen nog steeds veel
te bieden heeft. Deels door de excentriese
ligging t.o.v. de rest van ons land en
deels door de landschappelijke eigenheid,
kent onze streek een waardevolle flora"en
fauna, met een aantal specifieke fenome
nen, zoals de vlaamse peterselie (deze
plant staat op de onlangs uitgebrachte
rode lijst van europese planten), de
landelijk met uitsterven bedreigde boom
kikker, de grootste nederlandse kolonie
dwergsterns, de grauwe gors, en de
blauwborst, de gestuwde vogeltrek langs
de kust, de meeste drinkputten en knot
wilgen van Zeeland, kortom genoeg dat
het beschermen waard is. Dat is een
winstpunt t.o.v. 10 jaar geleden, dat we
nu een uitstekend beeld hebben van de
natuurwaarden en met kennis van zaken
kunnen spreken.
DE BALANS
Dan kunnen we nu de balans opmaken,
wat heeft 10 jaar natuurbescherming op
geleverd in West Zeeuws Vlaanderen?
visdief
Een eerste algemene konklusie is al
getrokken. De laatste 10 jaar is de trent
naar eenvormigheid en verschraling van
natuur en landschapswaarden niet ge
keerd. Samen met de lage weilanden ver
dwijnen de grutto's, met de overhoekjes
de roodborsttapuit en de patrijs, met de
dijken de knotbomen en steenuilen, met
de veedrinkputten de salamanders en
padden en door de dijkverzwaringswer-
ken waardevolle schorren en inlagen.
Wat toeneemt zijn meeuwen, spreeuwen,
brandnetels en populieren. Ook natuur,
zeker, maar niet kenmerkend voor een
een natuur waarin de verscheidenheid
groot is.
Een belangrijke oorzaak ligt in de ont
wikkeling van de landbouw. Een land
bouw, waarin mechanisatie en schaalver
groting belangrijke doelstellingen zijn,
waarvoor verlaging van de grondwater
stand noodzakelijk was, met grote gevol
gen voor de natuurwaarden. Hollebollige
weilanden, drassige situaties, overhoekjes
en andere landschapselementen verdwij
nen als onrendabel uit het landschap en
daarmee een heleboel natuurwaarden.
Voor alle duidelijkheid, we stellen daar
voor niet de partikuliere boer aansprake
lijk, die in een aantal gevallen de ont
wikkeling ook met lede ogen aanziet. Het
is in hoge mate het landbouwbeleid
wat het handelen van de boer bepaalt.
Maar het moet ons wel van het hart dat
binnen de landbouworganisaties de pro
blematiek van natuur en landschap nau
welijks aan bod komt en de mogelijk
heid, of liever gezegd de noodzaak om de
natuurdoelstelling in het landbouwbeleid
te integreren niet als serieuze mogelijk
heid wordt erkend.
Zoekaktie naar stookolieslachtojjers, een jaarlijks Je-
nomeen in de winter.
7
