Huwt fciek
BLAUWE KIEKENDIEF SLAAP—
PLAATSTELLINGEN IN WEST
ZEEUWS VLAANDEREN.
In de winter van 1984-1985 hebben we
weer slaapplaatstellingen uitgevoerd om
een inzicht te krijgen in de aantallen
Blauwe Kiekendieven die overwinteren in
onze streek. Vorige winter werden er
twee slaapplaatsen regelmatig geteld, nl.
de Kruiskreek en het Zwin. Deze winter
werd er in ieder geval één daarvan weer
zo goed mogelijk geteld, en wel de
Kruiskreek. We probeerden één telling
per week te houden. Wegens tijdgebrek
konden we ons niet altijd aan deze
regelmaat houden.
In een eerder verslag (Duumpje herfst
1984, nr. 3) is al uiteeingezet hoe en
waarom kiekendieven gebruik maken
van gemeenschappelijke slaapplaatsen.
De veiligheid kan een rol spelen,
mogelijk ook de warmte die ontstaat als
dieren bijeen gaan zitten (hoewel hieraan
door mij wordt getwijfeld: kiekendieven
gaan vaak verspreid zitten in het riet,
maar ja, misschien lopen ze in het riet
wel naar elkaar). Een aannemelijke
reden is de informatieoverdracht die
onderling optreedt. Vaak wachten de
kiekendieven op een nabijgelegen akker.
Ze krijgen dan inzicht in hoeveel exem
plaren er aanwezig zijn in relatie tot het
voedselaanbod. Een soort sociale kon-
trole: teveel kiekendieven en te weinig
voedsel betekent dat enkele vogels
andere voedselgebieden moeten gaan op
zoeken omdat de konkurrentie te groot
wordt. In deze regulatie kan de
slaapplaats een rol spelen .Vaak zie je
een pas aangekomen kiekendief eerst
enkele malen heen en weer vliegen over
de slaapplaats om te kijken of de kust
veilig is en om het al aanwezige aantal
kiekendieven in het riet te bepalen.
Kortom, het gedrag op de slaapplaats is
even boeiend als typies en alleen daarom
al een reden om dit soort tellingen te
houden.
Het resultaat is natuurlijk ook interes
sant. De aantallen zijn in de tabel
gegeven. Een vergelijking met de resul
taten van de tellingen in de winter van
1983-1984 levert een volgend beeld op.
Opmerkelijke aantalsverschillen zijn er
niet. In de maand december (beide
winters uitstekend geteld) zijn de aantal
len Blauwe Kiekendief groter geworden
(in december '83 gemiddels 6 a 7 in
december '84 gemiddeld 8 a 9 en de
aantallen ongeveer gelijk. Dit geldt ook
voor de maand januari. Teleurstellend
was onze telprestatie in februari '85,
zodat vergelijken niet mogelijk is. In de
maand maart komen de aantallen over
een. Verder nog een opvallend aspekt.
Op 11 maart 1984 werden 3-4 d" geteld,
op 16 maart '85 3d1 terwijl op bijna alle
andere tellingen slechts 1 of 2 werden
geteld. Ook in 1982 werd bij de
voormalige slaapplaats in de Groedse
Duintjes op 24 maart plots 3 d* geteld. Er
lijkt dus over het algemeen een snelle top
van plaats te vinden in maart. Ook in
februari worden soms hogere aantallen
waargenomen. Uitzondering hierop
vormt de winter '82-'83. Toen werden de
gehele maand december 2 a 3 (3 tellingen
zelfs met zekerheid 3) d1 geteld. Sindsdien
is dit nooit meer waargenomen bij de
Kruiskreek. We houden het er dus op
dat de top voor d Blauwe Kiekendieven
bij ons meestal in februari en maart
wordt bereikt.Vreemd is wel dat je
weinig of geen 6 in november telt en met
uitzondering van '82 ook weinig eP in
december. De d blijven natuurlijk in de
minderheid t.o.v. de ?op de slaapplaats.
Dat komt omdat de kleiner van
gestalte zijn dan de en zodoende
tijdens de winter verder zuidwaarts
trekken om nog geschikte prooidieren te
vinden.
De aantallenfvariëren ook weinig. Mees
tal is er een top in december en februari/
maart. Maar inhoeverre de aantallen
worden beïnvloed door het gebruik van
verschillende slaapplaatsen is nog niet
duidelijk. Daarover straks nog iets meer.
Eerst past nog de vermelding dat er
tweemaal is geteld in het Zwin. Op
26-10-84 leverde dat 5 op en op 16-3-85
4-5 Deze aantallen liggen ongeveer in
de lijn van de afgelopen jaren, alhoewel
een telling in december '82 meer dan 10
Blauwe Kiekendieven opleverde.
In de winter '85-'86 proberen we een
beeld te krijgen van waar de Blauwe
Kiekendieven nog meer gebruik maken
van slaapplaatsen in West Zeeuws
Vlaanderen. Dit naar aanleiding van een
internationaal onderzoek naar aantallen
op slaapplaatsen van deze soort. Dit
leverde op de èerste telling al enkele
nieuwe slaapplaatsen op. Of deze altijd
of sporadies gebruikt worden moet nog
blijken.
Het verslag van de tellingen van de afge
lopen winter, met een aantal zeer inte
ressante ontdekkingen, zal in één van de
komende nummers verschijnen.
Tenslotte wil ik iedereen die mij van
dienst was met de tellingen tot nu toe
bedanken en met name Thijs Kramer en
Rob van Westrienen voor de tellingen in
dit verslagjaar.
Eric Blaakman
Peurssensstraat 23
4527 BK Aardenburg
tel. 01177-2277 (weekends en vakantie)
anders 040-415078.
Tabel met totaal aantallen Blauwe
Kiekendieven per telling bij de Kruiskreek,
datum
aantal?
aantal^
totaal
27-10-84
1
1
03-11-84
4
1-2
5-6
08-11-84
4-5
-
4-5
10-11-84
1
-
1
08-12-84
7-8
1
8-9
09-12-84
7
2
9
18-12-84
9-11
1-2
10-13
22-12-84
7-9
2
9-11
23-12-84
10
2
12
26-12-84
6-8
1
7-9
28-12-84
8-10
1
9-11
04-01-85*
2
1
3
12-01-85
8-9
-
8-9
27-01-85
8-9
1
9-10
23-02-85
4-5
1
5-6
24-02-85
5-6
1
6-7
09-03-85
4-6
1
5-7
16-03-85
4
3
7
23-03-85
7-8
2
9-10
08-04-85
1
-
1
zijn onvolledige tellingen.
8