DE BRAAKMAN
Het is maar goed dat velen van ons de
Braakman niet kennen van voor de
indijking in 1950. Een oneindig schorren
en slikkengebied vormde toendertijd de
natuurlijke grens tussen Oost en West
Zeeuws Vlaanderen. Suksessievelijk ver
zoette de kreek, werden schorren en
platen begroeid en het overgrote deel van
de Braakman ingericht als akker-en
weiland. Op de lagere gedeeltes, niet
geschikt voor landbouw of veeteelt
plantte men bomen. Het gebied waar
helemaal niets meer mee te beginnen viel
werd natuurgebied. Zo ging dat in de
jaren vijftig.
Ten noorden van de Braakman werden
de mosselbanken ingepolderd voor een
uitbreiding van de DOW, die er nog
steeds niet is gekomen. Als straks ten
westen van de Braakmanhaven een zee-
havenkompleks tot ontwikkeling komt,
een nauties onderzoek wordt ingesteld, is
de ontluistering kompleet. Het restante
Paulinaschor wordt weggestopt achter
een machtige ha vendam.
Zover is het gelukkig nog niet. Het is
ook weinig zinvol lang stil te staan bij
gebeurtenissen, die achter ons liggen.
Maar één konklusie is wei gerecht
vaardigd: Zelden is in deze eeuw in
Nederland zo'n grote oppervlakte na
tuurgebied naar de bliksem geholpen.
In de jonge Braakmanpolder is een
nieuw landschap ontstaan. Een grote
brede kreek, lage oevers, soms ingeplant
met bomen. Het zicht naar het noorden
zal weinigen bekoren, maar het water
trekt en veel watersporters bevolken in
de zomer het brakke water.
Op sommige lage gedeeltes, zoals langs
de Wéstgeul en op de punt van het
rekreatieterrein is een fraaie planten
wereld ontstaan door een regelmatig
maaibeheer. Het rekreatiegebeuren is
geprivatiseerd en in handen gekomen van
de familie van den Bosch. Daarmee ook
het bezit van 'de Punt'. De verruiging,
die door enkele jaren nietsdoen is ont
staan, wordt nu aangepakt door een
maai- en beweidingsbeheer op basis van
een beheersplan.
In het andere orchideeënterrein langs de
Westgeul lijkt de verruiging niet te kreen
door een maaibeheer. De verzoetting van
de kreek slaat toe:'een groene soep',
noemt Henk Castelijns dit, het gevolg
van teveel voedingsstoffen in het water.
De DOW heeft zich verplicht zorg te
dragen voor de invoer van zoutwater.
Het wordt tijd dat dit snel gaat
gebeuren.
Voor het behoud van de natuurwaarden
in het Braakmangebied is verder een
goede planologiese regeling gewenst. Een
nieuw streekplan is in een ontwerp-fase,
maar voor het gebied is nog een oud
bestemmingsplan, daterend uit 1972, van
kracht. Het rekreatieschap, die de
bevoegdheid heeft bestemmingsplannen
op te stellen, heeft een nieuw plan in
voorbereiding genomen. Vooruitlopend
daarop is in het rapport over de broed-
vogels van de Braakman een interessant
kaartje verschenen van gewenste bestem
mingen in het Braakmangebied. Op deze
kaart staan géén nieuwe rekreatieve
voorzieningen opgenomen, zoals die wel
voorzien zijn in het voorontwerp streek
plan. Al in een eerder stadium heeft de
natuurbescherming zich uitgesproken
tegen verblijfsrekreatie ten zuiden van de
weg Hoek-Biervliet. Dit gebied is orni
thologies te waardevol om op te offeren.
Als er al rekreatie bij moet, dan liever
aan de westkant, maar ten noorden van
de weg.
Ten zuiden van de weg liggen enkele
belangrijke weilandgebieden, ook in de
winter druk bezocht door ganzen. Het
verder inrichten van dit gebied, het opti
maliseren van het natuurbeheer, samen
met een extensieve vorm van dagre-
kreatie ligt hier meer voor de hand.
Rekreatie en natuur bestaan nu naast
elkaar in de Braakman. Rekreatie moet
niet de overhand krijgen. In het Braak
mangebied is al genoeg verloren gegaan.
De Braakman. Een omstreden gebied
voor wat betreft de invloedsferen van
Duumpje en Steltkluut. Toch hebben ze
elkaar gevonden bij het maken van een
beheersplan voor de punt van het
rekreatieterrein. Henk Castelijns publi-
ceertéén dezer dagen de resultaten van
een broedvogelonderzoek in de Braak
manpolder. In het voorontwerp streek
plan staat een rekreatieontwikkeling ten
zuiden van de weg gepland. Vandaar in
een drietal artikelen de schijnwerpers
gericht op de Braakman.
GESPREK MET HENK CASTELIJNS
OVER DE VOGELS VAN DE
BRAAKMAN:
Als we het over de vogels van de
Braakman hebben kunnen we niet rond
Henk Castelijns. Woonachtig in Philip
pine trekt hij er vaak op uit om in 'zijn'
gebied de vogelstand op te nemen.
Behalve in de zomer. Dan is het te warm
en te druk voor hem. Hij trekt zich dan
terug in de eigen stede om gegevens uit
te werken, zoekt streken op met een
koeler klimaat of is te vinden in een
Gentse kroeg.
Samen met Marcel Capello, Max Janse
en Jaap Poortvliet inventariseerde hij
vorig jaar het Braakmangebied op
broedvogels. Na een intensief onderzoek
verschijnt één dezer dagen een rapport
van zijn hand. Vogels van het Braak
mangebied. Dit ruim 120 pagina's tellend
o'
■ast*
4