Aoi4$*(t i fte>H
Dougall's sterns broeden in Europa in
Groot-Brittanië, Ierland en het franse
Bretagne.In ons land zijn deze sierlijke
sterns uitermate zeldzame verschijningen
en worden in sommige jaren op de trek
waargenomen. Meer nog dan andere
"zeesterns" is de Dougall's stern een
kustbewoner en broedt dan ook bij
voorkeur op eilandjes voor de kust.
Vanaf de tweede helft van de zeventiger
jaren was er een gemengd broedgeval
van Visdief en Dougall's stern in het
belgische Zwin.
Vanaf 1982 volgde een reeks waar
nemingen op de Bol van de Hooge
Platen. In sommige gevallen kregen we
de vogel van dichtbij te zien, zodat
enige beschrijving van uiterlijk, geluid
en gedrag op zijn plaats is. Hieronder
worden alle waarnemingen van de
Dougall's stern (DsS) vanaf 1982
vermeld.
20 juli 1982. tijdens een broedvogelin-
ventarisatie een ex. vliegend. De DsS
vloog ongeveer 20 meter voor ons en
slechts enkele meters boven de grond.
De vogel maakte een nasaal "aahk-aahk"
geluid, geheel verschillend van de ver
boven hem vliegende Visdieven. In
vergelijking met de Visdief was de
vleugelslag ondiep, terwijl de vleugels
korter en breder leken, een vliegbeeld
dat doet denken aan juveniele sterns.
Zodra we stil stonden daalde de vogel
nog lager, waarbij de betrekkelijk lage
bloedrode poten zichtbaar werden.
Vooral in de vlucht toonde deze stern
veel witter dan een Visdief. De snavel
was voor driekwart zwart en alleen aan
de snavelbasis rood. De buitenste
staartveren leken niet opvallend lang.
21 juli 1982: Vanuit een schuilhut
waarnemingen gedaan. De DsS landt
voortdurend op dezelfde plaats tussen
de rijshout takken. Het afvliegen gaat
onopvallend; keert steeds na ca 45
minuten terug. Twee keer is gezien dat
de DsS met een Zandspiering aanvloog
waarbij een opvallend helder "tsju-wit"
geluid werd gemaakt, enigszins gelijkend
op dat van de zwarte ruiter, in ieder
geval geheel verschillend van dat van de
Visdief.
Na de landing,verdween de vogel lopend
tussen het rijshout.
Het gedrag van de DsS ten opzichte van
Visdieven was niet agressief. Wel
werden kuikens van rondom nestelende
Visdieven soms in de snavel genomen en
uit het territorium verwijderd.
Tijdens verstoringen als gevolg van
overvliegende Zilvermeeuwen, vliegtui
gen e.d kwam de DsS tussen de takken
vandaan lopen en ging naar een nabij
gelegen verhoging en bekeek de omge
ving met gestrekte nek. Tegen die tijd
daalden de Visdieven alweer neer op
hun nesten en liep de DsS, zonder
opgevlogen te zijn, terug naar zijn vaste
plek tussen het rijshout.
Na afloop van de waarnemingen
controleerde ik, boven mij hoorde ik
het inmiddels bekende "aahk-aahk", de
plaats waar de DsS zich steeds ophield
en vond daar een nest met een kuiken
en een ei. Het ei week duidelijk af van
een Visdiefei. Ten eerste was het veel
peervormiger, ongeveer als van een
plevierenei maar niet zo breed aan de
stompe kant. Het tweede kenmerk was
de vele kleine spikkels op het ei in
tegenstelling tot de vlekken zoals we die
kennen van Dwergstern, Visdief, Grote
stern en Kokmeeuw. Er was geen
concentratie van spikkels aan de stompe
of spitse kant. Voorts viel op dat het
nest zelf nogal ingebouwd lag tussen
allerlei takken, ook overhangende;
waardoor de vogel alleen bukkend het
nest kon bereiken.
De DsS bleek gepaard te zijn met een
Visdief.
22 juli 1982: hetzelfde ex.
24 juli 1982: hetzelfde ex.
29 juli 1982: hetzelfde ex.; kuiken groeit
snel en is zeer ambulant. De DsS ouder
zoekt soms meer dan een kwartier met
de "tsju-wit" roep en een Zandspiering
in de snavel.
30 april 1983: DsS alarmerend, hoog
vliegend.
19 juli 1983: DsS probeerde met een
Visdief (met Vis) te baltsen; de vleugel
slag was snel, het geluid was krassend,
snel herhaald "erret,erret" wel wat op
dat van een Grote stern gelijkend.
De vogel probeerde te landen in de
duintjes, werd daar steeds verjaagd door
Visdieven. Ook op grote afstand goed
herkenbaar aan de veel wittere verschij
ning tussen de grijze Visdieven.
20 juli 1983: DsS landt een uur na
hoogwater in de duintjes.
25 juli 1983: Alarmerend DsS, vliegt
lager dan de Visdieven.
26 juli 1983: Schuilhutwaarnemingen; na
een uur landde de DsS bij de duintjes,
wordt verjaagd door een Visdief en
vertrekt naar het slik. Dit proces
herhaalt zich nog vele malen. DsS
verraadt zijn aankomst met een zacht
"tsu-wik" (tweede lettergreep kort
afgebeten) en landt dan op steeds
dezelfde plek in de duintjes. Ook als de
vogel staat wordt er gerroepen.
Reageert op een adulte Visdief met een
opgeheven staart en een beetje afhang
ende vleugels (balts?).
Eenmaal krabt de vogel een kuiltje en
gaat zitten. Er is geen nest gevonden.
7 juni 1984: 1 DsS vliegt op van het slik
tesamen met een groep Visdieven.
9 juni 1984: 1 DsS vliegend boven de
duintjes en mengde zich in vluchtbalts
met enkele Visdieven.
11 juni 1984: 1 DsS gehoord en gezien,
landend in de duintjes.
12 juni 1984: 1 DsS gehoord en gezien,
landend in de duintjes en in vluchtbalts
met een Visdief.
13 juni 1984: DsS gehoord en gezien,
alarmerend tussen de Visdieven.
17 juni 1984: idem
5