GRENSPALEN •W DE RIJKSGRENS II Overgebleven was de vraag: is de grens alleen maar een aantal palen op een rij? Die gedachte moet u maar heel vlug ver wegstoppen. Als u aan vier mensen vraagt welke kleur een rijksgrens heeft en de eerste zegt rood, de tweede groen, de derde bijna zwart en de vierde grijs, wie heeft er dan gelijk? Alle vier, want de rode kunt u vinden op de rijksgrens van de voormalige gemeente IJzendijke, de groene zijn te vinden o.a. in de omgeving van St. Margriette, de bijna zwarte staan in het Zwin en de grijze o.a. bij Philippine. De oorspronkelijke kleur van alle palen was grijs en een reden voor die kleuraf wijking is niet bekend. Hebt u wel eens gehoord van de Drieling van Retranchement? Daar staan 3 palen in een lijn dwars op de grenslijn. De middelste, de echte grenspaal, kon oor spronkelijk niet worden gezet omdat zich daar nog een geul van het Zwin bevond. Dus werd er aan weerszijden een grens- 1 paal gezet als verklikker en midden er tussen lag de grens. Later, na het dichten van de geul, werd ook de echte grenspaal geplaatst, terwijl de verklikkers bleven I staan. Ze dragen alle drie het nummer 364 I en ze zijn te vinden als u vanuit Retran- I chement richting Knocke gaat. Dan bui- I ten het dorp, juist over de brug, linksaf de Kanaalweg op en na 500 m even stoppen. Twee staan er in het land, zie foto 1en de derde is te zien over het afwateringska naal boven op de wal van fort Nassau. Deze palen dragen hetjaartal 1869, dat is het jaar van de wet betreffende de grens- scheiding in het Zwin, bij de laatste inpoldering. We noemden al eerder fort St. Paul. Dat is te vinden als u vanuit Sluis gaat in de richting Knocke. Dan rechts afslaan bij Schapenbrug en over Het Kalf naar Oost- I hoek gaanDaar is het fort, hier St. Pol ge noemd, eenvoudig te vinden. Op het mid- denveld is een villa gebouwd, maar de gracht rondom is nog intakt. Dit fort speelde een rol bij enkele grensincidenten l in de Oostenrijkse tijd, toen het op Staats gebied lag. Uit die tijd dateren ook enkele Oosten rijkse grenspalen, waarvan er 4 zijn te vinden in Sluis, aan het begin van het kanaal naar Brugge. Aan de ene zijde staat weer die Nederlandse leeuw met de bundel pijlen en het zwaard en aan de andere zijde staat de Oostenrijkse adelaar met zijn twee koppen en een kroon er boven. Foto 2. Dan lag in de tijd van het samengaan tussen de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden de rijksgrens daar waar nu de Belgisch-Franse grens ligt. Maar u kunt daar gaan bekijken hoe Nederland en Frankrijk in 1819 samen de grens hebben afgebakend. Er staan arduinen palen met aan de ene zijde N(ederland), aan de zijde F(rance) en aan de zijkant 1819. Hoewel er nog overal van die palen staan, wilt u misschien niet zonder meer op goed geluk gaan zoeken. Ze zijn te vinden o.a. midden in Oost-Cappel (aan de weg tus sen Poperinghe en Bergues) en bij de Vitsemolen, d.i. zuidwestelijk van West- outer (zuidwest van leper). Zo zouden er nog heel wat biezonder- heden te vermelden zijn, maar de ruimte is beperkt. Wilt u er meer van weten en zien? Elk jaar organiseert de ZVU, afdeling Oost Zeeuwsch-Vlaanderen een tweetal lezingen met dia's in Temeuzen, meestal in januari/februari. Dan wordt het hele verhaal van heden en, verleden verteld en vertoond. P.W. Stuy

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 1988 | | pagina 9