hoe nu verder?
onderzoek
■y
werkstelligere Voorde lange termijn zijn
de perspektieven zeker niet ongunstig.
Herstel van de zeehondenstand in de
Waddenzee en sanering van de milieu
verontreiniging van de Rijn, Schelde en
Noordzee spelen daarbij een belangrijke
rol.
Op dit moment zijn er met betrekking tot
het herstel van de zeehondenstand in de
Zeeuwse Wateren nog enkele belangrij
ke vragen. Namelijk de volgende:
- Is de aanname juist dat de massale
sterfte als gevolg van de hondenziekte
een eenmalig gebeuren is?
- Zijn de omstandigheden in de Zeeuwse
Wateren zodanig dat een herstel van de
zeehondenstand mogelijk is?
- Hoe zullen gerevalideerde dieren zich
gedragen, nadat zij in de Zeeuwse Wate
ren zijn teruggezet?
De vraag naar de juistheid van de aanna
men rondom herhaald optreden van de
hondenziekte bij de zeehond valt op dit
moment niet te beantwoorden. Hiervoor
zullen de ervaringen van deze zomer
moeten worden afgewacht en het onder
zoek dat gaande is.
De milieuomstandigheden in de Zeeuw
se Wateren is zodanig, dat er voorlopig
nog sprake zal zijn van een verlaagde re-
produktie. De situatie onderscheidt zich
in dit opzicht niet van het westelijk deel
van de Waddenzee. Op termijn is er ech
ter hoop op verbetering. Daarnaast heb
ben de ontwikkelingen in de eerste helft
van de jaren tachtig in de Waddenzee ge
leerd dat een goed beheer (rustgebieden,
voorkomen sterfte door bv. het plaatsen
van keerwanden in visfuiken,
revalidatie) deze verminderde reproduk-
tie kan kompenseren en een herstel mo
gelijk maakt. Onder andere in het kader
van de aanwijzing van de Oosterschelde
tot Beschermd Natuurmonument Daar
tegen zijn de laatste maanden ten on
rechte nogal wat bezwaren ingebracht
van rekreatiekant. Juist door een aan
wijzing in het kader van de NB-wet is er
de mogelijkheid om een dergelijk
zeehondenbeheer te realiseren. Het
perspektief voor de Westerschelde is
minder gunstig. Hier is het terugdringen
van de waterverontreiniging een eerste
vereiste voordat er van een gezonde leef
wereld voor zeehonden sprake kan zijn.
Jammer eigenlijk, omdat vroeger de
Westerschelde, en dan met name de
Hoge Platen tot de beste zeehonden
plekjes van de Delta behoorde.
Belangrijke vraag die rest is hoe de te
ruggezette zeehonden zich in de
Zeeuwse Wateren zullen gedragen. Tot
op heden zijn er op dit punt alleen maar
ervaringen opgedaan in de Waddenzee.
Dit gebied heeft een geheel andere
schaal en intensiteit van menselijk ge
bruik dan de zeehondengebieden in de
Zeeuwse Wateren. Het ligt dan ook voor
de hand om, voordat er besloten wordt
tot het terugzetten van alle jonge zeehon
den die ook in Zeeland gevonden zijn,
eerst een onderzoek uit te voeren naar
het gedrag van gerevalideerde dieren in
de Zeeuwse Wateren. Dit kan het best
gebeuren aan de hand van een terugzet
experiment, waarbij de dieren geduren
de een aantal maanden met behulp van
zenders worden gevolgd.
Om inzicht te verkrijgen in het gedrag en
de overlevingskansen van teruggezette
zeehonden in de Zeeuwse Wateren
wordt er deze zomer een experiment op
praktijkschaal uitgevoerd. Daarvoor
zijn in maart vijf dieren uit de zeehon-
dencreche van Pieterburen teruggezet in
de Oosterschelde. Het gaat hier om een
samenwerkingsprojekt van de Stichting
Zeehondencreche Pieterburen, de Di-
rektie Natuur, Milieu en Faunabeheer
en het Rijksinstituut voor Natuurbe
heer).
De dieren zijn voorzien van een zender.
De reaktie van de dieren op een zender is
eerst gedurende twee weken in gevan
genschap gevolgd. Daarbij kon tevens
de werking van de zenders worden ge-
kontroleerd, alsmede de elektronische
dataopslag en -verwerking.
Er is een permanente registratiepost
geinstalleerd in het Topshuis op Neeltje
Jans. Daarnaast zijn twee mobiele ont
vangsteenheden beschikbaar. Een ervan
is geinstalleerd op de boot van NMF in
de Oosterschelde. De andere ontvanger
wordt vanaf de wal gebruikt. Vooral de
eerste twee maanden worden de zeehon
den intensief gevolgd. Van de vijf zee
honden was er al snel één zoek. Niet veel
later bleek de zeehond verdronken te zijn
in de netten van een vissersboot voor
dekust van Katwijk. Deze zeehond had
dus snel de Oosterschelde verlaten en
was blijkbaar terug op weg naar de Wad
denzee. De andere vier zeehonden voe
len zich blijkbaar goed thuis in de Oos
terschelde. Ze hebben zich aangesloten
bij de andere zeehonden uit dit gebied.
De zeehonden kunnen gevolgd worden
totdat ze de zenders verliezen tijdens de
verharing. Dit gebeurt tijdens de zomer
maanden.
Met spanning worden de resultaten afge
wacht. Hieruit zal moeten blijken of het
terugzetten van nog meer zeehonden zin
heeft of niet Ook kan het onderzoek
aantonen dat bepaalde maatregelen
voor de zeehonden nodig zijn, zoals het
instellen van rustgebieden. De resulta
ten worden met spanning tegemoet
gezien.
Aantallen gevonden zeehonden in de Zeeuwse Wateren.
aantal gevonden dode
aantal gevonden en zieke dieren ouder
Jaar 'huilers' dan een half jaar
1981 - 2
1982 - 3
1983
1984 - 3
2 3
1985 2 9
1987 10 3
1988 12 5
14
