VOGELNIEUWS
2 brilstems
Bon: S89
Zonder twijfel de meest unieke soort-
waarneming in de regio van het afgelo
penjaar was de Brilstemen, die op 4 juli
j.l werden gesignaleerd in de Nieuw-
Neuzenpolder II (de voormalige mos-
selbanken). De vogels bevonden zich in
de daar aanwezige visdiefkolonie. Hans
Schekkerman en Peter Meininger
ontdekten de vogels tijdens het ringen
van visdieven. Nog tot 8 juli werd 1 ex.
in de Scheldemonding waargenomen.
De Brilstem is nog niet eerder gezien in
Nederland. Ook in de ons omringende
landen worden slechts zelden Brilstems
waargenomen. De vogelsoort werd ge
zien in Engeland. Uit de periode 1979-
82 zijn 3 waarnemingen bekend en uit de
periode 1931-58 slechts 5. Ook in De
nemarken is de vogel éénmaal gezien in
juli 1987. In Frankrijk werd het eerste
exemplaar gezien in juli 1986 in een ko
lonie van Grote Stems in de Gironde.
Opvallend was dat het jaar daarop weer
een Brilstem werd waargenomen in de
zelfde kolonie, ook weer in juli. De
mensen die de vogel gemist hebben
moeten komend broedseizoen maar
eens extra goed uitkijken. Wie weet!
De dichtstbijzijnde broedgebieden zijn
te vinden aan de westkust van Afrika,
vooral in Mauretanië, een slordige 4000
km hier vandaan. De Brilstem is geen
typische trekvogel, hoewel buiten de
broedtijd zwerfneigingen optreden in de
mime omgeving van de broedkolonies.
Toen Marion Kindt, Joop Kooyman,
Lucien Calle en ondergetekende op 5 ju
li bij de kolonie visdieven in de Nieuw-
Neuzenpolder II aankwamen, waren
daar zo'n 30 andere vogelaars uit alle
windstreken van ons land aanwezig. Na
enkele minuten de vogel te hebben be
wonderd, werd het duidelijk dat er een
tweede vogel aanwezig was. Beide vo
gels vlogen rond in de kolonie en maak
ten een vitale indruk. Baltsgedrag werd
opgemerkt, waarbij de ene vogel,
hoogstwaarschijnlijk het mannetje, om
de ander heenliep met de snavel naar de
grond wijzend en met afhangende vleu
gels. Ook achtervolging hoog in de lucht
waarbij de vogels luid hun roep 'wep-
wep' lieten horen, werd waargenomen.
Door de aanwezigen werd duidelijk de
verschillen met er sterk op lijkende Bon
te Stem, die hier overigens normaal
gesproken ook niet voorkomt, vastge
steld. Wel verbleef er tegelijkertijd de e-
veneens zeer zeldzame Dougalls'stem
in de kolonie.
De Brilstem is op de bovenzijde van het
lichaam en de vleugels meer grijsbruin
tot donkerbruin van kleur, de Bonte
1 O
Stem is donkerder en éénvormiger van
kleur. Een witte streep loopt vanaf het
witte voorhoofd bij de Brilstem door tot
boven en achter het oog. Dit wit is bij de
Bonte Stem meer beperkt tot alleen het
voorhoofd. De grijswitte zijkanden van
de staart zijn bij de Brilstem breder dan
bij de Bonte Stem. De onderzijde is wit
en de poten en snavel zwart. Aan de ach
terkant van de witte vleugelonderzijde
loopt bij beide soorten een smalle donke
re band. Echter de grote slagpennen zijn
aan de onderzijde in het centrale gedeel
te wit bij de Bril-en donker bij de Bonte
Stem. De Brilstem is gemiddeld amper
iets kleiner dan het Visdiefje, hoewel de
snavel juist iets forser is.
Vanaf de dijk hadden we goed zicht met
de zon in de mg. De vogels bleven op
enkele honderden meters van ons van
daan. Eén keer vloog een vogel op een
dertigtal meters langs onze groep rich
ting Schelde om daar te fourageren.
De associatie met tropische oorden, die
dergelijke stems nu onvermijdelijk op
roepen werd nog versterkt door het zeer
fraaie zomerweer. Maar ook de aanwe
zigheid van de andere huis-, tuin- en keu
kenvogels bezorgde ons vele aangename
momenten.
Wim Wisse.
Uitbreiding van landbouwgebied. Vervuiling
door bestrijdingsmiddelen. Honderden vogel
soorten dreigen door aantasting van leefge
bieden de komende jaren uit te sterven.
Vogelbescherming maakt zich sterk om de
achteruitgang van de vogelstand te keren,
zowel nationaal als internationaal. CV
Vogelbescherming heeft uw steun sy J
nodig. Wordt nu lid en u redt tal- {yS
loze vogellevens en hun leefmilieu.
Ja, ik geef mij op als lid en ontvang 6x per jaar het tijdschrift
VOGELS of jeugdtijdschrif 't VOGELAARTJE (tot 16 jaar).
lid f 35,- per jaar D jeugdlid f 20,- per jaar
hr/mw
postcodeplaats
VOGELBESCHERMING Antwoordnummer 1974 3700 WB Zeist
