TV PLUUMPJE
VAN T DUUMPJE
V
Haaien bedreigd
De tanden zijn vooral in de monding van
het Zwin te vinden en op het strand enke
le honderden meters richting Knokke en
de andere kant uit richting Cadzand-
Bad. In totaal over een lengte van onge
veer 1 kilometer. Alle haaietanden,
maar ook de fossiele schelpen, zijn los
geraakt uit lagen die voor de kust bloot
spoelen en vervolgens op het strand wor
den afgezet. Vermoedelijk speelt de
Zwingeul een belangrijke rol bij het aan
voeren van de haaietanden. Mogelijk dat
een sterke ebstroom de laag met tanden
vrij maakt. Dat verklaart waarom er juist
hier zoveel worden aangetroffen.
De fossiele haaietanden zijn zowat over
al op het strand te vinden rond het Zwin.
De grootste aantallen komen voor in de
strook met fijn schelpengruis.
Het schuren op de zeebodem heeft de
fossielen gepolijst. Vandaar ook zoveel
"gladde stenen". Dit zijn fossiele "glau-
conietzandstenen", zo'n 50 miljoen jaar
oud.
De laatste tijd worden ook veel fossiele
haaietanden gevonden op de plaatsen
langs de kust waar het strand' is opge
spoten met zand uit zee in het kader van
de dijkverzwaringswerken.
De haai wordt door overbevissing be
dreigd. Als geen drastische beperkingen
worden gesteld aan de haaienvangst is
de kans aanwezig dat de dieren uit
sterven. De voornaamste reden van de
snel teruglopende haaienpopulatie is de
steeds grotere populariteit van het haaie-
vlees en de haaivinnesoep. Daarnaast
belanden nogal wat haaien als bijvangst
in de netten van de vissers.
Ook langs onze kust komen haaien vrij
algemeen voor. Vooral de doornhaai en
de hondshaai worden in grote hoeveel
heden gevangen en op de vismarkt aan
gevoerd. Het zijn vissen van 50 a 100 cm
lengte, die ontdaan van kop, vel en vin
nen als "zeepaling" worden verkocht.
Pas de laatste jaren is enig wetenschap
pelijk inzicht ontstaan in de vitale rol die
haaien hebben gespeeld in het evolutie
proces van het zeeleven. Haaien hand
haven al 400 miljoen jaar de ekologische
gezondheid en het biologisch evenwicht
van de zeeën. Het is dan ook een ramp
voor het leven in zee als de haai ver
dwijnt.
Thijs Kramer
Een nieuwe rubriek in dit tijdschrift.
Het is namelijk niet allemaal natuur-
ellende, dat we tegenkomen in onze
streek. Er gebeuren gelukkig ook
regelmatig hele positieve dingen.
En ook dat verdient aandacht.
Het eerste Pluumpje van 't Duumpje
gaat naar de heer du Fossé uit Sluis.
De reden hiervoor vormt de positieve
bijdrage aan de rust rond de enige
broedkolonie van oeverzwaluwen in
West Zeeuws Vlaanderen.
In een voorgaand nummer is al gemeld
dat er weer oeverzwaluwen broeden
in onze streek. Dat was zo'n 10 jaar
geleden.
Oeverzwaluwen broeden in steile
wanden, die vooral langs rivieren en
beken voorkomen. In de steile oever-
wand graven ze een horizontale gang.
Op het eind wordt het nest gebouwd.
In Nederland broeden ze bij gebrek aan
een natuurlijke steilkant vaak in kunst
matige wanden, zoals een afgegraven
dijk, een zandwinput, opgespoten
terrein e.d.
In onze streek broeden ze vooral langs
de Passageule, waar ook nogal wat zand
gewonnen is.
De achteruitgang van de oeverzwaluw
in West-Europa wordt niet alleen gewijd
aan een gebrek aan geschikt
broedbiotoop. Ook wordt vermoed dat
problemen in de overwinterings-
gebieden, zoals de oprukkende Sahel,
het voor de oeverzwaluw moeilijk
maken te overleven.
In onze streek was de oeverzwaluw dus
alweer 10 jaar verdwenen als broed-
vogel. Totdat vorig jaar Martin de
Poorter ten noorden van Retranchement
weer oeverzwaluwen ontdekte. De
vogels broeden in een zandafgraving. Er
werden een 20 nestgangen ontdekt.
Dit jaar werd er weer met spanning
uitgekeken naar de terugkomst van de
oeverzwaluw. Maar niet alleen de
zwaluwen hadden de plek ontdekt. Het
terrein werd ook regelmatig gebruikt
door motorcrossers, die er een heel
circuit hadden uitgezet. Ze crossten
in vliegende vaart tot op een meter
van de nestholten.
Een vriendelijk verzoek om de
broedkolonie te ontzien werd door hen
in de wind geslagen.
Dat bracht het bestuur van 't Duumpje
ertoe de eigenaar van de zandafgraving
te benaderen, de heer J. du Fossé.
Hij was bereid de zandafgraving gedu
rende het broedseizoen te sluiten.
De broedkolonie breidde zich dit jaar
nog uit tot meer dan 40 broedparen.
Voor dit vogelvriendelijk gedrag gaat het
eerste pluumpje van 't Duumpje naar
hem. Wie volgt?
13
