V
RECENSIE
makers aan het woord, maar een veer
man, een schaper, de redders en de
loods. Mensen voor wie de Schelde
meer is dan een slingerend lint op de
kaart. Wat deze mensen te vertellen heb
ben is interessanter en waardevoller dan
de koele cijfers of ferme beslissingen die
uit de monden van de bestuurders zijn op
te tekenen. Dat lijkt de moraal achter het
boek en wordt nog eens bevestigd door
de vele foto's van Peter Verdunnen.
Peter Verdurmen heeft met z'n suk-
sesvolle fotoboeken een zekere reputatie
opgebouwd. Hij heeft zich de laatste
jaren ontpopt als een hedendaagse
kronikeur van het Zeeuws Vlaamse
land. In 'Scheldegezichten' gaat hij van
de monding van de Westerschelde op
zoek naar de bron. Tevens is het een
zoektocht naar dat wat mensen bindt aan
een rivier.
Voor de teksten in het boek tekent
Romain Van Damme. Het IJzendijkse
duo is er in geslaagd een beeld te schet
sen van een rivier met vele gezichten. De
mensen die de Scheldeloop niet hebben
gelopen worden zo in staat gesteld de
tocht alsnog te maken.
Romain Van Damme portretteert 15
mensen. Bij het lezen van de verhalen
ontstaat een duidelijk beeld. Die
rivier betekent iets voor mensen. Het
meest wordt dat duidelijk uit het verhaal
van Theo Steyaert uit Nummer Een.
Daar noemen ze de Westerschelde 'de
zee'. "Op school moesten ze eens een
opstel maken. Nellie van de 'slachter'
had een mooie titel bedacht:'De avond
stilte van de zee'. Na een uur stond er
nog niets op papier. Er was zoveel om
over te schijven." Na school op Slijk-
plaat vertrokken de kinderen van
Nummer Een meteen naar de zee. Voet
ballen op het schor of zwemmen in zee,
vissen, kreukels rapen of 'buiten', het
zoeken tussen het aanspoelsel. De delta-
dijk heeft veiligheid gebracht, maar
tevens is er iets van die sfeer van vroeger
verloren gegaan.
Uit de keuze blijkt een voorkeur. In dit
boek komen geen bestuurders of beleids
In het boek komt de vervuiling van de
Schelde maar zijdelings aan de orde.
Toch valt op dat voor de meesten die
dagelijks met de Schelde te maken
hebben, de vervuiling diep ingrijpt op
hun leven. De visser:"We hebben wel
bot met pokken uit het water gehaald.
De Westerschelde is vervuild. Want die
bot gaat de rivier niet uit". De man van
Nummer Een: "Je zag het aankomen. Je
merkte het. Op een gegeven moment
smaakten de kreukels naar olie. Naar
vieze troep. Beetje bij beetje sloop het
binnen." De schapen'Tk zie het bin
nenkomen. Dat schuim, een beetje
bruinachtig. Als de zee, de Schelde, het
water, zich terugtrekt, blijft dat schuim
in de schorren hangen. Wat er allemaal
in zit? Nee, dat weet ik niet. Van die za
ken weet ik weinig, maar het kan niet
goed zijn. Dat weet ik zeker".
Voor de loods op de Westerschelde
leidde de verknochtheid aan het water
tot een duidelijke besluit. Hij koos voor
Greenpeace: "Ze belden, ik zei ja en zat
24 uur later in een Zweedse ge
vangenis".
Maar er is ook plaats voor humor. Zoals
de kapitein van de veerboot Breskens-
Vlissingen, die vertelt: "Komt er een
Belg naar me toe en zegt, meneer, hoe
lang duurt die opstopping hier nog. Ik
zeg, opstopping, meneer, u zit op een
veerboot. Die man dacht echt in een file
in een tunnel te staan".
Het boek behandelt de hele loop van de
Schelde, van bron tot monding, maar het
bloed kruipt waar het niet gaan kan, de
West Zeeuws Vlaming zal er heel wat
bekende plekjes en personen in herken
nen.
"Scheldegezichten
foto's Peter Verdurmen; tekst Romain Van Damme
Groede: Drukkerij Pieters. ISBN 90-6085-164-1.
Gebonden, 142 pag.
14
