Landinrichting Aardenburg:
Inleiding
Door de redactie van 't Dnumpje ben
ik gevraagd een reactie te geven op
het schetsontwerp van de ruilverkave
ling Aardenburg"Ik voldoe graag
aan dit verzoek en wel op persoonlijke
titel. Ik zal vanuit de natuurhoek het
plan tegen het licht houden en het van
commentaar voorzien. Tevens doe ik
enige suggesties voor aanpassingen
van het plan en tot slot geef ik een
redactie op de visie vanuit de agrari
sche sector van de heer Wijffels (zie 't
Duumpje 1993 nr. I)
Schetsontwerp
De Landinrichtingscommissie (LC)
Aardenburgheeft 3 planaltematieven
gepresenteerd en haar keuze ten
behoeve van de verdere planvorming
kenbaar gemaakt. Deze keuzes hebben
geleid tot de inrichtingsschets zoals
die door de heer Eilander van de
Landinrichtingsdienst is beschreven ('t
Duumpje '92 nr. 4).
Het lezen van het plan deed me veel
plezier. Ik kreeg allerlei visioenen van
grote afwisselende natuurgebieden
.met vele zeldzame plante- en diersoor
ten. Dit zou over zo'n 30 jaar realiteit
kunnen zijn als gevolg van uitvoer van
het voorliggende plan.
- De twee pijlers van het plan zijn het
veiligstellen van belangrijke natuurge
bieden en het over grote oppervlakte
verhogen van het waterpeil. In het
plan worden vrijwel alle huidige
natuurgebieden van enige omvang vei
liggesteld (totaal 250 ha.). Het gaat
om de St. Kruiskreek, delen van het
krekensysteem ten zuidwesten van St.
Kruis, de Kruiskreek en de Blokkreek,
het gehele weilandcomplex van de
Plate en de Sophiapolder plus de ver
binding hiertussen, de wallen van
Aardenburg, delen van de Passageule,
2 kieken bij Heille en een aanvulling
op hel Grote Gat van Oostburg. Deze
natuurgebieden vormen een goed
samenhangend (natuur)kerngebied.
Kansen voor Natuur.
- De tweede pijler van het plan is de
verhoging van de waterstand. Dit wordt
mogelijk gemaakt door de laagste delen
uit landbouwkundige produktie te
nemen. Deze peilverhoging levert zowel
voor de natuur winst op (meer natte
natuur) als voor de landbouw (minder
droogteschade). Het is verheugend dat
in de LC al in een zo vroeg stadium
overeenstemming is bereikt over peil
verhoging. Er zijn ook landinrichtings
projecten waar dit binnen de commissie
tot grote verdeeldheid heeft geleid.
Andere goede elementen van het plan
zijn de realisering van enkele bosjes op
de zandrug en een stadsbosje bij
Aardenburg. realisering van een 35 ha.
groot bos bij de Plate, het conserveren
van water in bos- en natuurgebieden en
het veranderen van de status van de
Sophiapolder van beheersgebied in
reservaatsgebied.
De LC heeft de mogelijkheid van een
(duur) helofytenfilter zuiverings
moeras) en gescheiden systemen voor
landbouw- en naluurwater in een vroeg
stadium al laten vallen. Ik kan het hier
mee eens zijn. Het helofytenfilter heeft
een groot oppervlak nodig en het rende
ment en het effect op de waterkwaliteit
zijn onduidelijk. De gescheiden water
systemen leveren mogelijk een betere
waterkwaliteit (en -kwantiteit) op in de
natuurgebieden, maar er moet juist alles
aan worden gedaan dat ook in de land
bouwgebieden de waterkwaliteit goed
wordt (in ieder geval de Algemene
Milieu Kwaliteit). Ook moet je niet te
gekunstelde systemen gaan bouwen, die
grote gebieden hydrologisch van elkaar
isoleren. Eventueel kunnen kleine
natuurgebieden wel geïsoleerd worden
om het brakke karakter van het water te
kunnen behouden. Overigens is het niet
alleen de taak van de LC, maar juist
ook van de waterkwaliteitsbeheerder
om te zorgen voor een goede waterkwa
liteit in het gehele landelijke gebied.
Aanpassingen
In het hiernavolgende doe ik een aan
tal suggesties voor aanpassingen van
het plan.
1Een zwak element van het plan is
het ontbreken van gebiedsgerichte
doelstellingen.
Per deelgebied moeten doelstellin
gen voor de waterkwaliteit en -
kwantiteit en voor de natuur
geformuleerd worden. Voor de
natuurgebieden kan gebruik wor
den gemaakt van de ecosysteem
visie 'Delta', welke binnenkort
verschijnt. Een groot voordeel van
het formuleren van doelstellingen
is het vooraf goed kunnen evalu
eren van het plan. De voorgestelde
maatregelen kunnen getoetst wor
den. Aan de hand van deze doel
stellingen kan ook een veel betere
evaluatie worden geschreven. De
bij het schetsontwerp behorende
"Evalutatie van het schetsontwerp
'Aardenburg'" is - zeker voor wat
betreft de natuurparagraaf - een
zwak verhaal, afgezien nog van
enige storende fouten. Na het
lezen van deze evaluatie weet ik
nog steeds niet of het voorliggen
de plan een goed plan is.
2. Mij is niet geheel duidelijk welke
maatregelen er met betrekking tot
de waterkwaliteit genomen (kun
nen) worden. Er wordt veel
genoemd, zoals het akkerranden-
beheer, hoger peil. vasthouden
gebiedseigen water, maar wat
nodig is en wat kan, is niet duide
lijk. Ik stel dan ook voor een uit
gebreid hydrologisch onderzoek te
doen. Dit onderzoek moet het vol
gende opleveren:
- welk effect hebben de planmaat
regelen op de waterkwaliteit en
-kwantiteit?
Hierbij valt te denken aan ver
mindering van de voedselrijke,
brakke kwel en dus verzoeting
van het oppervlaktewater, ver
mindering van de uitspoeling
van stikstof door het hogere peil
en het vasthouden van gebieds
eigen water (kan tot verzuring
leiden).
11
