Voorkomen van de Blauwe Reiger i -- IN WEST ZEEUWS-VLAANDEREN Als vervolg op het artikel over de Blauwe Reiger van dhr. Enkelaar, (Duumpje aug. 1993) nemen we in dit artikel de stand van de Blauwe Reiger in West Zeeuws-Vlaanderen onder de loep zoals die de afgelopen jaren was. Hoewel de kop van het artikel aan geeft dat de periode, waarover dit arti kel gaat, aansluit bij de periode die dhr. Enkelaar heeft beschreven (van 1910 tot 1962), moeten we wel opmer ken dat er over de periode 1963-1979 vrij weinig gegevens bij 't Duumpje bekend zijn. Dit had deels te maken met de geringere activiteiten van de Vogelbeschermings wacht West Zeeuws-Vlaanderen, later de Natuur beschermingsvereniging 't Duumpje, en deels met het feit dat van gedane waarnemingen in die periode er wei nig werd vastgelegd op schrift. Eigenlijk zou er, om gegevens uit de jaren '60 en begin jaren '70 te verkrij gen, weer een onderzoek moeten plaatsvinden zoals dhr. Enkelaar dat aanpakte: zoveel mogelijk alle hofste den, boerderijen en andere mogelijke broedplaatsen van Blauwe Reigers nagaan, en vragen of men weet of er wel eens Blauwe Reigers hebben gebroed, en zo ja, hoeveel. Een derge lijk onderzoek is echter niet opgezet, zodat vooral de gegevens uit de perio de 1963-1975 summier zijn. 1963-1993 De Blauwe Reiger (Ardea Cinerea) is een markante vogel die zich het best thuisvoelt langs waterkanten, in ondie pe wateren en natte weilanden. Zijn hoofdvoedsel bestaat uit vissen, kik kers, mollen en zelfs muizen. Kritisch is hij daarbij niet echt: hij kan zich redelijk aanpassen aan veranderende voedselomstandigheden, zowel wat voedsel als voedselgebieden betreft. Zijn voedselgebieden zijn er de laatste jaren sterk op achteruitgegaan: veel natte weilanden en wateren zijn verlo ren gegaan, terwijl de kwaliteit van het oppervlaktewater ook sterk is vermin derd, wat negatieve effecten had op de vis- en kikkerstand. Steeds meer zien we de Blauwe Reiger dan ook in de vijvertjes in onze tuinen, en wat te denken van de Blauwe Reigers die zich te goed doen aan voedsel uit de grachten van Amsterdam. Als broedplaats geeft de Blauwe Reiger de voorkeur aan vrij hoge bomen (populieren, iepen), waar hij het grote nest op een hoogte van 5 a 7 meter kan bouwen. Omdat de Blauwe Reiger een kolonievogel is, zullen we deze vogel dan ook niet in de eerste de beste iep broedend aantreffen. Vaak zal er sprake moeten zijn van een bosje of bos in een waterrijke omge ving. BROEDGEVALLEN 1963-1993. In het artikel van dhr. Enkelaar wordt gesproken van een sterke achteruit gang van het aantal broedgevallen van de Blauwe Reiger in West Zeeuws- Vlaanderen: van minstens 290 in 1910 tot 11 in 1962. Deze achteruitgang heeft zich na 1962 alleen nog maar voortgezet. In 1967 was er nog slechts één kolonie bekend bij de boerderij Goedleven (Buise et al., 1987), die 3 nesten telde. Na 1967 was er, voorzo ver de gegevens bekend, geen kolonie meer. In 1978 werd er echter weer een nest aangetroffen ten zuiden van Biervliet, langs de weg van IJzendijke naar Philippine. Deze broedplaats wordt aangeduid met 'De Pyramide', en is gelegen in de Cl arapolder. Het betreft hier een bosje vlakbij een kreek, de Clarapolderkreek. In de loop der jaren kwamen daar nog een aantal nesten bij zodat toch sprake was van een kolonie. In het broedvogelover- zicht van West Zeeuws-Vlaanderen 1982-1983 (Kramer, 1983) wordt ver meld dat er in 1982 3 koppels hebben gebroed in het bosje bij de Pyramide. Het lijstje hieronder, overgenomen uit de Avifauna van Zeeuws-Vlaanderen (Buise et al, 1988) geeft het aantal broedparen per jaar bij de Pyramide: 1978: 1 1983: 3 1979: 0 1984: 3 1980: 1 1985: 3 1981: 1 1986: 3 1982: 3 1987: 3 Het tabelletje eindigt bij 1987 en dat is helaas niet door gebrek aan gege vens. Aan de kolonie bij de Pyramide kwam in 1988 een ruw einde toen de bomen, waarin de nesten zich bevon den, werden gekapt. Dit gebeurde notabene in het broedseizoen met de jonge reigers reeds in de nesten (Duumpje nr 2/3, herfst 1988). Dit betekende het einde van de enige kolo nie Blauwe Reigers in West Zeeuws- Vlaanderen. Naast deze kolonie bij de Pyramide zijn er nog wel een aantal potentiële broedplaatsen aan te wijzen. Vooral het krekengebied rond Aardenburg en Sint-Kruis biedt mogelijkheden. Het weilandgebied 'De Plate' is wellicht nog de beste plaats voor de Blauwe Reigers. Daar werden ook regelmatig 'verdachte' waarnemingen gedaan, maar broedgevallen zijn nooit aange toond. Hoewel er de afgelopen jaren geen nieuwe kolonies zijn gevestigd of zelfs broedpogingen hebben plaatsgevonden in West Zeeuws-Vlaanderen. is het 6

Tijdschriftenbank Zeeland

't Duumpje | 1993 | | pagina 6