lp»
Zand op de kust
Afgelopen zomer is er een scala aan activiteiten op het strand van Cadzand, Nieuwvliet en Breskens
geweest; deze zomer niet alleen de toeristische drukte. Er lagen zandzuigers voor de wal, bulldozers en
shovels op het strand en we zagen een lang lint van roestige perspijpen voorlangs de duinen. En alles
om door 'zandsuppletie' ervoor te zorgen, dat er de komende jaren voldoende zand op de kust over
blijft om erachter te kunnen wonen en er als natuurliefhebber of recreant (of een combina tie hiervan)
te kunnen genieten.
Over achtergrond ervan en noodzaak ertoe doet Adrie Provoost verslag in het onderstaande artikel.
Aanleiding.
Omstreeks 1990 waren alle deltawer
ken in West Zeeuwsch- Vlaanderen
gereed, wat betekende, dat er aan jaren
van overlast in de kuststrook een einde
was gekomen. De hinder had gelukkig
wel resultaat gehad, namelijk dat het
landje overal een gelijke veiligheid
kreeg tegen overstromingen vanuit zee
en zo werd aan de opdracht van de
Deltacommissie voldaan.
Spoedig echter gingen er stemmen op
die zeiden dat het wel mooi was, die
veiligheid, maar dat die veiligheid ook
in de toekomst intact moest blijven.
Na het investeren van ca 150 min. gul
den in de duinen en dijken in West
Zeeuwsch-Vlaanderen moest ervoor
gezorgd worden, dat dit "kapitaal" niet
verloren ging.
Dit was echter een landelijk probleem,
aangezien men in alle kustgebieden
over een groot aantal jaren een wisse
lend beeld van zandwinst en zandver-
lies kent. Als er juist een dijk of duin
aangelegd is met een bepaalde strand-
breedte (of hoogte) als voorland, dan
moet deze strandligging er wel blijven
liggen om niet in oude onveilige situ
aties te verzeilen. Het ene kustvak is
aanmerkelijker stabieler dan een
ander, maar vooral in Zeeland doen
zich nogal wat zandverplaatsingen
voor.
Kustbeleid.
Om een stabiele zeewering te garande
ren heeft de minister van Verkeer en
Waterstaat in 1990 een Kustbeleid
gepresenteerd. Hierin gaat men uit van
"duurzaam behoud" van functies in de
kuststrook. De bovengenoemde ach
teruitgang van de kust (de structurele
erosie) wordt voortaan landelijk door
het Rijk bestreden. Uit een aantal
mogelijkheden is hierbij gekozen voor
zgn. "dynamisch handhaven". Met het
"handhaven" duidt men erop de kust
op zn plaats te houden (en niet bijv.
achteruit laten gaan). Het uitgangspunt
hierbij is de gemiddelde kustligging
van 1990. Men gebruikt de term
basiskustlijnwaaronder men de
inhoud van het strand en de vooroever
verstaat. Door het jaarlijks toetsen van
de actuele strandlig ging aan deze lijn
kan worden nagegaan of de afgespro
ken hoeveelheid zand nog aanwezig is.
Ligt er minder zand, dat wordt de
zandmassa door suppletie aangevuld.
De notie "Dynamisch" geeft aan dat
men wil inspelen op het eigene van de
zandkust nl. het fluctuerend karakter.
Dit laatste aspect is bij het opstellen
van dit beleid in de beoordeling opge
nomen onder invloed van de natuurbe-
weging. Het maakt een zekere flexibi
liteit in de aanpak mogelijk, opdat de
natuurwaarden van het kustsysteem
beter tot hun recht kunnen komen. Er
is duidelijk niet gekozen voor het
overal vastleggen van het kustsysteem
door bijvoorbeeld dijken. De mogelijk
hiertoe bij gekromde kustlijnen blijft
echter bestaan.
Voor een enkele duinenrij bij Cadzand
moet men van deze flexibiliteit geen al
te hoge verwachtingen hebben. Waar
het duin als hoogwaterkering kunstma
tig moet worden aangelegd, is de
ruimte voor grote verschuivingen in de
kustlijn gering. Ook in het duin van
Nieuwvliet (Bad-Oost) bestaat hier
voor amper ruimte. Dat wil echter niet
zeggen, dat bij de "instulpingen" van
de kustlijn bij het Zwin en de Zwarte
Polder er niet eens breder gekeken kan
worden De landelijke flexibiliteit die
men wil stimuleren kan hier, al is het
maar op Zeeuwse afmetingen, beter
gestalte krijgen. Want wat is er mooier
dan het zich zien ontwikkelen van de
toch al zichtbare natuurlijke opeenvol
ging van strandvlakte en pionierduin-
tjes; de kansen liggen voor het pak
ken!
Gevolgen van het beleid.
Wat betekent dit nu voor de toestand
op de stranden? Om op een dynami
sche manier het verlies aan zand op
het strand terug te brengen, moet er
van tijd tot tijd nieuw zand worden
aan ge voerd.
14
