Ontpoldering.
De verdieping van de Westerschelde heeft buiten natuur- en visserijorganisaties weinig aandacht getrokken.
De gevolgen van de verdieping des te meer!
Functie
Omdat de Westerschelde tot de be
langrijkste natuurgebieden van Europa
behoort, moet het natuurverlies ge
compenseerd worden. Schorren en
slikken zijn voor ons Zeeuwen een
normaal verschijnsel, maar in Euro
pees verband zijn ze erg zeldzaam.
Honderdduizenden watervogels, rosse
grutto's, scholeksters, zilverplevieren,
zijn ervan afhankelijk wat hun voed
selvoorziening betreft. En als je uit
Siberië komt en je moet nog verder
naar Afrika om daar de winter door te
brengen, zijn dit soort tussenstops van
cruciaal belang. Voorzichtig omsprin
gen met de Westerschelde is dus geen
overbodige luxe.
Onderbelicht
Dit grote natuurbelang is in de discus
sie over het natuurherstelplan voor de
Westerschelde onderbelicht gebleven.
Alle aandacht was gericht op het feno
meen ontpoldering. Jammer, want er
staat voor de natuur veel op het spel.
Maar dat niet alleen. Voor de recreatie
langs de kust van West Zeeuws-
Vlaanderen ging er een schitterende
kans verloren. Een tweede Zwin ten
oosten van Cadzand, waarom niet?
Koppeling
Aan de verdieping van de Wester
schelde behoort een volwaardig na
tuurherstelplan gekoppeld te zijn.
Zonder een goed herstelplan zal de
waarde van een van de belangrijkste
natuurgebieden van Europa afne
men. Het voorstel van het dagelijks
bestuur van het Bestuurlijk Overleg
Westerschelde (BOW) is voor de
Zeeuwse natuur- en milieuorganisa
ties dan ook onacceptabel. Dit voor
stel aan de minister bestaat uit enke
le marginale maatregelen: het aan
leggen van een leidam bij het Zuid
gors, het opspuiten van een vogelei
land en het inrichten van een bin
nendijks natuurgebied bij Ritthem.
Naar onze mening is een herstelplan
een verplichting voortkomend uit
het verdiepingsverdrag, het com
pensatiebeginsel en het beleidsplan
Westerschelde. Het voorstel is zo
doende in hoge mate strijdig met het
beleid dat door de verschillende
overheden vertegenwoordigd in het
BOW eerder is onderschreven.
Het voorstel wordt vooral gemoti
veerd door het geringe draagvlak.
Naar onze mening is dit slechts ten
dele het geval: voor natuurherstel in
brede zin is wel degelijk draagvlak,
en voor het gebrek aan draagvlak in
dit specifieke geval is het DB BOW
in hoge mate zelf verantwoordelijk.
Het gebrek aan draagvlak werd eer
der veroorzaakt door de gekozen
procedure dan door de herstelmaat
regelen zelf.
Natuurwaarde Westerschelde
De Westerschelde is het enige overge
bleven estuarium in de Delta en kent
nog een grote mate van natuurlijkheid.
De Deltawerken hebben van een
breedvertakte estuariene Delta een ge-
compartimenteerd gebied gemaakt.
Vanuit natuuroogpunt is dit een bij
zonder groot verlies. Grevelingen,
Veerse Meer, Markiezaat en Kram
mer-Volkerak zijn nu binnenmeren,
die op zich natuurwaarden kennen,
maar deze zijn zonder meer aanzien
lijk minder waardevol dan de slikken
en schorren van voor de Deltawerken.
Het ontstaan van de Voordelta kan dit
verlies aan getijdegebied maar in zeer
geringe mate compenseren.
Vandaar dat momenteel de Wester
schelde als meest waardevol onderdeel
van het hele Deltagebied beschouwd
moet worden, waarin de van nature in
de Delta voorkomende overgang van
zout naar zoet nog aanwezig is.
De Westerschelde is een 'wetland' van
internationale betekenis door het voor
komen van grote aantallen watervo
gels, waarbij de wetlandnorm voor
verschillende vogelsoorten vele malen
wordt overschreden. Voor honderddui
zenden vogels is de Westerschelde een
onmisbare tussenstop in de jaarlijkse
trekroute die loopt van ver in Siberië
tot aan de kust van Afrika.
Ook voor vissen is de Westerschelde
een belangrijke kraamkamer.
Het is buitengewoon betreurenswaar
dig dat deze grote natuurbelangen,
ondertussen op vele plaatsen en in vele
beleidsplannen verwoord, in de dis
cussie over ontpolderen een onderge
schikte rol spelen.
De verdieping van de Westerschelde
heeft duidelijk beschreven negatieve
gevolgen voor de natuurwaarden. De
herstelmaatregelen die worden voor
gesteld, compenseren nauwelijks meer
dan niets van het verlies aan schor,
slik en ondiep water.
De projecten strekdam Zuidgors en
vogeleiland Hooge Springer staan op
gespannen voet met het uitgangspunt
van het behoud van natuurlijkheid van
de Westerschelde. De realisatie van
deze projecten betekent geen natuur
herstel. Het binnendijkse project bij
Ritthem draagt niet direct bij aan het
compenseren van natuurverlies in de
Westerschelde.
Al met al zijn er bij de drie voorgestel
de projecten vanuit natuuroogpunt de
nodige kanttekeningen te plaatsen.
Het voorstel van het DB betekent een
onacceptabel negeren van het grote
natuurbelang van de Westerschelde.
Bestaand beleid
Een natuurherstelplan Westerschelde
is een verplichting voortkomend uit
het verdiepingsverdrag. In dit verdrag
is ook opgenomen dat België voor het
natuurherstelplan 44 miljoen gulden
beschikbaar stelt.
In het Nederlandse overheidsbeleid is
2
